Арассыыйа Федерациятыгар уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр кэлиҥҥи сылларга Аартыка территорияларын социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытын боппуруостарыгар туһуламмыт стратегическай дьаһаллар ылылыннылар.
Ил Түмэн “Хотугу собуос туһунан”, “РФ төрүт олохтоох хотугу норуоттарын бырааптарын мэктиэлээһин туһунан” федеральнай сокуоннар барылларыгар күүскэ үлэлэстэ. Ол түмүгэр төрүт олохтоох, аҕыйах ахсааннаах хотугу омуктар, табаһыттар, балыксыттар уонна булчуттар көрүллүбүт чэпчэтиилэринэн туһаныыларын, түөлбэлээн олорор сирдэригэр айылҕа ресурсаларыгар тииһилэҥнээх буолууларын ырычааҕа судургутуйда. Госдума 2020 с. “РФ Аартыкатааҕы түбэтигэр урбааны өйүүр туһунан” федеральнай сокуону ылыммыта. Бу сокуон барылын оҥорууга биһиги хара бастакыттан үлэлэһэн, элбэх этиилэри киллэрбиппит. Ол этиилэргэ олоҕуран, төрүт олохтоох, аҕыйах ахсааннаах хотугу омуктар интэриэстэрин уонна Аартыкаҕа экология өттүнэн куттал суох буолуутун ирдэбиллэрин учуоттуур ыстатыйалар киллэриллибиттэрэ. Аартыка социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытын саҥа федеаральнай бырагыраамата оҥоһуллубута. Бу бырагыраама чэрчитинэн, үбүлээһин 13 хайысханан, ол иһигэр, бородууксуйаны оҥоруу уонна батарыыга, туризмы тэрийиигэ о.д.а. оҥоһуллан, 2022-2023 сылларга 320 мөл солк көрүлүннэ.
Саха Өрөспүүбүлүкэтэ этнологическай эспэртиисэ туһунан сокуону ылыммыт соҕотох эрэгийиэн буолар. Сир аайын хостооччуларын кытары сыһыаны сүрүннүүргэ, төрүт олохтоох, аҕыйах ахсааннаах хотугу омуктар интэриэстэрин көмүскүүргэ тирэх буолар бу сокуон олоххо киириэҕиттэн, промышленнай хампаанньалары кытары 41 сөбүлэһии түһэрсиллэн, өрөспүүблүкэ социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытыгар 46 мөл. солк. эбии тардыллара ситиһилиннэ. Маны таһынан, улуустар дьаһалталара промышленнай хампаанньалары кытары 97 сөбүлэһиини түһэрсэн, үлэлии-хамсыы сылдьаллар.
Ил Дархан Айсен Николаев кулун тутар 12 күнүгэр Аартыканы сайыннарыыга уонна экология өттүнэн туруктаах буолууга судаарыстыбаннай бэлиитикэ сүрүн хайысхаларын туһунан стратегическай ыйааҕы таһаарда. Хоту дойду олохтоохторугар улахан суолталаах бу ыйаахха ыытлар үлэ-хамнас сүрүн хайысхалара чопчуланнылар. Ол иһигэр, нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуута, сибээс уонна тырааныспар тииһилэҥэ, олорор дьиэни-уоту тутуу уонна социальнай инфраструктураны саҥардыы чорботуллан туруорулунна. 2026 сылга диэри доруобуйа харыстабылын уонна иитэр-үөрэтэр тэрилтэлэр Интернет ситимигэр холбонуохтара. 2025 сылтан онлайн-үөрэхтээһин стандартара, ол иһигэр көс оскуолаларга эмиэ, киллэриллиэҕэ. 2024 сылтан уопсай орто уонна анал орто идэтийбит үөрэхтээһин тэрилтэригэр ситимнээх үөрэх бырагырааматын тиһигин хааччыйар, Аартыка бары улуустарыгар ИТ- кииннэри тэрийэр уо.д.а. сорук туруорулунна. Бу барыта Аартыкаҕа бастатан туран, олох-дьаһах таһымын тупсарарга туһуланар.
Күндү доҕоттор, эһигиин өссө төгүл Аартыка күнүнэн эҕэрдэлиибин! Дьолу-соргуну, чэгиэн доруобуйаны итиэннэ Аартыканы сайыннарыыга үтүө суобастаах, сыралаах үлэҕитигэр ситиһтилэри баҕарабын!
Истиҥ эҕэрдэни кытары Елена Голомарева, Ил Түмэн төрүт олохтоох аҕыйах ахсааннаах хотугу норуоттар боппуруостарыгар уонна Аартыка дьыалалрыгар сис кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ.
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
