Түһүлгэ

Кэрэ киһи Кэтириинэлиин чугастык билсиэхпиттэн ыла олоҕу атын харахпынан көрөргө үөрэммитим. Кини оҕолуу ыраас, сырдык киһи этэ.

Олоҥхоһут оҕото буолан...

Кэтириис Суотту курдук эриэккэс дойдубутугар олорон, айар талаана арыллан, сөҕүмэрдик сайдыбыта. Кыра-кыра чабырҕахтартан, хоһооннортон саҕалаан, олоҕун биир сүдү айымньытын суруйбута. Ол -- "Үрдүк Айыылартан көрдөһүү" диэн алгыс.

Айымньы ааптар соһуйар, өмүрэр да диэххэ сөп, тылларынан саҕаланар: "Һуо, хотуйдаар! Һуо, нохойдоор! Бу тугуй?".

Екатерина Константиновна, нууччалыы эттэххэ, толерантнай киһи ис сүрэҕиттэн дириҥник аймаһыйан эппит буолуохтаах: "Бэрт соторутааҕыга диэри “эн-мин” дэһэн, эйэ дэмнээхтик олорбут эҥинэ бэйэлээхтэрбит, араас омуктарбыт, ойон тура-тура, "мин атыммын", "эн атыҥҥын" дэһэ-дэһэ, сэп-сэбиргэл, саа-саадах тутан араллаан баһын арыйан эрэллэр, содуом төрдүн соролоон эрэллэр".

Кини аҕатын, Саха сиригэр биллэр ааттаах-суоллаах олоҥхоһут Көстөкүүн Буурсап туһунан сэһэргиирин элбэхтэ истибитим. Сахабыт норуотун былыргытын, уруккутун билээччи, тылын-өһүн сүмэтин иҥэринэ сылдьааччы буоларынан, маннык эппитэ оруннаах: "Ситиччэтигэр үс саханы үксэтэргэ айыллыбыт, түөрт саханы төлкөлүүргэ анаммыт, урааҥхай ууһун ууһатарга уураахтаммыт үрүҥ халлаан үрдүгэр олохтоох Үрдүк Айыыларбытыттан, иэрийэ күлбүтүнэн тахсар итии күммүт иэримэ дьиэтин диэки илин хайыһан туран, ис-испититтэн итийэн-кутуйан, үҥэн-сүктэн көрдөһөн көрүөххэйиҥ".

Төһө да сааспынан букатын оҕотук буолларбын, тапсан бодоруһарбыт, дьиэтигэр ыалдьыттаан, үүттээх хойуу чэйин иһэ-иһэ сэһэргэһэрбит. Дьиэтээҕи бырааһынньыгар эдэр дьүөгэлэрин -- миигин уонна ыаллыы олорор Екатерина Аммосованы -- өрүү ыҥыран, күө-дьаа кэпсэтэрбит. Кини дьон туһунан биирдэ да мөкүнү, бөрүкүтэ суоҕу саҥарбат буолара. Өрүү өбүгэлии моһуонунан харысхаллаахтык ханарытан этэрин, толкуйдуу түһэн баран, оруннааҕы оргууй наллаан этэрин өйдүүбүн. Ол бэйэтэ ити төһө эрэ муҥатыйан, тэһииркээн, маннык тыллары айымньытын нөҥүө ыһыгыннаҕа. "Илин халлаан улаҕатын анараа өттүгэр иитэ-саҕата суох элбээн үөскээбит араас омуктар сирдэрэ кыараан, биһиги дойдубут киэҥ дуолугар харахтара хатанан, иҥсэлэрэ көбөн, сирбитин-уоппутун былдьаан ылаары, идэмэрдээх санааланан, дьүһүн кубулунан киирэр күннэригэр, бука диэн, киллэртиир эрэ буолаайыххыт!".

Сир-Ийэ бэриниилээх эколога

Кини ураты дьиктитик сири-дойдуну ылынара, сир-халлаан хайысхаларын ыйдаҥардара, элбэҕи ааҕара.

