Түһүлгэ

Манна спорт бэтэрээннэрэ, салайааччылар, волейбол сайдыытыгар бэйэлэрин дьоһун кылааттарын киллэрбит спортсменнар, бас-көс дьон кытыннылар.  

Төгүрүк остуолу Александр Петрович бииргэ төрөөбүт балта, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, «Саха» национальнай көрдөрөр-иһитиннэр хампаанньа продюсера Лена Керемясова иилээн-саҕалаан ыытта.

Ыҥырыылаах ыалдьыттар бастаан утаа «Керемясов Александр Петрович» диэн саҥа бэчээттэнэн тахсыбыт кинигэни кытта билистилэр. Бу кинигэҕэ волейбол сайдыытыгар кылааттарын киллэрбит дьон ахтыыта, спорт салайааччыларын, доҕотторун, бииргэ алтыспыт дьонун-сэргэтин ахтыылара киирбиттэр. Манна үксүн Александр Петрович спортивнай олоҕо сырдатыллыбыт.

Лена Петровна Александр олоҕун кэрдиис кэмнэриттэн быһа тардан саамай сүрүнүн кэпсээтэ.

Ил Түмэн ыччат дьыалаларыгар, физическэй култуураҕа уонна спорка сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Михаил Гуляев, бастатан туран, кэлэн иһэр олимпийскай сылынан эҕэрдэлээтэ: «2022 сыл өрөспүүбүлүкэбитигэр олус эппиэттээх сылынан буолар. Ол курдук, Уус Алдан Бороҕонугар спортивнай оонньуу буолуохтаах, аан дойду таһымнаах мас тардыһыыга чемпионат Дьокуускайга ыытыллыаҕа уонна Пекиҥҥэ Кыһыҥҥы олимпиада буоларын бары билэн олороҕут. Онон спортивнай сыл иһэр. Бүгүҥҥү төгүрүк остуол олус суолталаах. Волейболу саха норуота олус сөбүлүүр. Манна даҕатан эттэххэ, ахтар-саныыр Александр Петровичпыт олус кылгас кэмҥэ уонна чаҕылхайдык волейбол сайдыытыгар элбэх тэрээһин үлэни ыытан, маассабай спорт көрүҥүнэн оҥорбут киһинэн буолар».

Салгыы Михаил Дмитриевич доҕорун туһунан маннык ахтан ааста:

- Мин доҕорбун Сашаны интернат оскуолаҕа үөрэнэр эрдэҕиттэн билэбин. Оччолорго Чурапчы оройуонун үөрэҕин салалтатын тэрээһининэн, оскуола оҕолорун кэлим Спартакиадатын чэрчитинэн сыл аайы элбэх көрүҥҥэ күрэхтэһии ыытыллара. Сашалыын 8 кылааска Чурапчыга, волейбол, баскетбол күрэхтэһиилэригэр билсибиппит. Оскуола кэннэ, иккиэн Дьокуускай куорат бастакы нүөмэрдээх педагогическай училище физкультурнай отделениятын студеннара буолбуппут. Биир хоско олорон, спордунан дьаныһан туран дьарыктаммыппыт. Саша волейбол оонньуура, мин сүүрүү, волейбол секцияларыгар сылдьарым. Үөрэх-билии наадатын өйдүүрбүт. Сороҕор күнү-түүнү быһа кэпсэтэн Саха сирин спорда хайдах сайдыахтааҕын ырытыһар этибит, мөккүһэн иннибитин ким да биэрбэт буолара. Биир санааҕа киирэн спорт хайдах сайдарын, тугу гынан үлэлиэххэ сөбүн харахпытыгар ойуулаан көрөрбүт. Кэлин санаан көрдөххө, биһиги Александр Петровичтыын өрөспүүбүлүкэ спордугар эппиэттиир дьылаҕабыт оччоттон этитэр эбит.

90-сыллар бүтүүлэригэр өрөспүүбүлүкэ, Россия сүрдээх уустук кэмнэригэр, Саха Өрөспүүбүлүкэтин бастакы президенэ Михаил Ефимович Николаев уурааҕынан, Александр Петрович Керемясов Госкомспорт бастакы солбуйааччытынан ананар. Ити кэмҥэ норуоттар икки ардыларынааҕы Азия оҕолорун оонньууларын тэрээһинигэр балысхан үлэни ыытан, аан дойдуга кыһыл көмүс буукубанан суруллан хаһан да сотуллубат сүдү кылаатын киллэрбитэ. Доҕорум айылҕаттан күүстээх санаалааҕа, санаабытын олоххо туруулаһан киллэрэрэ. Дьон-сэргэ кини тула түмсэрэ, холобур оҥостоллоро.

