Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -14 oC

Айгыр-силик айылҕа ситэн, тупсан, киэркэйэн, күлүм-чаҕыл уоттанан турар кэмигэр сылын ахсын саха омук үйэлэртэн кэлбит үтүөкэннээх үгэһинэн ыһыах ыһар, түһүлгэни төрүттүүр.

Айгыр-силик айылҕа ситэн, тупсан, киэркэйэн, күлүм-чаҕыл уоттанан турар кэмигэр сылын ахсын саха омук үйэлэртэн кэлбит үтүөкэннээх үгэһинэн ыһыах ыһар, түһүлгэни төрүттүүр.

Туймаада ыһыаҕа төрүттэммитэ, бар дьону түмпүтэ үйэ чиэппэрэ буолла. Бу сыллар тухары ытык кэмҥэ, үрүҥ тунах күннэригэр тэриллэр ыһыахпыт сынньанар-көччүйэр эрэ тэрээһин буолбакка, күүс-уох ылынар, өй-санаа эбинэр, Үрдүк Айыыларга махтанар, олохпутун түстүүр түһүлгэ буоларын туһугар сатабылларын, билиилэрин-көрүүлэрин биэрэн туран үлэлиир дьоммут салгыбакка, бырахпакка айан-тутан, дьайан кэллилэр.

Онон ыһыах күн бүгүн аныгы олох тэтимигэр, хардыытыгар иҥэн-сүтэн хаалбакка, силиһэ-мутуга дириҥээн, ааспыты билиҥҥилиин ситии быатын курдук ситимнээн, көлүөнэлэр өй-санаа, олорор олохторун тутулун быстыбат сибээстэрэ, бииргэ буолар туоналара буолла!

Саха олоҕун Улуу Эргиирэ кэм-кэрдии хардыыларын кытта тэҥҥэ, биир тыыҥҥа киирэн, соҕотох сорсуйарын, аҕыйах ахсыырын өйдөөн-дьүүллээн долоҕойугар хоннорон, хаппарыгар хатаан, элбиир-үксүүр туһугар үөрүү-көтүү өрөгөйүн үллэстэргэ үөрэммит, кыайыы-хотуу кынатыгар олорсубуттары айхаллыырга анаммыт.

Биир оннук саханы саха дэппит, Дьокуускай куорат ыһыаҕын сирэйэ буолбут суон сурахтаах, кэтит кэскиллээх күрэҕэ – Дыгын оонньуулара буолаллар. Быйылгы да ыһыахха ол күрэх ити үрдүк таһымын, аатын-суолун түһэн биэрбэтэ. Үгүс сылларга ыытыллар буолан, этэргэ дылы, сиидэлэнэн- сиидэлэнэн, сааһыланан-наарданан, ситимнээх үлэ баран, кырдьыга да, эрбии тииһин курдук тэҥ кыахтаах тургутууну тулуйар, үтэн-анньан көрүүнү уйар өйдүүн-санаалыын, эттиин-хаанныын бэлэмнээх 12 эр бэрдэ киирэллэрэ кэлиҥҥи сылларга таһымы үрдэттэ, көрдөрүүнү тупсарда.

Мин бу суруйуубар ким хайдах хаһан, ханна диэни суруйуом суоҕа. Ол туһунан сырдатан, иһитиннэрэр-көрдөрөр тэрилтэлэр кэпсиэхтэрэ да, көрдөрүөхтэрэ даҕаны.

 Биһиги бүгүҥҥү сонуммут -- быйылгы Дыгын оонньууларын кыайыылааҕар, добун дорҕоонноох аат хаһаайына Алексей Уваровскайга “Прогресс” ХЭТ бу күрэх сүрүн  бирииһин уу харчынан туттарыытын туһунан буолуо.

