Сэргээ

Кырдьыга да, дьоҥҥо буолуох, бэйэҕэр да туһалаабат билии туохха наадалааҕый? Бу орто дойдуга киһи сирдээҕи анала диэн, бастаан үөрэнэн-уһуйуллан, киһи хара буолуохтаах. Онтон айымньылаахтык үлэлээн, үтүөнү үксэтэн, киһи киһитэ дэтиэхтээх. Ол кэнниттэн мунньуммут уопутун, билиитин бар дьоҥҥо тарҕатан, Айыы киһитэ ааты ылыахтаах.

Ити үс түһүмэҕи булгуччу кырдьыыгар эрэ ситиһэҕин диэн буолбатах. Эдэрдэригэр итини өйдөөбүттэр эмиэ бааллар. Оннук муударай ыччаттан биирдэстэрэ Наталия Слепцова-Амира буолар.

         --Мин Үөһээ Бүлүү Боотулуутуттан төрүттээхпин. Сэттэ бииргэ төрөөбүт кыргыттартан алтыстарабын. Төһө да элбэх буолларбыт, төрөппүттэрбит буойбакка-хаайбакка, үлэнэн эрэ көлүйбэккэ, бэйэни хааччахтаабакка, көҥүллүк сайдарга кыах биэрэн улаатыннарбыттар. Ыйан-кэрдэн буолбакка, сэмээр этэн, сөпкө хайысхалыыллар эбит. Холобура, мин олус симик, улахан дьонтон наһаа толлор, кыбыстанньаҥ соҕус этим. Бука, ону да суох оҥороору буолуо, хаһан да дьиэтиттэн тэйбэтэх киһини ахсыс кылааска Үөһээ Бүлүү гимназиятыгар үөрэттэрэ ыыппыттара. Онно тиийэн, араас оҕолору кытта алтыһан арыллыбытым, олоҕу көрүүм кэҥээбитэ, билиим хаҥаабыта, сытыы-хотуу буолбутум. Оскуолабын кыһыл көмүс мэтээллээх түмүктээбитим. Сир-дойду мин Боотулуубунан эрэ бүппэтин өйдөөн, аны аан дойдуну көрөр баҕам уһуктубута, ол иһин ХИФУ туризм салаатыгар үөрэнэ киирбитим. Ол эрээри бу үөрэҕим ресторан уонна гостиница дьыалатын сайыннарыыга туһуламмыт этэ. Ол иһин стипендиябын мунньан, Кэриэйэҕэ уһуйулла барар сорук туруоруммутум. Ол сырыттахпына, ХИФУ-га “двойное дипломирование” диэн программа киирбитэ. Кытай уонна маннааҕы университеттарга тэҥинэн үөрэнэн, икки дипломнаах бүтэрэр кыах көстүбүтэ. Онон дьонум сөбүлэҥнэрин ылан, Кытайга үөрэнэ барбытым. Иккис кууруска сылдьан, духуобунай олоххо бастакы хардыыларбын оҥорбут эбиппин. Ол, бастатан туран, астан саҕаламмыта. Кыһыл эттэн аккаастаммытым, балыгы эрэ сиир буолбутум. Хата, антах белогу солбуйар ас дэлэйэ, от-мас, оҕуруот аһа, туораахтаах үүнээйи арааһа үгүһэ.

   -- Дьэ, эрэ йогаҕын кэпсээ эрэ.

   -- Үһүс сылбытыгар практикаланар буолбуппут. Ханна баҕарар барарыҥ көҥүл. Мин: “Муоралаах сиргэ”, -- диэбиппэр, Хайнань арыытыгар ыыппыттара. Онно үс буолан тиийбиппит. Саньяҕа 5 сулустаах “Pullman” диэн отельга үлэлэппиттэрэ. Ангылычаанныы, кытайдыы тылбытын тургутан баран, тас көрүҥмүтүнэн көрөн, эбээһинэспитин үллэрбиттэрэ. Миигин ыалдьыттары көрсөр киһинэн ресепшнҥэ анаабыттара. VIP сололоох кытайдар уонна омуктар сынньалаҥнарын сүрүннүүрүм. Босхо аһыырбытын, олорорбутун ааһан, өссө ый аайы 15 тыһ. солк. биэрэллэрэ. Бу соҕуруу Кытайы олус сөбүлээн, сайын үөрэхпин бүтэрээт, үлэ көрдүү төннөн кэлбитим. “Sanya Holiday Resort” диэн кытай фирматын кытта үлэлэһэр “РусТур” операторга гид быһыытынан киирбитим. Нууччалары арыаллыырым. Хамнаһым биһигитинэн 80 тыһ. солк. этэ. Дьиҥэр, оннук төһө баҕар үлэлии сылдьыахха сөп этэ да, бу үлэ миэхэ дуоһуйууну аҕалбат буолбута...

Киһи санаата барыта этигэр-хааныгар иҥэн иһэр. Онон мин олоҕум укулаатыттан астыммат буолуум атахпынан биллэрэн саҕалаабыта. Били, дэлби күүрэн баран сылдьабын быһыылаах, ити-бу киһи кыҥкыйын толорон, билиэттэрин атыылыы сатаан эҥин. Ол иһин сиһим аллара өттүнэн хам тутан, хаамарбар кытта ыалдьар буолбута. Санаабар, иинэн-хатан киирэн барбытым. Быраас бөҕөҕө көрдөрөн, МРТ-га эҥин түһэн баран, тугу да быһаарбатахтара. Арай: “Дэлби санаарҕыыгын, хомойоҕун быһыылаах. Үөрэ-көтө сырыт, оччоҕо ааһыа”, -- диэбиттэрэ. Мин ону өһүргэнэ истибитим. Бэйэм да уларыйар 21 сааһым буолан, барытын ыарыылаахтык ылынар буола сылдьыбыппын. Саатар, дойдубуттан тэйиччи сылдьар буоллаҕым. Арба, ол кэмҥэ бэйэбин харыстанаары, Амира диэн ааппын ылыммытым. Арассыыйаттан сылдьар Наташаны ким да нууччанан аахпата, азиат сирэйбинэн даҕаны син биир кытай буолбаппын. Ол иһин аан дойду миэхэ кыраныыссата суох, норуотунан арахсыбат, ханна баҕарар дьиэбэр курдук сананыахтаахпын, эйэлээхтик сылдьыахтаахпын диэн санааттан “мир” диэн тыллаах псевдонимнаммытым.

  Гидпиттэн тохтоон, Хабаровскайга визабын уһаттара бара сылдьан, хостелга йоганан дьарыктанар кыыстыын билсибитим. Сиһим ыарыытын мүлүрүтэргэ анаабыт эмтэрин иһэрбин көрөн, эппин-сииммин бэйэм дьарыктаан үтүөрдэрбэр сүбэлээтэ уонна хатха-йога туһунан кинигэ илдьэ сылдьарын бэлэхтээбитэ. Саньяҕа кэлэн баран, ону утаппыттыы аахпытым уонна йога дьарыгар сылдьан саҕалаабытым.

  --Йогалаабыккар ыарыыҥ ааста дуо?

  -- Сыыйа ааспыта. Йога диэн эккин-сииҥҥин өйгүнэн салайыы. Бэйэҥ туруккун иһиллээһин. Тугуҥ да ыалдьыбат буоллаҕына эрэ киһи өйө-санаата холкутуйар. Медитация диэн ханна эрэ арахсан көтүү-сүтүү буолбатах, ис дьиҥэр өй дьарыга. Тууйар-баттыыр санааларгыттан босхолонон, этиҥ-сииниҥ эрэ туһунан толкуйдуугун, тыыныыгын маныыгын. Салгын хайдах киирэрин-тахсарын кэтии олорон, киһи дэлби уоскуйар, сынньанар, чэбдигирэр.

   Йога төрүтэ хатха. Эти-сиини салайыы үөрэҕэ. “Ха”- ый, “тха”- күн. Ол аата хараҥа уонна сырдык, тымныы уонна сылаас өрүү тэҥҥэ дьүөрэлии сылдьалларын курдук, биһиэхэ эмиэ барытыгар баланс, гармония баар буолуохтаах. Ол ортотун туппакка, ис уонна тас эйгэлэр биир долгуҥҥа сылдьыыларын хааччыйбакка ыалдьабыт. Онуоха нидро-йога диэн баар, нейропсихологияҕа чугас -- өйгүнэн холкутуйууга тиийии. Тыынынан ыраастаныы пранаяма-йога дэнэр. Олус туһалаах дьарык. Иһиҥ былчыҥнарын, тараһаҕын хамсатан, ис уорганнары массаастааһын наули-йога диэн буолар. Ити курдук, йога хас да көрүҥнээх, бардар баран иһэр киэҥ эйгэлээх.

   --Маннык дьарыктаныаххыттан олоҕуҥ уларыйда дуо?

    --Эппин өйбүнэн салайар буоллум, онон билиҥҥитэ ыалдьыбакка, бу дьаҥҥа хаптарбакка, этэҥҥэ сылдьабын. Сиһим, атаҕым ыарыыта ааспыта. Санаам сааһыланна. Күммүн былааннаахтык атаарабын. Урут барытын ситиһэ сатаан, наһаа ыһыллар, ис эниэргийэбин, сэниэбин халтайга барыыр эбиппин. Билигин чопчу миэхэ наадалааҕы, туһалааҕы булан көрөн, ылҕаан ылабын. Ону эрэ иҥэринэбин, атынын умнабын. Йога организмы эрэ буолбакка, эмоцияны хонтуруоллуурга, өйү-санааны тобуларга эмиэ көмөлөһөр. Уонна, сүрүнэ, бэйэбин өрүү иһиллэнэ сылдьар буоллум. Холобура, хантан эрэ хааман кэллэхпинэ, атаҕым сылайбытын биллэрдэҕинэ, тута ууннарар эрчиллиилэри оҥоробун.

    --Кытайга букатын олоро хаалыаххын баҕарбатаҕыҥ дуо?

     -- Мин маннык санаалаахпын: атын сайдыылаах дойдуга билии иҥэринэн баран, ону төрөөбүт дойдугар аҕалан тарҕатыахтааххын диэн. Ол иһин бу йогаҕа уһуйан баран, салгыы эмиэ сонун үөрүйэхтэри баһылыы, ханна эмэ баран кэлиэм. Пандемиянан манна уһаатым. Анараа били гидим кэнниттэн отельга сыл аҥаара менеджердээбитим. Харчы элбэх киирэрин эрэ инники күөҥҥэ туталларын төрүт сэҥээрбэт эбиппин онно дьэҥкэ өйдөөбүтүм. Миэхэ “экологичность”, “духовность” диэн өйдөбүллэр быдан чугастарын билиммитим. Онон Сычуань диэн куоракка экологическай бырайыактары сайыннарар хампаанньаҕа үлэҕэ киирбитим. Дьэ, бу тэрилтэ харахпын арыйбыта. Кистэл буолбатах, манна биһиэхэ ханна баҕарар үлэһити наһаа көлүйэллэр дии, туох бааргын ыган таһаарар гына ноҕуруускалыыллар. Өссө: “Хамнас ыла-ылаҕыт”, -- диэн сирэй-харах анньаллар. Үлэ быыһыгар олох олорон, үйэҕин барыыгын. Дьиҥэр, олох олороруҥ быыһыгар үлэлиэхтээххин. Антах ону бэркэ өйдөөбүттэр, ол иһин тугу да күһэйбэттэр, ыксаппаттар, ыххайбаттар. Бырайыакпытын сүбэлэһэ диэн ааттаан, күнү быһа кафеҕа кэпсэтэ-ипсэтэ олорооччубут. Бастаан утаа, санаабар, күнү таах ыытар курдук этибит. Оттон кинилэр ону атыннык бөлүһүөктүүллэр: киһи тугу сөбүлүүрүнэн дьарыктанар буоллаҕына, хампаанньаҕа быдан туһаны аҕалар диэн. Аны хотуммут олоххо эзотерическай сыһыаннаах этэ, онон үлэһитэ туохха дьоҕурдааҕын базцы, нумерология, феншуй көмөтүнэн быһаарара. Миигин тута айар талааннаахпын өйдөөбүтэ. Онон графическай дизайнер курсугар үөрэттэрбитэ. Олус холкутук, дуоһуйууну ылан үлэлиирим. Манна ахсынньыга кэлбитим уонна ыам ыйыгар диэри хамнаспын ыыта олорбуттара. Көр, киһини оннук өйүүллэр.

  --Ол иһин эн манна үчүгэй хамнастаах үлэни көрдөөбөккө, сөбүлүүр дьарыккынан үлэлии сылдьаҕын?

    -- Олох үрдүк таһымыгар, ол эбэтэр матырыйаалынай кыаҕырыыны ааһан, духуобунай байыы кэрдииһигэр тахсыбыт эйгэттэн эмискэ манна сиргэ кытаанахтык “лах” гына олоро түстүм ээ. Үс омук тылын билэр, норуоттар икки ардыларынааҕы дипломнаах киһини икки илиилэринэн үлэҕэ ылыахтара дии санаабытым баара, саатар, собеседованиеҕа ыҥыран абыраабатахтара. Ол иһин Боотулуубар баран, 5 ый сыппытым. Дьиктитэ диэн, тыа олоҕун олох атын харахпынан көрөр буолбуппун. Муус-мас киллэриитэ кытта бэйэтэ туспа кэрэлээх, дириҥ суолталаах эбит. Манна сүтэрбиппин булбуттуу, сахалыы куппун уһугуннарыынан дьарыктаммытым. Анараа Кытайга бастакыбын тойуктаан, оһуохайдаан, атын омук сэҥээриитин ылан, улуу култууралаах омук буоларбытынан киэн туттубутум. Билигин күн аайы Гаврил Колесов олоҥхотун истэбин. Уонна amira_yogi инстаграм сирэйбэр йоганы сахалыы тылынан быһааран көрдөрөбүн. Дьон олус сэргээтэ. Өбүгэбит сахалыы саҥата, дорҕооно хааммытыгар сүүрэ сырыттаҕа дии, ол иһин төрөөбүт төрүт тылынан эти-хааны, өйү-санааны эрчийэр быдан көдьүүстээх эбит.

     Мин экологичность иһин олоруохтаахпын билэбин. Ол аата, тулалыыр эйгэни эрэ харыстааһын буолбатах. Киһиэхэ киһилии сыһыан, өбүгэҕэ сүгүрүйүү, кэлэр көлүөнэҕэ ыраас чэбдик салгыны хаалларар туһугар.

   Бу күн сиригэр киһи хонор хоноһо. Этиҥ-сииниҥ хамсаабат, тыыммат да буолбутун да кэннэ, оҥорбутуҥ норуоккар туһалыы турар гына дьоһуннаахтык олорорго дьулуһабын...