Госкомспорт бэрэссэдээтэлинэн үлэлии сырыттаҕына, мин Чурапчыттан киирэн школа-интернат, институт хайдах сайдарын, онно туох өйөбүл наадатын сүбэлэһэрбит, санаа атастаһарбыт. Кини үлэтин туһунан, туох итэҕэс баарын, тугу оҥоро сылдьарын, туох былааннааҕын кэпсиирэ. Ханна ыарахан боппуруос баарын, туох кыаллыбатын, ону хайдах туоратары сүбэлэһэрэ.

Кини туһунан саныырбыт тухары - кини тыыннаах! Александр Петрович уол оҕо буолан айыллан кэлэн, кылгас эрээри чаҕылхай олоҕу олорон ааспыта. Саха спордугар бэйэтин ураты суолун-ииһин хаалларбыта.

Биһиги чаҕылхай дьоммутун умнуо суохтаахпыт. Ким, төһө уһуннук олорбутунан буолбакка, ким, төһө элбэх дьыаланы оҥорбутунан, үлэлээбитинэн сыаналанар. Александр Петрович кылгастык эрээри чаҕылхайдык олорбута.

Түмүккэ, норуот дьокутаата убайдарын аатын үйэтитэллэрин иһин Лена Петровнаҕа, хаан-уруу аймахтарыгар дириҥ ытыктабылын тиэртэ. Михаил Дмитриевич Лена Петровнаҕа Ил Түмэн ыччат дьыалаларыгар, физическэй култуураҕа уонна спорка сис кэмитиэтин аатыттан махтал суругу туттарда.

Ил Түмэн доруобуйаҕа, социальнай көмүскэлгэ, үлэҕэ уонна дьарыктаах буолууга сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Владимир Чичигинаров төгүрүк остуол тэрийээччилэригэр – Лена Керемясоваҕа уонна Яков Семеновичка махтанна уонна маннык тыл эттэ:

- Александр Петровичтыын 80-с сыллар бүтүүлэригэр, 90-с сыллар саҕаланыыларыгар биир хамаандаҕа («Урожай») оонньообут дьоллоохпут, онон киэн туттабын. Хамаандабыт салайааччыта Петр Гуляев этэ. Кини салайааччы эрэ буолбакка, тэҥҥэ оонньуура, нууччалыы эттэххэ, «играющий тренер» этэ. Александр амплуата «тройкаҕа» этэ, ол аата сылбырҕатык киирэн блок туруорара уонна кылгас пастарга түргэнник оонньуура. Киниэхэ ити чопчу барсара.

1991 сыллаахха өрөспүүбүлүкэбит волейболистара санаарын холбоон, «СахаВА» тэрийбиттэрэ. Уларыйыы-тэлэрийии кэмигэр саҥа сүүрэн курдук киирбитэ. Салгыы Федерация курдук официальнай тэрээһин сайдыытыгар «СахаВА» төһүү буолбута. «СахаВА» тыа сиригэр волейбол оонньуута маасабай буоларыгар олус улахан оруоллаах – нэһилиэктэргэ кулууптар тэриллибиттэрэ. Мин Александр Петровиһы талааннаах салайааччы, тэрийээччи курдук чугастык ылынабын.

Салгыы Владимир Ильич волейбол Федерациятын үлэтин-хамнаһын туһунан кэпсээтэ, туохха болҕомто ордук уурулларын, кэккэ ситиһиилэр тустарынан анаан-минээн сырдатта. Олорон эрэ оонньуур волейбол сайдыытын, бу спорт көрүҥэр оҕо аймаҕы уһуйуу, волейбол Киинин туттарыы туһунан бэйэтин санааларын үллэһиннэ.

Салгыы төгүрүк остуол кытыылаахтара, ыҥырыылаах ыалдьыттар тыл эттилэр, Александр Петрович Керемясов аатын үйэтитиигэ үлэ барарын иһин кини аймахтарыгар махтаннылар.

Денис Попов, Сахамедиа, хаартыскаҕа түһэриилэрэ