Кини 1898 с. Үөһээ Бүлүү Харбалаах нэһилиэгэр күн сирин көрбүтэ. 1914 с. Үөһээ Бүлүүгэ алын сүһүөх оскуоланы бүтэрбитэ. Дьокуускайга учууталлар семинарияларыгар үөрэнэ сылдьан, Емельян Ярославскайы кытта билсэн, өрөбөлүүссүйэни тэрийэр куруһуокка дьарыктаммыта.
Былаас уларыйар, өрөбөлүүссүйэ күөдьүйэр кэмигэр төрөөбүт килбиэннээх көлүөнэ чаҕылхай дьонун курдук кини бэрт кылгас эрээри, дьоһун олоҕу олорбута.
Исиидэр Бараахап бииртэн биир үктэли эрэллээхтик дабайан, хомуньуус баартыйатын салайар үлэҕэ тахсан испитэ. 1917 с. РСДРП чилиэнэ, 1920-1922 сс. РКП (б) Саха Сиринээҕи губерниятын Үөһээ Бүлүүтээҕи бюротун сэкирэтээрэ, 1922-1924 сс. Саха АССР Совнаркомун бэрэссэдээтэлэ.
1921-1924 сс. партийнай губбюро сэкиритээрэ, 1926-1928 сс. ВКП(б) Саха Сиринээҕи обкомун бастакы сэкиритээрэ.
1926 с. Бүтүн Сойуустааҕы түүр омуктар Баку куоракка буолбут бастакы сийиэстэригэр саха дэлэгээссийэтин салайан илдьэ сылдьыбыта.
1928-1933 сс. Кыһыл профессура институтугар үөрэммитэ, үөрэҕин бүтэрэн баран ЦК аппараатыгар үлэлээбитэ.
1933-1938 сс. ЦК ВКП (б) тыа хаһаайыстыбатыгар Илин Сибиир уонна Уһук Илин салаатын сэбиэдиссэйин солбуйааччыта, сэбиэдиссэй. X, XII, XV баартыйа сийиэһин дэлэгээтэ.
1938 с. сымыйа балыырга, репрессияҕа түбэһэн, Москваҕа Коммунарка полигонугар сырдык тыына быстыбыта.
1956 с. Исиидэр Бараахап үтүө аатын чөлүгэр түһэрии, үйэтитии үлэтэ саҕаламмыта.
Исиидэр Бараахап Сахабыт Сирин соҕуруу сытар оройуоннарын Амур уонна Забайкалье губерниятыгар биэрбэккэ, Саха АССР иһигэр киллэрэри турууласпыта. Саха суруга-бичигэ сайдарыгар дьоһун кылаатын киллэрбитэ, 1921 с. «Манчаары» диэн саха бастакы хаһыатын төрүттэспитэ, эрэдээктэринэн үлэлээбитэ. Хаһыат 1923 с. «Кыым» диэн ааттанан тахсыбыта. Норуодунай хаһаайыстыбаны, автономияны, бырамыысыланнаһы сайыннарыыга, суолу-ииһи тутууга, бүддьүөтү олохтуурга дириҥ ырытыылаах ыстатыйалары суруйан хаалларбыта.
Баартыйаҕа бииргэ алтыспыт дьоно кинини бэрт сэмэй майгылаах, үтүө санаалаах, тулуурдаах, киэҥ көҕүстээх, демократичнай этэ диэн ахталлар.
Исиидэр Бараахап албан аатынан Аартыкатааҕы муора пароходствотын устар аала, Үөһэ Бүлүүтээҕи 1 №-дээх орто оскуола, Үөһээ Бүлүүгэ, Бүлүүгэ уулуссалар ааттаммыттара. ХИФУ Үп-экэниэмикэ институтун устудьуоннарыгар кини аатынан анал стипендия олохтоммута.
2014 с. муус устар 27 күнүгэр Дьокуускай куорат килбэйэр киинигэр Исиидэр Бараахапка пааматынньык туруоруллубута.
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
