Куорат олохтоохторун Ил Дархан Айсен Николаев истиҥник эҕэрдэлээтэ. Кини эппитинэн, улахан үлэ саҕаланарыгар Дьокуускай куорат уопсастыбаннаһын санаата истиллибит. Этиилэри куорат уокуруктааҕы дьаһалтата, эрэгийиэн парламена өйөөбүттэр, кэлин Арассыыйа наукаларын академиятын экпертара ылынар түмүк таһаарбыттар.
«Владимир Путин Саха Сирин олохтоохторун көҕүлээһиннэрин өйөөн, Өрөспүүбүлүкэбит 100 сылын уонна Дьокуускай куорат үбүлүөйүн чэрчитинэн «Килбиэннээх үлэ куората» ааты иҥэрбитэ. Сэрии ыар сылларыгар Сахабыт Сирин олохтоохторо кыайыы туһугар бэйэлэрин харыстаммакка үлэлээбиттэрэ. “Аҕа дойду Улуу сэриитин сылларыгар таһаарыылаах үлэлэрин иһин” мэтээллэринэн 59 саха Сирин олохтооҕо наҕараадаламмыта, 15 төгүл үрдүкү командующай Иосиф Сталин махтал телеграммаларын туппуттара ону туоһулуур. Биһиги хоту сытар киин куораппыт дириҥ тыылга баар курдук эрээри, дойду байыаннай каартатыгар биллэр-көстөр пуун буолбута», — диэн Ил Дархан эбэн эттэ.
Айсен Николаев эҕэрдэ тылыгар Дьокуускай куорат “Аляска – Сибиир” салгын трассатын үлэтэ ситимнээх буоларыгар үлэлэспитин санатта. Олохтооохтор 39 туонна кыһыл көмүһү туттарбыттар. Оттон аһымал харчынан ”Сэбиэскэй Саха Сирэ” икки таанка колонната тутулларын үбүлээбиттэр. Манна уопсайа 110 таанка киирэрэ. Харчы хомуйааһына сэрии сылларын устата барбыта. Фроҥҥа ас-үөл, сылаас таҥас, күндү түүлээх тиһигин быспакка ыытыллара.
«Биһиги норуоппут киһи тылынан тиэрдибэт ыарахаттарын, аччыктааһыны, ыарыылары көрүстэр даҕаны, Дьокуускай куорат уонна бүттүүн Өрөспүүбүлүкэ сэрии сылларын биир сомоҕо, кытаанах тыыл болан түмүктээбиппит. Биһиги историябыт - биһиги киэн туттар бараммат баайбыт. Аҕам саастаахтарбыт бойобуой уонна үлэнэн ситиһиилэрин өйбүтүгэр умнубаттык хатаан сылдьабыт. Ордук чопчулаан этиэм этэ, эһиги, Дьокуускай куорат олохтоохторо, история өйдөбүлэ үйэтитиллэригэр ураты гражданственноһы уонна чаҕылхай дойдуга бэриниилээх буолууну көрдөрөҕүт. Ол курдук, “Туймаада саллаата” мемориал тутуллуутун күүскэ өйөөбүккүт. Тыһыынчанан куорат олохтоохторо, сүүһүнэн тэрилтэлэр бу сүҥкэн бырайыагы өйөөбүттэрэ. Бу үлэ түмүгэр мемориал истиэнэлэригэр Дьокуускай куораттан ыҥырыллыбыт 20 тыһыынчаттан тахса байыастар ааттара үйэлэргэ сурулунна», — диэн Ил Дархан бэлиэтээтэ.
Судаарыстыбаннай Дума дьокутаата Сардаана Авксентьева үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ кыттыыны ылла, эҕэрдэ тыл эттэ. “Сахабыт Сирин Ил Дарханыгар барҕа махталбын тиэрдэбин. Кини улахан судаарыстыбаннай массыына үлэлииригэр күүскэ үлэлэстэ, онон билигин «Килбиэннээх үлэ куората» аат иҥэриллибитин үөрэ-көтө үллэстэбит. Куораппытыгар маннык улахан аат иҥэриллиитэ бу аҕам саастаах дьоммутугар убаастабыл бэлиэтэ", - диэтэ.
Оттон быйыл Дьокуускайга тутуллуохтаах Килбиэннээх үлэ өйдөбүнньүк комплексын бырайыагын Денис Стритович уонна куорат баһылыга Евгений Григорьев билиһиннэрдилэр. Денис Стритович Арассыыйа байыаннай-историческэй уопсастыбата ыытар куонкуруһун кыайыылааҕа, Дьокуускайга туруохтаах «Килбиэннээх үлэ куората» стела скульптора буолар. Кини эппитинэн, стела Кыайыы пааркатын уопсай концепциятын кытары сөп түбэһэр. Сүрүннээн байыаннай сыллар, ааспыт эпоха каадырдара киириэхтэрэ. Сэрии сылларын суруктарын уонна хаартыскаларын тиэмэлэрэ арыллыа. Киирэр группа үлэлэрэ граниттан уонна боруонсаттан оҥоһуллуо.
Тэрээһин туһунан сиһилии “Ил Түмэн” хаһыат аныгыскы нүөмэригэр билсээриҥ.
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
