Ньурба улууhун култуура департаменын тэрийиитинэн бу кэмпириэнсийэҕэ Маалыкай кулуубун дириэктэрэ Харитонов И.С. уонна түмэл научнай-чинчийэр салаатын салайааччыта Борисов Б.Б. кытыннылар диэн Ньурба к. К.Д. Уткин аат. Норуоттар доҕордоhууларын түмэлин пресс-сулууспата иhитиннэрэр. Кинилэр соруктарыгар Олоҥхо ыһыаҕар кымыһы иһии сиэрин-туомун сырдатыы, билиһиннэрии уонна тэрээһинин ырытыһыы киирдилэр. Маны таһынан Борис Борисович кэмпириэнсийэҕэ алгыһы ыытыы салаатыгар эксперт быһыытынан үлэлээтэ.
Олоҥхо үнүстүүтүн дириэктэрэ Р.Н. Анисимов эксперт Б.Б. Борисовка туоһу сурук туттарда.
Борисов Б.Б. кэмпириэнсийэҕэ кыттыытын маннык билиhиннэрэр: - Кулун тутар 16 күнүттэн "ХVI Олоҥхо ыһыаҕа Өймөкөөҥҥө: Айыы санаа айана" научнай-методическэй кэмпириэнсийэ саҕаламмыта, 200-тэн тахса ыалдьыт, тэрийээччилэр, олохтоохтор Томтор орто оскуолатыгар мустан кэпсэттибит. Уус-уран оҥоһуктар быыстапкаларыгар сувенир эгэлгэтэ, үрүҥ көмүһүттэн саҕалаан быһаҕар тиийэ турда. Атын улуустартан эмиэ кэлитэлээбиттэр. Кэнтик уустарын көрүстүбүт.
Салгыы манна алгыс кэнниттэн олуктарынан тарҕаһыы буолла. Биһиги И.С. Харитоновтыын "Ыһыах сиэрэ-туома, алгыһа: үгэс уонна билиҥҥи кэм" кэпсэтии олугар (секцияҕа) кытынныбыт. Манна Өймөкөөн нэһилиэктэрин баһылыктара, олохтоохтор, Таатта, Ньурба, Нам бэрэстэбиитэллэрэ кыттыыны ыллылар. Сүрдээх сэргэх кэпсэтии буолла.
Уус-Нера баһылыга Максимов И.Е. эппитинэн, Өймөкөөҥҥө төрүт култуураҕа төннүү, сэргээһин кэнники 10-15 сылга эрэ улааппыт, онон билбэппит-көрбөппүт олус элбэх диэтэ. Улуус үрдүнэн саха ахсаана 2,5 тыһ. эрэ курдук эбит. Сэттэ нэһилиэктэн саамай улаханнара 1 тыһ. нэһилиэнньэлээх Томтор. Сордоҥноох, Өймөкөөн, Төрүт нэһилиэгин баһылыктара эмиэ сүрдээх көхтөөхтүк кытыннылар. Иван Семенович биһикки кымыс иһиитин сиэрин-туомун арыйан кэпсээтибит. Өймөкөөн улууһугар биэни ыаһын умнуллубут дьарык эбит. Ону Олоҥхо ыһыаҕар дылы сөргүтэр сорук турар. Ытык ыһыахха биэ үүтүттэн оҥоһуллубут кымыһынан Айыылары, сири-уоту күндүлээтэххэ, ыһыах соруга ситэр диэн санааны тиэртибит, ылыннылар. Ол курдук, ыһыах биир тутаах тутулун - кымыс иһиитин үгэһин уонна тэрээһинин үөрүйэхтэрин туһунан кэпсээтибит.
Уопсайынан кэмпириэнсийэ барыта 12 олугунан барда. Бу таһынан хомуска, кылынан өрүүгэ о.д.а маастар-кылаастар буоллулар.
Салгыы пленарнай мунньахха саха тумус туттар дьонун Илларионов В.В., Саввинов А.С., Попова Г.С.-Санаайа, Шишигина Ф.В. о.д.а. тыл этиилэрин иһиттибит. Мунньаҕы култуура уонна духуобунай сайдыы миниистирин 1-кы солбуйааччы Ноев А.И. салайан ыытта.
Иккис күн кэлбит ыалдьыттар уонна олохтоох нэһилиэнньэ холбоһуктаах кэнсиэртэринэн түмүктэннэ.
Кулун тутар 17 күнэ - кэмпириэнсийэбит түмүктүүр күнүгэр – олуктар үлэлэрин кэнниттэн Олоҥхо ыһыаҕын тэрийээччилэрин сүбэ-мунньаҕа буолла. Манна сүрүннээн 2019 уонна 2022 сс. Олоҥхо ыһыахтарын ыыппыт Нам, Үөһээ Бүлүү улуустарын делегациялара ыһыах тэрээһинин үөрүйэхтэрин үллэһиннилэр. Бу буолаары турар Өймөкөөн ыһыаҕар 10-15 тыһ. ыалдьыт кэлэрэ былааннанар эбит. Мунньаҕы ыыппыт Олоҥхо ассоциациятын бэрэссэдээтэлэ Ф.В. Шишигина ыһыахха кэлэр улуустар делегациялара түмсүүлээхтик кэлэннэр - бүттүүн Саха сирин сомоҕолоһуутун көрдөрүөхтээхтэр диэн бэлиэтээтэ. Өймөкөөн улууһун баһылыга И.С. Сивцев ыһыах тэрээһинигэр туох үлэ бара турарын сырдатта. Ыалдьыттар сүрүннээн анал балаакканан түһэр сиргэ түhүѳхтээхтэрин, онно дууһуттан саҕалаан барыта баар буолуоҕун туһунан кэпсээтэ. Онон ыһыахчыттар айылҕалыын алтыһан, Өймөкөөн ытык сирин кытта ситимнэһэн барыахтара диэн бэлиэтэннэ.
Кэпсэтии кэмигэр элбэх этиилэр киирдилэр. Холобур, бу ыһыахха сылгыга уонна сылгыһыкка болҕомто ууруллуохтаах диэн. Онуоха улуустар делегацияларыгар үстүү сылгыһыт киирэрэ буоллар диэн эттилэр.
Кэнпириэнсийэ түмүк мунньаҕар олуктар экспертара туох түмүккэ кэлбиттэрин уонна буолуохтаах ыһыахха сүбэлэрин-соргуларын эттилэр.
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0