Үөрэх

--Билигин, уопсайынан, хас оскуола  ыраахтан үлэлии олороруй?

-- Күһүҥҥү каникул 13 улууска уонна Дьокуускайга түмүктэнэн, күн бүгүн 254 оскуола бары күнүскү үөрэххэ тахсыбыта. Ол эрээри кэккэ кылаастар, төрөппүттэрэ сайабылыанньа суруйан, онлайн үөрэнэ сылдьаллар. 22 улуус 354 оскуолатыгар каникул сэтинньэ 15 күнүгэр бүтэр. Бары оскуолаҕа дьарыгы ыытарга бэлэмнэр. Биллэн турар, сир-сир аайы ыарыы тарҕаныыта араас. Ол иһин балаһыанньатыттан көрөн, сорох кылаастары харантыыҥҥа ыытабыт, оттон Алдаҥҥа каникулу өссө биир нэдиэлэ уһаттыбыт. Доруобуйа диэн киһиэхэ саамай сүрүнэ. Онон оҕо кыратык да тумуулаабыт буоллаҕына, оскуолаҕа кэлбэтэ ордук.

--Бачча ыарыы кэмигэр оҕолору тоҕо оскуолаҕа үөрэтэҕит? Бары дистанционнай үөрэххэ көспөттөр дуо?

         -- Харантыын биллэриллэ илик, онон көспөппүт. Оскуола аайы санитарнай ирдэбилгэ эппиэттиир усулуобуйа тэриллибитэ. Үөрэнээччилэри сарсыарда аайы кыраадыстыыллар, уоскулаҥнарын, аһыыр кэмнэрин табыгастаахтык аттаран туруорбуттара, илии суунар, ыраастыыр сириэстибэлэринэн хааччыллыбыттара, рециркулятор кылаас аайы тиийэр гына ылыллыбыта. Онон үөрэнэргэ куттал суоһаабат. Күн аайы эпидемиологическай балаһыанньаны кэтии олоробут. Кылааска биир эмэ оҕо ыарыйдаҕына, ол кылаас 14 күҥҥэ харантыыҥҥа барар, дьиэттэн олорон үөрэнэр буолаллар. Төрөппүттэр куттанар буоллахтарына, баһаалыста, сайабылыанньа суруйан, оҕолорун дистанционнай үөрэххэ көһөрүөхтэрин сөп.

Үөрэнээччилэртэн ыйыталаспыппыт, улахан аҥаардара оскуолаҕа үөрэниэхтэрин баҕараллар. Биллэн турар, ыраахтан үөрэх билиини толору биэрбэт. Үөрэнээччи учуутал быһаарарын эт кулгааҕынан иһиттэҕинэ, илэ хараҕынан көрдөҕүнэ эрэ үчүгэйдик ылынар.

-- Быйыл кэлим судаарыстыбаннай эксээмэн (ЕГЭ) хайдах ыытыллар?

-- Үгэс быһыытынан. Кыраапыга номнуо бигэргэнэн, Рособрнадзор саайтыгар тахсыбыта.

-- Оттон Ил Дархан Харыйата буолар дуо?

--Саҥа дьылга диэри маассабай улахан тэрээһиннэр бары онлайн ыытыллаллар диэн быһаарыллан турар. Онон “Саха” НКИХ ханаалын кытта бырайыак толкуйдуу сылдьабыт.

-- Оҕо саадтарын саппат инигит?

-- Өскөтүн дьыссаат харантыыҥҥа бардаҕына даҕаны, дьуһуурунай бөлөх диэн син биир баар буолар. Олоччу сабыллыбат. Билигин өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн оннук 60-тан тахса бөлөх баар.

--Учууталлар тиийэллэр дуо?

--Ыалдьыбыттары солбуйаллар, онон билиҥҥитэ учуутал тиийэр. Сэтинньи 16 күнүттэн көмөҕө педагогическай үөрэх кыһаларын устудьуоннара тахсыахтара. Үөрэҕи сайыннарар уонна идэни үрдэтэр институт иһинэн “Дистанционный учитель” диэн бырагырааманы үлэлэтэн саҕалаатыбыт. Хас оскуола аайы төлөпүөн нүөмэрин ыыппыппыт, онно эрийэн, ким ыраахтан олорон үөрэтиэн сөбүн биһиэхэ этиэхтээхтэр.

--Оскуолаҕа ыарыы тэнийдэҕинэ, дириэктэргэ туох миэрэни ылаҕыт?

-- Биһиги кэллиэгэлэрбитигэр харыстабыллаахтык сыһыаннаһабыт. Арай бэрэбиэркэ санитарнай усулуобуйаны тэрийиигэ туох эмэ сыыһаны-кэһиллиини буллаҕына, биллэн турар, РФ Административнай бэрээдэги кэһии кодексынан боротокуоллуубут. Оннук сэрэтиилээх 8 дириэктэр уонна УНО начаалынньыктара бааллар.

--Олимпиадалар хайдах быһыылаахтык барыахтарай?

-- Онлайн. Номнуо оскуола иһинээҕи түһүмэх бүттэ. Билигин муниципальнайдар саҕаланыахтара.

-- Эбии үөрэхтээһин туһунан билээри...

--Барыта дистанционнай ньыманан. Каникул кэмигэр араас дьарыктары тэрийдилэр. Саас “Саха” НКИХ ханаалынан оскуоланы бүтэрээччилэргэ уһулуччулаах учууталларбыт онлайн-уруоктары биэрбиттэрэ. Ол бырайыакпытын бары биһирээбиттэрэ. Онон итинник сонун киэптээх дьарыктары өссө да көҕүлүөхпүт. Итиэннэ мантан инньэ иитэр үлэҕэ улахан болҕомто ууруллуо. Онуоха анаан оробуочай бөлөҕү тэрийбиппит. Итинник оробуочай бөлөхтөр сылаас аһынан хааччыйыыга, учууталлар, иитээччилэр хамнастарыгар, учуутал идэтин үрдэтиигэ туһуланан үлэлии сылдьаллар.

Түмүккэ этиэм этэ, хаһан эмэ хааччахтааһын бүтүөҕэ, үөрэх урукку укулаатыгар түһүөҕэ, онуоха диэри тулуурдаах буолуоххайыҥ, бэйэ-бэйэни харыстаһыаххайыҥ.