Кэтириинэ айылҕаҕа сылдьарын олус да сөбүлүүрэ! Айылҕа уһуктуута чугас дьүөгэлэрэ Анастасия Оконешникованы, Клавдия Абрамованы, Елизавета Кривогорницынаны, Тамара Тимофееваны уо.д.а. түмэн, эрдэттэн оҥостон, анаан-минээн арыылаах алаадьы астанан, сири-дойдуну аһата, салама ыйыы тахсар буолара. Күн тахсыытын хайаан да көрсөрө. Бу ураты кэрэ көстүүнү хоһоонноругар хоһуйара уонна миэхэ сэһэргиирэ. Айылҕаҕа чугас буолуу, өрүү көрдөһө сылдьыы диэн баарын маҥнай киниттэн билбитим. Ол эрээри оччолорго эдэр буолан, соччо толкуйдаан ылыммат эбиппин, быһыыта. Кэлин хас күн-дьыл Кэтириинэтэ суох ааспытын кэннэ, дьэ, долоҕойбор киллэрэн, Ийэ айылҕа диэн сүдү күүс баарын дууһалыын ылыммытым.

Хайдахтаах курдук ис дууһа иэйиитинэн өбүгэлии тыынынан эҥсэн этииний бу: "Аламай күнүм алаарыччы көрбүтүнэн сынньана киирэр дьэҥкир таас ураһатын диэки, арҕаа диэки хайыһан туран, үҥэр Үрдүк Айыыларбытыттан үҥэн-сүктэн көрдөһөн көрүөххэйиҥ. Арҕаа халлаан улаҕатын анараа өттүгэр олохтоох аһара байбыт араас омуктар, баайдарыгар баҕалара хаммакка, Сахабыт сирин хостонор баайыгар сурах хоту суудайан, суллумардара көбөн, суйдуур-суоһарар санаалаах киирэр күннэригэр, бука диэн, киллэртиир эрэ буолаайыххыт. Күлүмүрдэс күммүт күөгэйэ устар, күөлэһийэ оонньуур көҕөрүмтүйэн көстөр күндү таас тэлгэһэтин диэки, соҕуруу диэки хайыһан туран, үҥэр Үрдүк Айыыларбытыттан үҥэн-сүктэн көрдөһөн көрүөххэйиҥ. Соҕуруу халлаан улаҕатын анараа өттүгэр аата-ахса суох айдааны тарпыт атын омуктар аар тайҕабытыгар аһара ымсыыран, хааннара хамсаан, аҥаардастыы айбардыыр-апчарыйар санаалаах киирэр күннэригэр, бука диэн, киллэртиир эрэ буолаайыххыт! Халыҥ мууһа халҕаһалыы анньыллыбыт, болгуо мууһа модьоҕолуу үүммүт, хаҕыс эҥээрдээх, хабараан тыыннаах, ууллары билбэтэх муус байҕал диэки, хоту диэки хайыһан туран, үҥэр Үрдүк Айыыларбытыттан үҥэн-сүктэн көрдөһөн көрүөххэйиҥ! Хоту халлаан улаҕатын анараа өттүгэр көлөһүннэрин тохпокко көҥүл-босхо көччүйэн үөскээбит араас омуктар күндү түүлээхпитигэр оботторо түһэн, солбоҥноро күүһүрэн, көҥүллэрин өттөйөн күөмчүлүүр-күөнтүүр санаалаах киирэр күннэригэр, бука диэн, киллэртиир эрэ буолаайыххыт! Иитиллэн, аһаан-сиэн олорор бэйэлээх бэйэбит сирбит-уоппут иччититтэн, толуу хотун дьахтартан, самаан сайыны көрсө ыһыах ыһар ытык сирбит диэки, хатыҥ арыыбыт диэки хайыһан туран, үҥэн-сүктэн көрдөһөн көрүөххэйиҥ". Хайдахтаах курдук өбүгэ дириҥ тыынынан тыыннаммыт, норуот үтүө үгэстэрин баайынан үүйүллүбүт тылларый?! Эчикийэ даҕаны, тыл ууһа, тыл баайа, тыл барҕата, тыл дэгэтэ барыта этиллэр.

Суоттубутутугар ыһыахтыыр сирбит, чахчы, Айыылар түһэн ааһар түһүлгэлэрэ. Айылҕа барахсан намчылаан оҥорбут хатыҥ чараҥа, хатыҥ алара баар. Бу сири Кэтириинэ анаан-минээн маанылыыра эбээт! Кинини айылҕаттан ананан төрөөбүт Сир-Ийэбит бэриниилээх эколога диэххэ сөп. Кини эрэ маннык тыллары этэр кыахтааҕа: "Устан ааспыт уонунан сыллар усталаах-туораларыгар, харахпыт бүрүллэн, кулгаахпыт бүөлэнэн, төһөлөөх эрэ сирбитин-уоппутун алдьаттыбыт-кээһэттибит, бөҕүнэн толордубут буолла. Сир-Дойду Иччитэ барахсан, төһөлөөх эрэ биһигиттэн кэлэйдиҥ, хоргуттуҥ, хомойдуҥ буолла?.. Ууга түспүт киһи оттон тардыһар дииллэринии, күөн күөрэйээри, хаан хаарыйаары гыммытыгар, киһи эрэ буоллар, харахпыт аһыллан, кулгаахпыт тобуллан, эн бааргын, дьэ, өйдөөн, эн толуу бэйэҕэр, үс бараа күлүккэр үҥэн-сүктэн көрдөһөн эрэбит".

Норуот педагога

Екатерина Константиновна Местникованы алын сүһүөх кылаас учуутала, ытыктанар педагог Екатерина Ивановна Попова өрүү "норуот педагога" диэн ааттыырын оҕо эрдэхпиттэн өйдөөн хаалбыппын. Кэлин үлэбинэн Үөһээ Бүлүүгэ баар этнопедагогика мусуойугар сылдьан, Кэтириинэм туһунан кыра истиэндэ баарын көрөөт, тута ону санаан ылбыттааҕым. Быйыл ол түмэл үлэһитэ Раиса Алексеевна Васильевалыын суруйсан, билсэн, Е.К.Местникова туһунан матырыйаалы оҕолоро саҥардан ыытыахтара диэн эрэллээхпин.

Кэтириинэ Көстөкүүнэбинэ олоҕун аргыһа Владимир Семенович тутааччы идэлээҕэ. Оҕолоро Семен, Марианна, Владимир -- Суотту оскуолатын киэн туттар выпускниктара. Учуутал идэлээх Марианна Владимировна Дьокуускай куорат 6-с нүөмэрдээх оскуолатын биология, химия учуутала, СӨ үөрэҕириитин туйгуна. Улахан уол Семен Владимирович физико-математическай наука хандьыдаата, кыра уол Владимир Владимирович тиэхиньиичэскэй наука хандьыдаата, тутааччы-инженер. Оҕолоро бары саахыматчыттар. Бары оҕолоох-уруулаах, сиэннээх сайдам ыал дьон.

Инники кэскиллээх олох туһугар хайа ийэ сүрэҕэ аймаһыйбат буолуой!? Кэтириинэ бу орто туруу дойдуга ыал буолан, ийэ буолуу дьолун билбитин олус сыаналыыра. Онон даҕаны сүрэҕин-быарын тыыттара, маннык тыллары айымньытыгар эттэҕэ: "Хайыаҥ баарай, быстыаҥ дуу, ойдуоҥ дуу, араҥаччылыырга анаммыт араҥаччылаан көр, көрөргө-истэргэ анаммыт көрө-истэ тур. Оҕолорбут тустарыгар, киэр хайыспыт бэйэҥ бэттэх диэки хайыс, кыыһырбыккын кыларыт, уордайбыккын уҕарыт, уохта хараа, намыраа!". Дьэ, бу буолар эбээт, ийэ барахсан оҕо туһугар кыһаллыыта, долгуйуута...

Ыраас ымыылаах ыралааҕа

Олох диэн уустук, олоххо киһи арааһы көрсөр, арааһы саныыр буоллаҕа. Кэтириинэ кинигэ бөҕөтүн ааҕааччы. Онуоха биирдэ киһи кармата туолуутун туһунан кэпсээннээх миигин тоһуйда: “Киһи дууһатын бөлүһүөктэр чороон иһит курдук көрөллөр эбит. Ол чороон киһи-киһи аайы араастаан туолар эбит”, -- дии олороро харахпар бу көстөр. Бука арааһа, онтон маннык тыллар төрөөн таҕыстахтара буолуо: "Тугу кистиэхпит баарай, айылҕаттан айыллан баран, айылҕа илиитин иһигэр сылдьан, “айылҕаны бэйэтин тэһиинниэхпит” диэччилэргэ, кырдьык оннук диэн, күүс-көмө буолбуппут баара. Сиртэн-буортан аһаан-сиэн олорон, “сир анныттан тахсар аҕыныаҕынан аһаан-сиэн олоруохпут” диэччилэргэ, онтон асаһаары, илии-атах буолбуппут баара".

Көстөкүүнэбинэ өрүү ыраас ымыылаах ыралаах, сырдык чаҕылхай санаалаах буолааччы. Кини оннооҕор бу күн сириттэн арахсыбыт да кэмигэр дьиэтин ис эйгэтэ уларыйбатаҕа... Оннук чэпчэки дууһалаах киһи этэ. Дьоҥҥо-сэргэҕэ, ордук чуолаан ыччакка тиэрдиэн баҕарар баҕата бу устуруокалартан ырылыччы көстөр: "Өрүһүнэр быатыгар, Үрдүк Айыыларбыт көмөлөрүнэн, халбас үйэ хаҥыл сылгытын халыан сыарҕатыттан төкүнүйэн түстүбүт, Сир-Ийэбит ситимин таба тайанныбыт. Барар сирбит баҕана үүтэ, кэлэр сирбит кэлии үүтэ буолбатын туһугар үүт-аан бүөлэммэтин туһугар, таба тайаннахпыт буоллун!". Бу күүстээх тылларга норуоппут муудараһа ырылыччы көстөр. Көнөр суолга, көнө суолга үктэнэр хаһан даҕаны хойут буолбатаҕын этэр.

Айар үлэ абылаҥар

Кэтириинэм барахсан доруобуйата мөлтөһүөр да буоллар, араас эгэлгэ тэрээһинтэн туора турбат буолара уонна өссө этээччи ээ: “Төһө баҕар ыраах массыынанан айанныам этэ”, -- диэн. Ол туоһутунан Екатерина Константиновна 1989 сыллаахха “Варвара Потапова көмүс күһүнүгэр” оччотооҕу эдэр поэттары кытта дэлэгээссийэҕэ киирсэн, Ньурбаҕа тиийэ сылдьыбыттааҕа. Бу тэрээһиҥҥэ аналлаах альбомнааҕын олус кичэллээхтик уурара. Онно биллэр поэттар, суруйааччылар, суруналыыстар Саргылаана Гольдерова-Саргы Куо, Наталья Михалева-Сайа, Александра Григорьева-Сандаарыйа, Анна Варламова-Айысхаана, Николай Харитонов-Чуор, Прокопий Чуукаар уо.д.а. биһиги Кэтириинэбитигэр махтал, баҕа санаалара ырылыччы сурулла сылдьар.

Аны өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллар «Аман өс» күрэхтэрин, Итэҕэл кэмпириэнсийэлэрин Кэтириинэ олох көтүппэт этэ, хайаан да эрдэттэн бэлэмнэнэн кыттара. Онтон олох иккистээн тыллыбыттыы олус үөрэн кэлэрэ. Хаһыаттарга бэчээттэнэрэ, суруйааччылары кытта ыкса сибээһи тутара. Ордук норуодунай поэт Иван Мигалкины кытта ыкса билсэрэ. Бэйэтэ олох үөрэҕэ суох киһи да буоллар, баар баара өтөн, суруйуунан 1980 сылтан холонон барбыт. Кырачаан оҕолору чабырҕахха уонна саха имигэс тылын сөпкө туһанарга уһуйара.  Д.И. Винокурова, Е.Н. Гоголева салайар кэмнэригэр уһуйаан иитээччилэрэ Е.К.Местникованы араас тэрээһиннэргэ ыҥыран, элбэхтэ оҕолордуун саха имигэс тылын абылаҥар уһуйтаран алтыһыннараллара. 

Екатерина Константиновна олох дьолун булбут Суоттутугар өрөспүүбүлүкэҕэ сураҕырбыт «Утаһын» чабырҕахсыттар бөлөхтөрүн тэрийбитэ. Бу бөлөххө учууталлар Наталия Семенова, Роза Татаринова, Марианна Сивцева, Любовь Николаева, култуура үлэһиттэрэ Мария Новгородова, Раиса Черкашина сүрүн састаап буолан, билигин даҕаны чабырҕахтаан чугдаарыйаллар. Эдэр дьонтон Егор Портнягин, Александра Пермякова тус баҕаларынан дьарыктаналлара. Е.К.Местникова кэс тылын толорон, учуутал Аксиния Копырина, “Утаһын” бөлөҕү ситэрэн, үүнэр көлүөнэни чабырҕахха уһуйар үлэтэ хайҕаллаах.

Айымньылара аатын ааттаталлар

Екатерина Местникова “Кэллим кэпсээри” диэни бастакы кинигэтин ааспыт үйэ 90-с сылларыгар Наталия Семенова хомуйан таһаартарбыта олус сонун этэ. Оттон мин “Сахалыы саҥарар буоллахха...” диэн икки чаастаах кинигэни уонна “Ымыы симэхтэрэ” диэн ахтыы-кинигэни хомуйан таһаартарбытым -- бу күндү киһибэр ытык тапталым, билиниим буолар. 

Екатерина Константиновнаны кытта бастакы көрсүһүүбүн, билсиһиибин ытык-мааны учууталым Раиса Реасовна Кулаковская оскуолаҕа үөрэнэ сырыттахпына бэлэхтээбитин олох умнубаппын. Соһуйбуппут диэн, күннэтэ оскуолаҕа көрөр киһибит, минньигэс астаах буфетчица уонна кыраҕы харабыл Екатерина Константиновна Местникова суруйааччы буоларыттан. Умсугуйан да истибитим, сүрдээх намыын эрээри, хас биирдии тыла чуолкай, ис-иһигэр киирдэххэ  өбүгэлии эҥсилгэн иһиллэр күүстээх куолаһын, эҥин дьиктитик кутуллар сахам абылаҥнаах тылын кэрэтин. Оччолорго Суотту орто оскуолатыгар «Сыккыс» диэн литературнай түмсүүнү Раиса Реасовна үлэлэтэрэ. Бу түмсүү иһинэн сахабыт норуотун улууканнаах дьонун Г.П. Башарины, С.П. Ойуунускайаны, В.М. Новиков-Күннүк Уурастыырабы, Д.К. Сивцев-Суорун Омоллоону, Р.Д. Баҕатаайыскайы, Р.А. Кулаковскайы, Г.Г. Колесовы уо.д.а. сүдү дьону кытта бастакынан көрсүһүннэрбитэ, биир салгынынан тыыннаран, кинилэр сахалыы этигэн тылларын сүмэтин умнуллубат гына дууһабытыгар иҥэрбитэ. 

Быйыл ийэлэрэ төрөөбүтэ 85 сылынан оҕолоро айымньыларын бииргэ холбоон, “Сахалыы саҥарар буоллахха...” диэн улахан кинигэни таһаартаран үөртүлэр. Урут 50 сааһын, бүтүн нэһилиэгинэн турунан, олус да истиҥник, сахалыы сайаҕас тыыннаах эйгэни түстээн ыыппыппытыгар, Кэтириинэ  үөрбүтэ даҕаны.

Оччолорго «Түһүлгэ» диэн авторскай телевизионнай биэриилээх, Суотту норуодунай тыйаатырын, кэлин “Хотугу сулус” оҕо телерадиоакадемиятын төрүттээбит учууталым, режиссер идэлээх Татьяна Афанасьевна Гоголева төгүрүк остуол тула олордон, Кэтириинэбит туһунан биэрии ыыппытын субу баардыы өйдүүбүн.

Алгыс айымньытын В.П.Свинобоев аатынан Суотту норуодунай тыйаатырын артыыһа Дария Винокурова ис-иһиттэн иэйэн-куойан туран көрөөччүгэ, истээччигэ тиийэр гына үрдүк таһымнаахтык ааҕара. Е.К.Местникова хас да хоһоонугар олохтоох мелодист Виктор Портнягин матыып айан, бэртээхэй ырыалар ылланаллар.

Олортон Суотту нэһилиэгин гимнин кэриэтэ буолбут “Суотту – дьоллоох да дойду” диэн ырыата норуоттар икки ардыларынааҕы куонкурус лауреата “Иэйии” вокальнай ансаамбыл толоруутугар бүтүн Арассыыйаны уҥуордаан, аан дойдуга тахсан турар. Бу ансаамбыл кыттыылаахтара, Суотту нэһилиэгин кэрэ куоластаах ырыаһыт кыргыттара: Мария Новгородова, Валентина Бубякина, Раиса Черкашина, Елизавета Портнягина, Валентина, Светлана Ивановалар, Зоя Парникова, Аксиния Копырина, Светлана Захарова уо.д.а.

Нэһилиэк бастыҥ ырыаһыттара Нина Романовна уонна Данил Данилович Максимовтар, Зоя Терентьевна Парникова «Ырыаһыкка», «Күн тахсыыта» ырыалары толороллоро. Эрдэ ааттаабыт дьоммуттан ураты Екатерина Константиновна өссө Мария Степанованы, Данил Кычкины, Афанасий Охлопковы, Иннокентий Киренскайи, Вера Абрамованы, Гавриил Мигалкины уо.д.а. кытта бииргэ алтыһан, “эн-мин” дэсиһэн аастаҕа.

Кэс тыла -- алгыһыгар

Быйылгы үбүлүөйдээх сылынан Екатерина Местникова кинигэтэ таҕыста, кини туһунан биэриини “Тэтим” араадьыйаҕа суруналыыс Альбина Тарабукина звукорежиссер Мария Новгородовалыын таһаардылар. “Киһиэхэ киирэр араас туруктар” диэн уйулҕа үөрэҕэр сыһыаннаах суруйууларын суруналыыс Татьяна Степанова үөрэтэ сылдьар, табылыннаҕына, эмиэ бэртээхэй биэрии араадьыйа долгунун нөҥүө хас биирдии истээччигэ тиийиэ дии саныыбын.   

Сахалыы сиэринэн үтүө үгэһи өрө тутарга, Айыыларга чугас буоларга, төрөөбүт дойдуну ис сүрэхтэн таптыырга өбүгэ алгыһын нөҥүө ыҥырар эбээт -- Кэрэ Киһи Кэтириинэ! Кини үүнэр көлүөнэҕэ анаабыт айгыр алгыстаах тыллара тиийдиннэр: "Инникитин ийэ куппут иитиллэрин туһугар, сири-дойдуну, оту-маһы, кыылы-сүөлү, көтөрү-сүүрэри, ууну-тыаны харыстыыр үтүө үгэстэрбитигэр төннөрбүтүгэр, сиэри-туому тутуһарбытыгар өйбүтүгэр өйдө уга, санаабытыгар санаата салгыы, күүспүтүгэр күүстэ эбэ тур диэн. Эн диэки умса нөрүйэн туран, өтөр-наар көрдөспөтөх көрдөһүүбүтүн көрдөстөхпүт буоллун!!!”

Суотту нэһилиэгин аныгылыы тииптээх модельнай бибилэтиэкэтигэр биэрии устарбар, Е.К.Местникова туһунан сэргэх истиэндэ турарын көрөн олус үөрбүтүм. Кини аата бу билии биһигэр иҥэриллэрэ буоллар диэн доҕотторо ис сүрэхтэн баҕарабыт. Бу этиибин төрөөбүт-үөскээбит Суоттум нэһилиэгин олохтоох дьаһалтата уонна дьокутааттар сэбиэттэрэ өйдөөн өйүүллэрэ буоллар, сүдү биир дойдулаахтарбыт С.С. Васильев-Борогонскай, П.А. Охлопков-Наара Суох, уутуйан үөскээбит 21 олоҥхоһуппут курдук, дьон-норуот кэрэ кэпсэлигэр киирбит, айан-тутан ааспыт, чахчы да, “норуот кыыһа Кэтириис” дэппит Екатерина Константиновна Местниковабыт аата үйэлэргэ ааттана, ыччат дьоҥҥо ыҥырар суолдьут буола туруо этэ. Дэлэҕэ да, М.С.Иванов-Багдарыын Сүлбэ «Ыал -- ийэтинэн» диэн кинигэтигэр маннык суруйуо үһү дуо: «Уус Алдан Суоттутугар олорор, былыргы олоҕу, үгэстэри үчүгэйдик билэр уонна ыпсаран онтун кэпсиир, айылҕаттан айдарыылаах киһи Екатерина Местникова... санаатын хас биирдиибит болҕомтолоохтук ааҕара уонна халбаҥнаабаттык тутуһара буоллар, быһыыбыт-майгыбыт, ол аата олохпут бүтүннүүтэ даҕаны биллэ-көстө тупсуох этэ». Улахан киһи төһөлөөх үрдүктүк биһиги Кэтириинэбитин сыаналаабытый?

Суотту олохтоох ааптара, чаҕаан чабырҕахсыта, саха норуотун үтүө үгэстэрин, сиэдэрэй сиэрин-туомун, төрүт тылын-өһүн тарҕатааччы Екатерина Константиновна Местникова “Үрдук Айыылартан көрдөһүү” диэн алгыс-айымньыта билиҥҥи олоххо суолтата өссө күүһүрдэ, дириҥээтэ дии саныыбын. Кэрэ Киһи Кэтириис алгыһын ааҕыҥ, ырыҥалаан көрүҥ. Сир-Ийэҕэ сиэдэрэй сыһыаннаныаҕыҥ, аар айылҕаҕа харыстабыллаах буолуоҕуҥ, төрөөбүт норуокка тапталынан сыдьаайыаҕыҥ. Дом! Дом! Дом!!!

Саргылана Лебедева.