Мунньахха С.Н. Донской-II аатынан үөрэҕи сайыннарар уонна квалификацияны үрдэтэр институт дириэктэрэ Ньургун Павлов, дириэктэр бастакы солбуйааччыта Николай Бугаев, научнай-методическай үлэҕэ дириэктэр солбуйааччыта Светлана Дедюкина, институт нуучча тылын уонна саха тылын кафедратын сэбиэдиссэйэ Любовь Андросова кыттыыны ыллылар.
Феодосия Габышева төрөөбүт тылы үөрэтиигэ тирэх буолар хас да докумуон баарын бэлиэтээтэ. Оннук докумуоннарынан, бастатан туран, 30 сыл анараа өттүгэр ылыллыбыт Национальнай оскуола кэнсиэпсийэтэ уонна «СӨ Тыллар тустарынан» сокуон буолаллар. Онтон 2000 сыллаахха тылга үөрэтии кэнсиэпсийэтэ ылыллыбыта. 2019 сыллаахха Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай уонна официальнай тылларын харыстааһын, үөрэтии, сайыннарыы кэнсиэпсийэтэ бигэргэммитэ. Федеральнай таһымҥа 2016 сыллаахха Нуучча тылын үөрэтии кэнсиэпсийэтэ, 2019 сыллаахха Арассыыйа норуоттарын төрөөбүт тылларын үөрэтии кэнсиэпсийэтэ олоххо киирбитэ. Бу кэнсиэпсийэлэр тус-туһунан сыаллаах докумуоннар буолалларын өйдүөххэ уонна булкуйумуохха наадатын Феодосия Васильевна тоһоҕолоон эттэ.
ХИФУ педагогическай институтун эбии үөрэхтээһинин кафедратын доцена Татьяна Никифорова оскуола иннинээҕи саастаах оҕолору иитии-үөрэтии туһунан кэпсээтэ. Кини этэринэн, оҕо 3 сааһын туолуор диэри төрөөбүт тылын баһылыахтаах. Ол кэнниттэн төрөөбүт тылы үөрэтии уустугурар. Татьяна Ивановна оҕо саҥарар тыла дьиэ кэргэниттэн тутулуктааҕын бэлиэтээтэ. Төрөөбүт тылы үөрэтии өссө биир кыһалҕата – тиэрмин чопчуламматаҕа. Үөрэх матырыйаала ким-хайдах тылбаастаабытынан барар. Ити курдук, Татьяна Никифорова бэлиэтээбитинэн, тиэрминнэри сааһылыыр үлэҕэ болҕомто ууруллуохтаах.
Педагогическай наука хандьыдаата Надежда Васильева алын сүһүөх оҕолоругар төрөөбүт тылы үөрэтии туһунан иһитиннэрдэ. Ол курдук, билигин алын кылаастарга үөрэнэр оҕолор сахалыы айымньыны ааҕалларыгар тылын 40% өйдөөбөттөр эбит. Маныаха Надежда Николаевна оҕолору саха тылын билэр таһымнарынан араартаан үөрэтиини чуолкайдыыр улахан суолталааҕын эттэ.
М.К. Аммосов аатынан ХИФУ ХИОТуоКИ саха тылын, литературатын уонна национальнай култууратын үөрэтэр методика кафедратын сэбиэдиссэйэ Евдокия Поликарпова ыччаттарга саха тылын үөрэтии кыһалҕаларын билиһиннэрдэ. Кини бэлиэтээн эппитинэн, төрөөбүт тылы үөрэтиигэ бэлиитикэ баар буоллаҕына, оскуолаҕа оннук бэлиитикэни, өйү-санааны олохтоотохторуна – тыл сүтүүтэ бытаарыа этэ. «Ити курдук, 10-11-с кылааска оҕолору үөрэтии хайысхатынан араартыыр түгэҥҥэ төрөөбүт тылы уонна литератураны бирэдимиэт быһыытынан үөрэтиини тохтоппотох ордук, тоҕо диэтэххэ, бу бирэдимиэт киһи сиэр-майгы өттүнэн иитиллэн тахсарыгар суолталаахтар. Судаарыстыба өйөөтөҕүнэ, тустаах бырагыраамалар оҥоһуллан олоххо киириэ этилэр», – диэн тоһоҕолоон эттэ Евдокия Михайловна.
С.Н. Донской-II аатынан үөрэҕи сайыннарар уонна квалификацияны үрдэтэр институт нуучча тылын уонна саха тылын кафедратын дассыана Василиса Шишигина саха тылын оскуолаҕа үөрэтии уопсай балаһыанньатын иһитиннэрдэ. Ол курдук, үөрэх тэрилтэлэригэр төрөөбүт тылы үөрэтии аҕыйыы турара сытыы кыһалҕа буолан турар. Маны таһынан, кини араас сыллардааҕы кэнсиэпсийэлэргэ олоҕуран, саха тылын, литературатын уонна национальнай култууратын үөрэтии саҥа кэнсиэпсийэтин оҥорор тоҕоостооҕун ыйда. Ону тэҥэ төрөөбүт тыллары үөрэтиигэ атын эрэгийиэннэр уопуттарын туһанар наадатын эттэ.
Саха тылын, литературатын, национальнай култууратын үөрэх тэрилтэлэригэр үөрэтиини тупсарыыга, сайыннарыыга туһуланан киирбит этиилэр учуоттанан, көрүллэн олоххо киирэллэригэр, Феодосия Габышева салгыы даҕаны үлэлэһэр санаалааҕын бар дьоҥҥо эрэннэрдэ.
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
