Кулун тутар 5 күнүгэр парламент вице-испиикэрэ, Ил Түмэн бүддьүөккэ, үпкэ, түһээн уонна сыана бэлиитикэтигэр, бас билии уонна приватизация боппуруостаргар сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Юрий Николаев, Ил Түмэн олохтоох салайыныыга сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Владимир Прокопьев уонна Ил Түмэн ттыа сиригэр уонна аграрнай бэлиитикэҕэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Александр Атласов Дьааҥы улуһун киинигэр Баатаҕайга итиэннэ Дьааҥы куоракка үлэлээтилэр.

Ил Түмэн сис кэмитиэттэрин салайааччылара үлэ дьонун кытта көрсөн, атах тэпсэн олорон сүрүннээн тыа хаһаайыстыбатын сорох боломуочуйалара улуустарга бэриллибит мэхэньииһимин, олохтоох салайыныыга киириэхтээх  саҥа сокуон уратыларын, судаарыстыбаннай бүддьүөтү ылыныы быйылгы уратыларын туһунан уонна инники соруктары дьүүллэстилэр. 

Норуот дьокутааттара Баатаҕайга хаарбах дьиэттэн көһөрүү бырагырааматын чэрчитинэн саҥа элбэх кыбартыыралаах таас дьиэҕэ көһөн киирбит алта оҕолоох Шишковтар дьиэ кэргэннэригэр ыалдьыттаатылар. Олунньу ыйга үлэҕэ киирбит, өрөспүүбүлүкэҕэ саамай улахан Эргиэн-логистика киинигэр сырыттылар. Тутулла турар «Ыраас уу» ууну ыраастыыр ыстаансыйаны көрдүлэр.

«Арчы» дьиэтигэр Дьааҥы улууһун баһылыгын Владислав Иванову, улуус дьокутааттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлин Екатерина Ноговицынаны, Баатаҕай бөһүөлэгин баһылыгын Егор Шестакову, улуус нэһилиэктэрин баһылыктарын, дьокутааттарын уонна тэрилтэлэр салайааччыларын кытта көрсөн саҥа сокуоннар олоххо киириилэрин быһааран, ырытан биэрдилэр. Олохтоохтор ыйытыыларыгар хоруйдаатылар, туруорсууларын иһиттилэр.

Олохтоохтор үүтү тутар сыананы үрдэтии, өртөөһүнү тэрийии, ходуһалары нүөлсүтүү, бэтэринэриийэ туһунан балаһыанньаҕа киирбит уларыйыылар, Аартыка улуустарыгар оттукка көрүллэр субсидия кээмэйин үрдэтии, агрооскуолалары өйөөһүн, олохтоох дьаһалта исписэлиистэрин хамнаһын үрдэтии, бөрөнү бултааһыны көҕүлүүр үбүлээһини элбэтии, куйаар ситимин мөлтөҕө араас ирдэнэр электроннай отчуоту тиксэриигэ уустуктары үөскэтэрэ, тыйыс айылҕалаах уһук хоту оройуоннар олохтоохторугар биэнсийэҕэ тахсыы сааһын аччатыы, итиэннэ бэйдиэ уонна көрүүтэ суох сылдьар ыттар тула үөскүүр кыһалҕаны быһаарыы тула ыйытыылары норуот дьокутааттарыгар биэрдилэр.

Дьокутааттар киирбит ыйытыыларга сиһилии хоруйдаатылар, олус сэргэх, хардарыта туһалаах кэпсэтии тахсыбытын  бэлиэтээтилэр, сорох этиилэр салгыы ситэри көрүүгэ ылыллыахтара диэн мэктиэлээтилэр. Олохтоохтор Ил Түмэн сис кэмитиэттэрин бэрэссэдээтэллэрэ бэйэлэринэн кэлэн хоту дойду дьонун олоҕун-дьаһаҕын, олорор усулуобуйатын  көрөн-истэн, үлэ дьонун кытта кэпсэтэн, нэһилиэнньэни  долгутар боппуруостарга кэпсэтиини ыыппыттарыгар махтаннылар. 

Салгыы Ил Түмэн оробуочай бөлөҕө кырдьаҕас Дьааҥы куоратыгар тиийэн «Тымныы полюһа» тыа хаһаайыстыбатын потребительскэй кэпэрэтиибин үлэлии турар уонна быйыл үлэҕэ киириэхтээх 100 миэстэлээх хотонноругар сырыттылар. Варвара Кириллина аатынан «Тымныы полюһа» кыраайы үөрэтэр түмэлгэ сылдьан улуус устуоруйатын, сэдэх эспэнээттэри билистилэр. 1-кы №-дээх уһуйааҥҥа оҕолор сылдьар усулуобуйаларын көрдүлэр. Оскуолаҕа куорат олохтоохторун, дьокутаттарын, тэрилтэлэр салайааччыларын кытта көрүстүлэр.

Олохтоохтор тыа хаһаайыстыбатыгар үлэһит илии тиийбэтин, түмэл дьиэтэ эргэрбитин, кыараҕаһын уонна эспэнээттэри харайарага эппиэттээбэтин ыйдылар. 1900 сыллаахха тутуллубут дьиэҕэ үлэлиир уһуйаан үлэһиттэрэ уонна төрөппүттэр кырачааннарга саҥа уһуйаан тутулларыгар баҕа санааларын эттилэр. Дьааҥы куораты Аартыка дьоҕус куораттарын кэккэтигэр киллэрии олохтоохтор сүрүн туруорсууларынан буолла. Оччотугар тыа сирин нэһилиэнньэлээх пууннарыгар көрүллэр бары социальнай бырагыраамаларга кыттар, көмөнү туһанар кыахтаныа этилэр.

Ил Түмэн дьокутааттара Дьааҥыга үлэ сырыыта таһаарыылаах буолбутун, туһааннаах уонна суолталаах ыйытыктар, итиэннэ этиилэр киирбиттэрин бэлиэтээтилэр, улуус бүтүн Аартыка оройуоннара сайдалларыгар үчүгэй тэтими биэрэрин ыйдылар.

Дьокутааттар хоту улуустарга сырыыларын түмүгүнэн олох-дьаһах хомунаалынай хаһаайыстыбатын салаатыгар тустаах уларытыы ыытыаллыахтааҕын, тыа хаһаайыстыбатын сайыннарыыга Аартыка тыйыс усулуобуйатын учуоттуур арыый атын көрүү уонна сыһыан ирдэнэрэ наадатын бэлиэтээтилэр. Кинилэр бу сырыыларын түмүгүнэн үлэни салгыы ыытарга бэлэмнэрин биллэрдилэр. 

Ил Түмэн пресс-сулууспатын иһитиннэриититтэн

Хаартыскалар: Ариан Иванов