Все новости

Кэмпириэнсийэни Алтаай Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбата, Арассыыйа Федерациятын Судаарыстыбаннай Думатын, Арассыыйа Федерациятын ЮНЕСКО дьыалаларыгар  хамыыһыйата, Евразия норуоттарын Ассамблеятын Генеральнай  Сэбиэтэ тэрийэн ыыттылар.

Норуоттар икки ардыларынааҕы кэмпириэнсийэ кыттыылаахтарын Арассыыйа Судаарыстыбаннай Думатын Бэрэссэдээтэлэ Вячеслав Володин, Арассыыйа Федерациятын тас дьыалаларыгар Миниистирин сүбэһитэ,  ЮНЕСКО дьыалаларыгар РФ Хамыыһыйатын эппиэттиир сэкирэтээрэ Григорий Орджоникидзе, Татарстаан  бастакы Бэрэсидьиэнэ, Татарстаан Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай сүбэһитэ Минтимер Шаймиев, Монголия Норуодунай Өрөспүүбүлүкэтин генеральнай консула Чимид Ганболд эҕэрдэлээтилэр.   

Пленарнай мунньахха Судаарыстыбаннай Дуума аграрнай боппуруостарга кэмитиэтин бэрэссэдээтэлин солбуйааччыта Олег Нилов, ЮНЕСКО посола,  Евразия норуоттарын Ассамблеятын генеральнай  Сэбиэтин  хос бэрэссэдээтэлэ, академик Александра Очирова, РФ Бэрэсидьиэнин норуоттар икки ардыларынааҕы сыһыаҥҥа Сэбиэтин чилиэнэ, Евразия норуоттарын Ассамблеятын генеральнай  Сэбиэтин  бэрэссэдээтэлэ Светлана Смирнова, Тыва Өрөспүүбүлүкэтин Үрдүкү Хуралын кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Аяна Монгуш,  Алтаай Өрөспүүбүлүкэтин Баһылыгын сүбэһитэ Иван Белеков уо.д. а. кыттыыны ыллылар.

Алтаай Өрөспүүбүлүкэтин Баһылыга Олег Хорохордин киирии тылыгар Алтайдааҕы Норуоттар икки ардыларынааҕы пуорум бастайааннай төрүккэ олоҕуран үөскээһинэ  наука, култуура, искусство хайысхатыгар  эрэгийиэннэр икки ардыларыгар хардарыта дьайсыыны кэҥэтиигэ уонна норуоттар икки ардыларыгар духуобунай, ыаллыы, доҕордуу сыһыаны бөҕөргөтүүгэ туһаайылларын бэлиэтээтэ.

Алтаай Өрөспүүбүлүкэтин Баһылыгын сүбэһитэ  Иван Белеков норуоттар икки ардыларынааҕы тэрилтэни тэрийии үлэтэ Арассыыйа Федерациятын таһымыгар бүгүн улахан суолталаммытын аҕынна.  

Александра Очирова бэйэтин этиниитигэр бүгүҥҥү тыҥаан турар быһыы-майгы үөскээбит сүрүн төрүөтүнэн бириэмэтигэр норуоттар икки ардыларыгар култуура диалога олохтоммотоҕун уонна ону сэрэтэргэ чопчу быһаарыныылар ылыллыбатахтарын бэлиэтээтэ.

Саха Сирин парламенын бастакы вице-спикерэ Александр Жирков ЮНЕСКО посолун ити этиитин өйүүрүн биллэрдэ. “Дойдулар уонна норуоттар бэйэ-бэйэлэрин икки ардыларыгар кэмигэр өйдөһө сатаабатахтара, биир тылы булбатахтара ардыгар олус ыар содуллаах буолар, – диэтэ Ил Түмэн бастакы вице-спикерэ. – Ол урукку  да өттүгэр баара, билигин да баар. Хардарыта өйдөһүү суолун туох-ханнык иннинэ бэлиитикэҕэ да буолбатах, култуура, үөрэх, интеллектуальнай эйгэ өттүгэр булуохха сөп. Ити түгэни мүччү тутар сатаммат”.

Александр Жирков Алтаайдааҕы түмсүү тула кэпсэтии элбэхтэ буолбутун санатта уонна бу тэрилтэни ааттаан-суоллаан тэрийэргэ, олохтуурга уолдьаспытын туһунан эттэ. Тэрилтэ киинэ Алтаайга буоларын сөптөөҕүнэн аахта: «Алтаай түҥ былыргыттан сүнньүнэн түүр төрүттээх омуктар уутуйан үөскээбит сирдэрэ. Кинилэр салгыы Евразия былаһын тухары тарҕаммыттара, хас эмэ судаарыстыбаны үөскэппиттэрэ. Онон, бу омуктар бары Алтаай сирин төрүт сирдэринэн билинэллэр гынан баран, кинилэртэн хайалары даҕаны “Алтаай миэнэ” диир кыаҕа суох. Бу норуоттары барыларын Алтаайы бас билэ сатааһын буолбакка, Алтаайга дьулуһуу түмэр. Алтаай ити уратыта норуоттар икки ардыларынааҕы тэрилтэни манна кииннээн тэрийэргэ тоҕоостоох”, – диэн этиитин мустубут дьон өйүүрүн биллэрдэ.

Салгыы Саха Сирин бэрэстэбиитэлэ саҥа тэрилтэ үлэтин сүрүн ис хоһооно хайдах буолуохтааҕын, бу тэрилтэ аан дойдуга хайа хайысхаҕа ордук табыллан үлэлиэн сөбүн туһунан санаатын үллэһиннэ: «Аан дойдуга норуоттар икки ардыларыгар үлэлиир таһымнаах элбэх уопсастыбаннай тэрилтэ, түмсүү баар. Ол эрээри кинилэртэн үгүстэрэ билиҥҥи быһыыга-майгыга Арассыыйаттан тэйдилэр, эбэтэр үлэлиир дьоҕурдарын, тэрилтэ быһыытынан суолталарын сүтэрдилэр. Биһиги тэрилтэбит ити кураанахсыйан эрэр эйгэни толорон биэрэр, саҥа тыын угар аналлаах. Биһиги тэрилтэбит байыаннай да, эргиэн да тэрилтэтэ буолар кыаҕа суох, буолуо суохтаах даҕаны. Алтаайдааҕы түмсүү (форум) туох ханнык иннинэ гуманитарнай эйгэни баһылыахтаах, ол аата култуура, наука, үөрэх, интеллектуальнай ситим эйгэтигэр үлэлиэхтээх”.

“Хардарыта кэпсэтиһии, сэһэргэһии, сүбэлэһии эйгэтэ сүрдээх киэҥ, дьон-сэргэ итинник хардарыта билсиһиигэ, эйэ дэмнээх сыһыаны олохтуурга дьулуура муҥура суох. Биһиги ити суолу тутуһуохтаахпыт, киһи аймах өстөһүү, сэриилэһии суолуттан туораан, иллээхтик, сүбэнэн олох суолугар киирэригэр көмөлөһө сатыахтаахпыт, ыаллыы, доҕордуу сыһыаны бөҕөргөтөргө кыһаллыахтаахпыт”, -- диэн Ил Түмэн бастакы вице-спикерэ улахан форумҥа мустубут дьону ыҥырда.

Норуоттар икки ардыларынааҕы кэмпириэнсийэ кыттыылаахтара “саҥа тэриллэр Алтаайдааҕы форум гуманитарнай хайысханы тутуһуохтаах” диэн этиини ылыннылар.

С.Васильев