68bef6d8 e6eb 46b9 a284 744394fca848

Манна даҕатан кэпсээтэххэ, бу тэрилтэ номнуо үһүс төгүлүн Дыгын оонньууларын сүрүн спонсорынан буолар. Биллэн туран, маннык быһаарыныы биир киһи быһаарыныыта уонна ылбычча санаанан буолбатах. Манна Алексей Семенович Пинигин салайааччы быһыытынан, дьиҥ сахалыы толкуйдаах, инникини анаарар мындыр киһи буолан, тэрилтэтин аатын-суолун иһитэннэрээри, сураҕырдаары буолбакка, өссө дириҥник, силистээхтик-мутуктаахтык былааннаан, саха ыччата чөл, ючэгиэн олоҕу тутуһуон, ис-тас туруктуун сайдыылаахпын дииртэн саллыбат, туйгуммун дииртэн толлубат, өрөгөйдөөхпүн дииртэн куттаммат буоларга холобур оҥостор, былаах курдук тутар киһилээх буолуохтарын баҕаран, ботуччу сууманы уу харчынан туттарар. Манна тэрилтэ үлэһиттэрэ бары сөп түбэһэн, сүбэнэн-аманан сыллааҕы үп-харчы хамсааһынын былааныгар киллэрбиттэрэ махталлаах суол. Манна өссө биири бэлиэтээн-тоһоҕолоон, бу маннык быһаарыныы аан дойду үрдүнэн улахан уларыйыылар, тиийбэт-түгэммэт буолуу баар кэмигэр ылыныллыбыта эмиэ этиллиэн наада диэн санаалаахпыт. 

Саха киһитэ булчут. Онтон хайа баҕарар күрэх туһугар булт буоллаҕа дии – куруутун эккирэтэрдээх, хайаан да ситиһэрдээх, сонордоһордоох. Булчут үтүө майгылаах, үөрүнньэҥ, сайаҕас-сайдам санаалаах, махталлаах буоллаҕына эрэ, киниэхэ аар айылҕа суруллубатах сокуонун кинигэтин арыйар, кэпсэммэтэх сэһэнин сэһэргиир, арыллар-аһыллар. Онтон ыһыах саҕана айыыларбыт биһиэхэ муҥутаан чугаһаан турар кэмэ буоларын бары билэбит, ол кэмҥэ алгыс тыла тиийимтиэ, күүстээх буолар. Онон “Прогресс” ХЭТ бүгүҥҥү тэрээһини “Махталлаах буолуу – сиэрдээх майгы” диэн ааттаан суоллаан ыытта.

   Тэрээһиммит хаһан да буоларын курдук, алгыһынан атаарылыннахха, дорҕоонунан доҕуһуолланнахха, аар тайҕаны айхаллаатахха, хара тыаны хайҕаатахха, түҥ ойууру ойуулаатахха, турукка киллэрдэххэ, “бэттэх диэки мичик гыннарар, хонноҕун анныгар хоннорбутун хоҥнорор, кынатын анныгар кистээбитин кылбаҥнатар” диэн туран, алгыс аламаҕай тылларынан саҕаланна. Төрүт тыл-өс, үгэс үтүөтүн өйүгэр-санаатыгар, этигэр-хааныгар иҥэриммит, айылҕалыын биир таһымҥа сылдьар билиитин-көрүүтүн дьоҥҥо-сэргэҕэ тиэрдэрдии, алгысчыт Лэгиэн Лэгэнтэй ыытта.

8d95e7d9 f3b5 4f12 91f3 67fb187cd6b0 1

Дьэ, ол кэнниттэн Алексей Семенович Пинигин эдэркээн Алексей Уваровскайга сүрүн бирииһи туттарда. ”Прогресс” ХЭТ үпкэ-харчыга харысхаллаах сыһыана бириискэ анал сүрдээх тупсаҕай, анал харысхал ойуулаах иһиттээҕиттэн да көстөр, этэргэ дылы, биэрэргэ да, ыларга табыгастаах.

Эдэр боотуру эҕэрдэлии кэлбит дьоммут бары дорҕоонноох ааттаах-суоллаах, үлэ бөҕөнү үлэлээбит-хамсаабыт, чөл-чэгиэн турук туһугар элбэҕи оҥорбут убаастанар-ытыктанар тумус туттар спортменнарбыт, тэрийээччилэрбит, тренердэрбит, кэрэспэдьиэннэрбит. Ол курдук, “Саха” көрдөрөр-иһитиннэрэр хампаанньатын спортивнай биэриилэр редактора, уос номоҕор сылдьар, чахчыта да, көрдөрөр-иһитиннэрэр, анаарар Василий Федорович Посельскай, Дыгын оонньууларын маҥнайгы кыайыылааҕа (уопсайа үс төгүл ) Иннокентий Федорович Макаров, Дыгын оонньууларын 7 төгүл кыайыылааҕа Иван Прокопьевич Белолюбскай, Дьокуускай куорат спорка управлениетын биир тутаах киһитэ Иннокентий Петрович Макаров, Алексей Уваровскай тренерэ Николай Николаевич Иванов (Кэбээйи улууһа, Мастаах нэһ.), Хатас нэһилиэгин дьаһалтатын баһылыга Е.П. Пермяков уо.д.а.

