"МҮРҮЙЭЭДЭ" кинигэ сүрэхтэниитигэр кыттыыны ыллылар: Егор Петрович Жирков - норуот хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Афанасий Алексеевич Николаев - историческай наука кандидата, кинигэ рецензенэ Борис Иванович Павлов - суруйааччы, суруналыыс, Павел Иванович Васильев - учуонай, Константин Афанасьевич Борисов - биллэр уопсастыбанньык, Степан Степанович Алексеев-Төрүт Бороҕон -- "Сыҥаах бороҕоттор" кинигэ ааптара, кыраайы үөрэтээччи, Иннокентий Иннокентьевич Троев -- Иккис Лөгөй нэһилиэгин дьаһалтатын баһылыга.
Кинигэ сүрэхтэниитигэр С.С. Васильев-Борогонскай аатынан киин бибилэтиэкэ ааҕааччыны кытта үлэлиир салаатын сэбиэдиссэйэ Г.В. Аммосова кинигэни библиографическай ырытыыта, кэлбит ыалдьыттар дириҥ ис хоһоонноох этиилэрэ, инникигэ баҕа санаалара, олохтоох дьаһалта солбуйар баһылыга С.И. Ксенофонтов харда тыла мустубут дьон, историяны сэҥээрээччилэр болҕомтолорун тарта. Улууспут историятын, саха төрдүн, былыргытын туһунан элбэҕи биллибит.
Тэлэкэ кинигэтин сүрэхтэниитигэр, дьоһун дьон кэлэллэрэ эрдэттэн биллэн, сааланы толору киһи муһунна. Тэрээһин сүрүн ыалдьыттара куораттан сарсыардаттан паромунан иһэр буоланнар, "Мүрүйээдэ" кинигэ ааптара Павел Васильевич быыстапкатыттан саҕаланна.
Байбал Тэлэкэ “Саха” НКИХ "Ыраах-чугас аймахтарбыт" биэриитигэр үлэлии сылдьан кэрийбит сирдэрин кэпсээн, дьон болҕомтотун тарта. Бэйэ дьонугар күлэ-үөрэ, көрүдьүөстээх түгэннэрин ыпсаран-хопсорон кэпсээн, интэриэспитин күүһүртэ, санаабытыгар, ол кэпсиир дойдуларыгар тэҥҥэ айаннаспыт курдук сананныбыт. Эчи, сылдьыбыт сирэ, билэрэ-көрөрө элбэҕин! Дьоҥҥо тиийимтиэ гына кэпсиирэ, киһи күнү да быһа истэ туруох курдук.
Ыалдьыттарбыт кэлэннэр,"һуу-һаа" буолан, саалаҕа киирэн, оннубутун булан олорооппутун кытта, Суотту бибилэтиэкэтин сэбиэдиссэйэ Р.Н. Черкашина киирии тыллаан саҕалаата.
Дьэ, онтон Егор Жирков тэрээһини бэйэтинэн иилээн-саҕалаан барда. Бары историктар мустаннар, кинигэбититтэн тэйэн, олох даҕаны саха олоҥхотуттан саҕалаан, кыргыс кэмнэрин мындааларынан, олохпут-дьаһахпыт, тылбыт-өспүт, култуурабыт-фольклорбут туһунан иҥэн-тоҥон истэн, билбэтэхпитин билэн, санаалыын сырдаан, саха буоларбытынан киэн тутта олордубут.
Маннык улахан дьон куруук кэлбэт буолан, кинилэр тылларын-өстөрүн истии -- кэрэҕэ тиксии тэҥэ буоллаҕа. Инньэ гынан, күнүс 3 чааспыт буолбутун да билбэккэ хааллыбыт.
Күндү ыалдьыттарбыт 16.00 ч. паромунан төннөр буоланнар, эбиэттээбэккэ да бардылар. Онуоха Егор Жирков: "Аһылык аһылыгынан, аччыктааһын ааһыа, ол оннугар дьону кытта иһирэхтик кэпсэтии, кинилэрдиин алтыһыы -- дьол", -- диэбитин биһирээммит, дохсун ытыс тыаһынан, тылбытынан махтанан, хаартыскаҕа түһэн атаардыбыт.
Байбал миигиттэн төһө да биир кылааһынан алын үөрэннэр, биир дэриэбинэ оҕолоро буоллахпыт. Онно-манна сылдьан, көрсүһэн, алтыһан ааһарбыт кэмнээх буолуо дуо? Онно көрдөхпүнэ, Байбал олох уларыйбат эбит. Оҕолуу аһаҕас дууһатын, күлэ-үөрэ сылдьар, оҕону кытта оҕо, кырдьаҕаһы кытта кырдьаҕас буолар майгытын илдьэ сылдьар эбит.
Бээ, сорох дьон бартыбыал кыбынаат, дорообоспот да буолан хаалааччылар. Байбал билигин айар үлэтин үгэнигэр сылдьар, онон өссө да былыргы дьыллар быыстарын сэгэтэн көрүөхпүт диэн эрэнэбит.
Байбалбыт дьүһүйэн суруйбута,
Барытын ыпсаран саҥарбыта,
Бар-дьонуҥ сүрэҕэр хаалыахтын,
Барҕара, чэчирии туруохтун.
Былыргы өбүгэбит үгэстэрин,
Биллибэт, көстүбэт өрүттэрин,
Бу баардыы кинигэҕэ тиһэҥҥин,
Бичийэн таһаарыый түмэҥҥин...
Иннокентий Попов,
Суотту, Уус Алдан.
-
4
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
