Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . 8 oC

Ханнык баҕарар көлүөнэ дьон ааспыты ахтар, хаалбыты харыһыйар түгэннэрдээх. