Уопсастыба

 Тыа хаһаайыстыбатын сирдэригэр дьиэ туттар көҥүллэннэ

Кулун тутар 1 күнүттэн тыа хаһаайыстыбатын сиригэр олорор дьиэни туттуохха сөп буолла. РФ бырабыыталыстыбата учаастакка 500 кв. м. иэннээх дьиэни туттарга көҥүл олохтообута, онуоха тутуу учаастага 0,25 % иэнин куоһарыа суохтаах уонна тутуллар дьиэ муҥутаан үс этээстэнэр. Маны таһынан, сокуон бырайыага хас биирдии эрэгийиэҥҥэ ханнык сирдэргэ фермерскэй дьиэлэри тутар, туһанар көҥүлэммэтин бэйэлэрэ быһааралларыгар кыаҕы биэрдэ.

ЕГРН сибидиэнньэлэрэ кэҥииллэр

2022 сыл бастакы ыйдарыттан хамсаабат баай-дуол биир кэлим судаарыстыбаннай реестригэр (ЕГРН) саҥа сибидиэнньэлэр киирэллэр:

– хамсаабат баайы-дуолу учуоттуур кадастровай инженер дааннайа. Билигин реестр ыспыраапкатыгар кадастровай эппиэттээх үлэһит дааннайдара, аата-суола, араспаанньата булгуччу ыйыллар.

– Элбэх кыбартыыралаах дьиэ хаарбах туруктааҕын туһунан сибидиэнньэ. ЕГРН ыспыраапкатыгар хаарбах, саахалланар туруктаах эбэтэр дьон олорор кыаҕа суох, көтүрүллэр эбэтэр чөлүгэр түһэриллэр кыахтааҕын туһунан  сибидиэнньэлэр суруллаллар.

Сир учаастактарын бүттүүн судаарыстыбаннай кадастровай сыанабыла

2022 сылга, дойду бары эрэгийэннэринэн бүттүүн сир учаастактарын судаарыстыбаннай кадастровай сыаналарын учуоттуур тэрээһиннэр ыытыллыахтара. Маннык тэрээһиннэр урут 4 сылга биирдэ эрэ ыытыллар буолаллара. Сүрүн сыала:

– сир учаастактарын кадастровай сыаналара улаатар;

– сир нолуогун кээмэйэ үрдүүр.

Бырайыактыыр декларация судургутулунна

РФ Тутуутун министиэристибэтэ бырайыактыыр декларациялар ирдэбиллэрин сарбыйда:

– тутар хампаанньалар биир кэлим информационнай ситимҥэ быһаччы үлэлиэхтэрэ, оттон хонтуруоллуур уорганнар, мэһэйэ суох, баар дааннайдары туһаныахтара;

– дьиэ атыылаһааччы тутуу туһунан наадалаах сибидиэнньэлэри түргэнник ылыаҕа.

Чааһынай дьиэлэри тутуу «Олорор дьиэ уонна куорат эйгэтэ» национальнай бырайыакка киирдэ

Чааһынай дьиэлэри тутуу уонна туһаныы туһунан федеральнай сокуон уларыйда. «Олорор дьиэ уонна куорат эйгэтэ» национальнай бырайыак иһинэн былааннанар:

– чааһынай дьиэлэри туттарга 100 мөл. кв. м. иэннээх сири аныырга;

– чааһынай дьиэ инженернэй ситимнэргэ холбонор тэрээһиннэрин судургутатарга;

– биир көрүҥнээх дьиэ бырайыактарын реестрдэрин оҥорорго;

– чэпчэтиилээх ипотека бырагыраамматын үлэлэтэргэ;

– 2024 сылга электроннай докумуонунан чааһынай дьиэ тутуутун көҥүлүн биэриитин холбуурга.

Таунхаустар сокуонунан мэктиэлэнэллэр

2022 сылга диэри олорор дьиэ пуондатыгар чааһынай дьиэлэри, хостору уонна кыбартыыралары эрэ киллэрэр буолаллара. Кулун тутар 1 күнүттэн блогунан тутуллубут элбэх кыбартыыралаах дьиэлэр сокуонунан мэктиэлэнэр буоллулар (таунхаустар, лейнхаустар, дуплекстар). Билигин маннык дьиэлэри кадастровай учуокка туруоруохха, бас билиигэ регистрациялыахха сөп. Усулуобуйата: таунхаус 10-ча блоктаах, муҥутаан 3 этээстээх буолуохтаах.

