Чочулар Бүлүү улууһун дьаһалтатын өйөбүлүнэн төрөөбүт өҥ буордарыгар үүммүт сэлиэһинэйтэн үрдүк суортаах бурдугу мэлийэн оҥордулар. Бу түгэн туһунан хаһаайыстыба салайааччыта Симон Томскай кэпсээтэ:
– Былырыын 11 гектардаах бааһынаҕа сэлиэһинэй ыспыппыт. Сиэмэтин Новосибирскайтан аҕалбыттара. Бу үлэни улуус баһылыга Сергей Винокуров көҕүлээбитэ. Инньэ гынан былырыын күһүн 17 туонна кэриҥэ бурдугу хомуйбуппут. Улуус дьаһалтата уонна улуустааҕы тыа хаһаайыстыбатын департамена үбүнэн көмөлөспүттэрэ. Ол суотугар Барнаул куораттан “Мельник-200” диэн күҥҥэ 1 туонна бурдугу мэлийэр кыахтаах дьоҕус миэлиҥсэ аҕалан, эргэ гараас дьиэтин өрөмүөннээн туруорбуппут. Аппараат үлэтин Барнаултан техник Сергей Мошин кэлэн көрдөрөн, үөрэтэн, такайан барда. Онон, быйыл, тохсунньу 5 күнүгэр, уопсайа 500 киилэ кэриҥэ сэлиэһинэйи боруобаҕа мэлийэн, аҕыйах куул бурдугу ылан дьоммутугар амсаппыппыт. Кырдьаҕастар олус үөрбүттэрэ. Уруккуларын санаабыттара.
Инникитин бурдугунан дьарыктанар баҕалаахпыт. Ол эрээри, элбэҕи ыстахха эрэ киһи барыстаахтык үлэлиирэ буолуо. Ол курдук, холобур, 100 киилэттэн баара-суоҕа 75-77 киилэ ыраас бурдук кэлэр, – диэн Симон Егорович кэпсээтэ.
“Бүлүү бурдуга атыыга таҕыста”
Бүлүү улууһун тыатын хаһаайыстыбатын департаменын салайааччы Павел Иннокентьев бэйэ бурдугун оҥорон таһаарыы кэскиллээх дьыала буолуон сөбүн бэлиэтээтэ:
– 2018 сыллаахха улуус тыатын хаһаайыстыбатын департаменын салайааччытынан ананарбар улууспут баһылыга Сергей Николаевич Винокуров: “Бэйэбит олохтоох бурдуктанарбыт буоллар”, – диэн тус санаатын үллэстибитэ. Инньэ гынан сыыйа ити хайысхаҕа үлэлэһэн саҕалаабыппыт. 2019 сыллаахха “Ампаардаах” хаһаайыстыба улуус уонна тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин иһинэн эбии аһылыгы бэлэмнээһин бырагыраамаларыгар киирэн анал тиэхиньикэнэн, комбайнарынан, сеялканан хааччыллыбыта. Чочуга бурдук хранилищета тутуллубута.
2020 сылга үктэнэн баран, Новосибирскайтан 31-с №-дээх сэлиэһинэй сиэмэтин аҕалбыппыт. Ону саас Эбэ 9 гектардаах уонна Тыымпы 11 гектардаах бааһыналарыгар ыспыппыт. Күһүнүгэр 11 гектартан 4 туонна, 9 гектартан 13 туонна бурдугу хомуйбуппут.
Бурдукпутун быйыл Дьокуускайга уонна Барнаулга ыытан анаалыстаттыбыт. Дьокуускай лабаратыарыйата 2-с суортаах бурдук диэн түмүгү биэрдэ. Барнаул – 1-кы суортаах диэн бигэргэттэ. Онон бэйэбит дьоммут “намыһах суортаах” диэн түмүк оҥорбуттарыттан кыратык хомойо сылдьабыт. Арааһа, Саха сирэ бэйэ үрдүк хаачыстыбалаах бурдуктаах буоларыгар интэриэс суох быһыылаах.
Бу күннэргэ бурдукпутун “2 суортаах” диэн суруктаах-бичиктээх атыыга таһаардыбыт. 1 киилэтин 80 солк. атыылыыллар. Билиҥҥитэ Бүлүүгэ эрэ атыыланар. Кээмэйэ да кыра, эппитим курдук, былырыын күһүн баара-суоҕа 17 туоннаны хомуйбуппут. Баҕалаах дьон “Ампаардаах” хаһаайыстыбаттан ыйытылаһан атыылаһыахтарын сөп. Маҕаһыыннарга атыыламмат.
Бу бурдугу өрөспүүбүлүкэ таһымыгар сэҥээриэхтэрэ диэн бастаан эрэл бөҕөлөөх этибит. Ону баара ким да сэҥээрбэтэ. Дьиҥэ, олус суолталаах дьыала оҥоһулунна эбээт. Бэйэ бурдуга диэн – нууччалыы эттэххэ, “продовольственная безопасность” буоллаҕа. Билиҥҥитэ бурдукпутугар улахан болҕомто суох. Арай, аҕа саастаах көлүөнэ дьон үөрэр, астынар аҕай. Олох былдьаһыгынан атыылаһа сылдьаллар. Биллэн турар, бу бурдук кинилэргэ элбэх ааспыт үтүө кэмнэри санатара саарбаҕа суох. Алаадьыта, саламаата, лэппиэскэтэ олус минньигэс буолан тахсар. Киһи олох хал буолбакка сии олоруох курдук.
Ол гынан баран, билигин барытын бэйэбит күүспүтүнэн, харчыбытынан эрэ оҥордубут.
Мин санаабар, олохтоох хаһаайыстыбалар бурдук үүннэрэллэрин көҕүлүөххэ, сайыннарыахха наада. Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ ити хайысханы болҕомтоҕо ылара буоллар диэн баҕалаахпын. Быһа барыллаан ааҕыынан, саха бурдуга удамыр сыаналаах буолуон сөп. Ити курдук, судаарыстыба үбүнэн көмөлөстөҕүнэ, биир кэлим тус сыаллаах үлэ бардаҕына, технологията бүтүннүү тутуһулуннаҕына, хас биирдии улууска бэйэ бурдугун оҥоруу сайдар кыахтаах. Оччоҕо дьон талыа этэ буоллаҕа, ханнык бурдугу атыылаһарын, кэлиини дуу, олохтооҕу дуу? Биир бэйэм санаабар, дьон олохтоох, сибиэһэй бурдугу ордоруо этэ, – Павел Павлович кэпсээтэ.
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