884e30bb 4a95 4437 8870 4dfd28f8283a

Алексей бу күрэххэ, эрбии тииһин курдук тэҥ кыахтаах, тэҥ бэлэмнээх уолаттарын кытта туруулаһан, түһүмэх бөҕөтүн ааһан киирбит. Былырыыын өрөспүүбүлүкэ таһымнаах улахан күрэххэ Манчаары оонньууларыгар кыайыы кыната кини диэки хайыспатаҕа хомолто, төттөрү барыы буолбакка, сымыһаҕы быһа ытыран баран, иннин эрэ диэки барарга сүрүн биричиинэ буолбут – ол аата саха ньоҕой диэн мээнэҕэ этиллибэтин туоһута буоллаҕа... Онон аны эһиилги сылга бу кыайыы соһуччу, эмискэ буолбатаҕын дьиҥ-чахчы үлэлээн-хамсаан, күүскэ баҕаран кыайбытын дакаастыахха наада. Дьэ, туһугар чэпчэкитэ суох сыал-сорук. Хайа, уонна уолаттар эмиэ олорон биэрбэттии бэлэмнэниэхтэрэ буоллаҕа.

Эппит, эҕэрдэлээбит дьон бары: “Бу дорҕоонноох дьоһун аат – Дыгын оонньуутун кыайыылааҕа - туһугар туспа ирдэбиллээх, эппиэтинэстээх буолуу”, -- диэн эттилэр. Уонна саха норуотун сиэринэн, айыыларга, Туймаадабыт Улуу Тунах ыһыаҕар, тэрийээччилэргэ махтал тылын анаатылар.

1b3b7ba7 3eaf 4218 a989 52beebf0c87c

Махталлаах буолуу – сиэрдээх майгы , сиэрдээх майгы – киһи буолуу, киһи буолуу – саха буолан сандаарыы, киһи буолан килбэйии, ол эбэтэр “эт мэйиибитинэн айан, уон тарбахпытынан дьайан, харгыстартан хаайтарбакка, мэһэйдэртэн иҥнибэккэ, аар айылҕаттан айылгыланан, Сир ийэттэн сэниэлэнэн, сайдыы суолун саҥа эрэдэһинин долгунугар олорсуохха” диэн суолталаах тэрээһиммит барыбытын да саха буоларбытынан киэн тутуннарда.

Тэрээһини бары таптыыр ырыаһыттарбыт Павел Семенов, Сахаайа, Далаана, Кирилл Матвеев кэрэ дорҕоонунан, көмүс куолаһынан киэргэттилэр. Музыканан, дорҕоонунан доҕуһуолу Николай Михайлович Андросов кыайа – хото тутта. 

Онтон Хатаска диэн сыһыаран эттэххэ, Алексей Уваровскай даҕаны, Николай Николаевич Иванов даҕаны “Тускул” КК сценатыгар “Терпсихора бырааһынньыга” диэн күрэхпитигэр кыттаннар үҥкүүлээбиттэр эбит. Аны кэпсэтии-сэһэргэһии ухханыгар киирэн олорон, Алексей Семенович сүрдээх үчүгэй кэскиллээх этиини оҥордо – эһиилги бирииһи туттарыыны “Тускул” КК киэҥ уораҕайыгар ыытыахха, оччоҕо оҕолорбут, ыччат дьоммут чөл олоххо тардыһыылара күүһүрүө, хайа, уонна норуот геройун бэйэтэ көрөн-истэн билиэхтээх буоллаҕа. Биһиги, тускуллар, олохтоох дьаһалта ону үөрүүнэн ылынныбыт.

 Дьэ, ити курдук  соҕотох сорсуйарын, аҕыйах ахсыырын өйдөөн-дьүүллээн долоҕойугар хоннорон, хаппарыгар хатаан элбиир-үксүүр туһугар үөрүү-көтүү өрөгөйүн үллэстэргэ үөрэммит, кыайыы-хотуу кынатыгар олорсубуттары айхаллыырга өйдүүр саха киһитэ барахсан, эдэриттэн эмэниттэн тутулуга суох, ыһыахпытыгар бииргэ буоллубут, биир тэҥҥэ тыынныбыт, биир тэтимҥэ киирдибит. Бары спонсордарбытыгар барҕа махтал!

Наталья Руфова. Хатас 2022 .

  • 1
  • 2
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением
Уопсастыба

Аартыка күнүнэн!

Бүгүн, кулун тутар 19 күнүгэр, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр Аартыка күнэ. Ил Түмэн аатыттан…
19.03.24 11:57