Долевой дуогабарынан чааһынай дьиэлэри тутуу

Долевой дуогабарынан чааһынай дьиэлэри тутуу билигин аҕыйах мэндиэмэннээх дьиэлэр көрүҥнэригэр тарҕанар. Кэттиэс бөһүөлэктэр олохтоохторо долевой дуогабарынан чааһынай дьиэ тутууга көҥүл ылыахтара. Килийиэннэри кытта тутааччылар эскроу-счет нөҥүө аахсыахтара. Килийиэннэр харчылара бөһүөлэк бүтүннүүтэ тутуллуор диэри счекка сытыаҕа.

«Даача амнистията» уһатылынна

Оҕуруот-саад учаастактарга тутуллубут олорор уонна даача дьиэлэргэ бас билии быраабын оҥорторуу судургутуллубут бэрээдэгэ дьайарын  2031 сыл кулун тутар 1 күнүгэр диэри уһатылынна. Бас билии быраабын оҥорторууга судургутуллубут бэрээдэгин уһатыы даачалаахтарга эрэ сыһыаннаах буолбатах. Чааһынай дьиэҕэ уонна чааһынай хаһаайыстыбаҕа аналлаах сир учаастактарыгар тутуллубут олорор дьиэлэри эмиэ таарыйар. 1998 сыл ыам ыйын 14 күнүгэр диэри тутуллубут эргэ дьиэлэргэ бырааптарын регистрациялыыр быдан судургу буолла.

Саҥа усулуобуйата:

– олорор дьиэ нэһилиэнньэлээх пуун сиригэр-уотугар баар буолуохтаах;

– юридическай сир бас билээччитэ -судаарыстыба эбэтэр муниципалитет буолуохтаах;

– бас билии бырааба ханнык баҕарар докумуонунан — БТИ ыспыраапкатынан, төлөбүрү мэктиэлиир докумуоннарынан, дьиэ-уот хомунаалынай өҥө квитанцияларынан бигэргэтиллэр.

Чэпчэтиилээх ипотека

СӨ Тутууга министиэристибэтэ чааһынай дьиэ тутуутугар чэпчэтиилээх ипотека усулуобуйатын таһаарда. Бырагыраама 2022 сыл бүтүөр диэри үлэлиир.

«Банк ДОМ РФ» АК «Чааһынай дьиэни-уоту тутууга чэпчэтиилээх ипотека» кирэдьиит биэрэр сүрүн усулуобуйата:  ыстаапката  - 7%, суумата Саха Сиригэр - 6 мөл. солк., болдьоҕо - 30-360 ый, маҥнайгы усунуоһа - 20 %. Иэс ылааччы ирдэбилэ: сааһа  - 21-65, үлэтин ыстааһа  - 12 ыйтан итэҕэһэ суох буолуохтаах.

Сир учаастактарын «быстах кэмҥэ» оҥоруу болдьоҕо олохтонно

Кулун тутар 1 күнүгэр диэри «Быстах кэмҥэ» статустаах учаастактары регистрациялыырга сорудахтаммыта. Ити 2008 сыл кулун тутар 1 күнүттэн 2017 сыл тохсунньу 1 күнүгэр диэри учуокка туруоруллубут сирдэргэ сыһыаннаах. Билигин маннык учаастактар хамсаабат баай-дуол биир кэлим судаарыстыбаннай реестриттэн (ЕГРН) уһуллаллар.

Хаһаайын учаастакка бырааба көтүрүллүбэт. Ол эрэн, учаастагы кадастровай учуокка туруоруохтаах уонна бас билиигэ регистрациялатыахтаах. Учаастакка саҥа кадастровай нүөмэр сыһыарыллар.

Хаартыскалар Интернет аһаҕас ситимиттэн туһанылыннылар.