Пиэрмэр биир күнүттэн
Саҥатык тутуулаах хотон аанын арыйан киирбитим, ынахтар киэһээҥҥи отторун сиэри ыксыы, маҥыраһа тураллар. Сардаана Саввична уотурбалары биэдэрэҕэ хомуоһунан үллэрэн кута турарыгар түбэстим. Сэһэргэһээччим, эрдэттэн кэпсэтэргэ үлэхтээх буоламмыт, уһуну-киэҥи туоһуласпакка, тута кэриэтэ, үлэ хаамыытын билсиһиннэрбитинэн барда. «Быйыл барыта 34 сүөһүнү кыстатаары сылдьабын. Мантан 16-та ынахтар. Билиҥҥитэ 12 ынаҕы ыан үүтүн маслоцехха туттарабын», - диэн Сардаана кэпсиир.
Сардаана уонна Бүөтүр Тимофеевтар 2019 сыллаахха «Саҕалааччы пиэрмэр» өрөспүүбүлүкэтээҕи куонкуруска кыттан, саҥа хотон тутталларыгар уонна тиэхиньикэ атыылаһалларыгар анаан, субсидия ылары ситиспиттэрэ. Иэдээн тоҥсуйбакка кэлэр диэччилэр. Былырыын кэргэнэ Бүөтүр оһолго түбэһэн, суох буолбута. «Ол да буоллар саҕалаабыт дьыаланы тиһэҕэр тиэрдэр буоллаҕым. Төһө да сүөһүнү соҕотох көрөргө-истэргэ ыараханын иһин, үлэлээтэххэ туох барыта кыаттарар. Кэргэним элбэх сүөһүлэнэр уруккуттан баҕа санаата этэ», — диэн хаһаайка санаатын үллэстэр. Бу аҥардас дьахтар отуттан тахса төбө сүөһүнү көрөр-истэр диэтэххэ, киһи эрэ сөҕөр дьыалата буоллаҕа.
От кыһалҕата уонна дьүккүөрдээх үлэ
«Билиҥҥитэ тус ааппар биэс гаа сирдээхпин. Онтум сэлиэнньэттэн 30 биэрэстэ ыраах сиргэ баар. Үс үрэҕи уҥуордаан тиийэн оттуубут. Ардахтаах сайын аҥардас көһөн тиийэргэ тиэхиньикэ уматыгар элбэх ороскуоту көрсөбүт. Маны таһынан, дьонтон сирдэрин түүлэһэн оттуубут. Кимниин хайдах кэпсэтэрбитинэн. Кимнээх эрэ эт ыларга кэпсэтэллэр, сорохтор харчытыгар. Быйыл ардахтаах дьыл буолан аҕыйах от оттонно. Инньэ гынан, 60 туоннаны атыылаһан эрэбин. Билиҥҥитэ 40 туонна оту ыабыт үүтүм харчытынан уонна эбии кирэдьиит ыламмын төлөөтүм. Аны 20 туоннаны ыларым уонна тиэттэрэрбэр төлүүрүм хаалан турар. Туох эмит быыс көстөр ини», - Сардаана от киллэрэ сылдьан, санаатын түһэрбэттик сэһэргиир.
Бу сырыттахпытына, төлөпүөн тыаһаабытыгар, сэһэргэһээччим кылгас кэмҥэ аралдьыйан ылла. Чочума буолан баран: «Сарсын сылгыларбын көрдүү барыахтаахпыт. Массыына үлэспитим. Онтум эрийэ сырытта. Сылгым эдэрдиин-кырдьаҕастыын, барыта холбоон уон түөртэр. Икки убаһаны идэһэлэммитим. Уоннааҕытын кыстатабын. Билигин тыйдарбын баардыылыахтаахпын. Ыччат сылгы буоланнар эрдэ көрбүт ордук», - диэн үлэлиирин тохтоппокко кэпсии сылдьар.
Тыа хаһаайыстыбатынан дьарыгырар төһө барыстааҕый?
«Тыа хаһаайыстыбатынан дьарыгырар төһө барыстаах дьыаланый?» ыйытыыбар «Сүрүнэ ходуһа сир боппуруоһа быһаарыллара буоллар барыстаах эйгэ дии саныыбын. Эппитим курдук, бэйэбэр 5 эрэ гектар бас билэр сирдээхпин. Уоннааҕыта дьон сирин үлэһэбин. Аны барыта биир сиргэ буолбатах. Атын атын сирдэртэн. Бу сайын, былдьаһыктаах кэмнэргэ, аҥардас ходуһаттан ходуһаҕа көһөргө бириэмэ бөҕө барар. Ол уматык, арыы-сыа туһунан этэ да барыллыбат. Биир сиргэ оттуур ороскуота да кыра буоллаҕа. Чугаһынан ходуһаҕа сөптөөх сир да суоҕун кэриэтэ. Былыргы, сэбиэскэй кэмҥэ оҥоһуллан баран, быраҕыллыбыт сирдэри ходуһаҕа анаан, хат оҥоһуллан хаалара буоллар улахан абыраллаах буолуо этэ», - диэн Сардаана хоруйдуур.
Инники былааннар
Тэлгэһэ таһыгар акылаат оҥоһуллан сытарын көрөбүн. Улахан иэннээх эбийиэк буолсу диэн бэлиэтээтим. «Оннук. Биир тыраахтар уонна массыына батар гарааһын оҥосто сылдьабыт. Бырааттарым быйыл маһын кэрдэн бэлэмнээбиттэрэ. Эһиил былаан быһыытынан үлэҕэ киллэриэхтээхпин. От-мас тиэнэргэ тыраахтара суох сатаммаккын»,— саҥа тутуу ыытыллыахтаах сиригэр чугаһаан кэпсиир. Оннук ээ. Сардаана Саввична олорор дьиэтэ сэлиэнньэттэн тэйиччи буолан, ититии ситимигэр кыайан холбоммот. Инньэ гынан дьиэтин оһоҕунан оттунан олорор.
«Хата күөлбүтүттэн чугас олорор буоламмыт ууга улаханнык ороскуотурбаппыт. Кыралары эрэ дьиэҕэ уулатабын. Хата, быраатым оҕолоро ойбоҥҥо ынахтары үүрсэн абырыыллар. Киһиэхэ кыра да туһа көмөлөөх», - Сардаана ойбоҥҥо барсан иһэр оскуола оҕотун атаара көрөн туран, махтана бэлиэтиир. Маны таһынан Сардаана сайыҥҥы өттүгэр сибиинньэ ылан ииттэр эбит. Онтун кыстаппакка эрэ туттар. «Сибиинньэни ынахтары кытары бииргэ тута сатаабаппын. Сытыттан ынах дьүдьэйэр», - диэн быһаарар.
Билигин ыччат дьон тыа олоҕор сыста сатаабат диэн этэллэр даҕаны, Сардаананы кытары кэпсэтэн баран, тоҕо эрэ оннук диэх санаа отойун кэлбэт. Дьүккүөрдээх үлэ, ыарахантан толлубакка иннин хоту баран иһии үтүө эрэ түмүктээх буолар.
- 3
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0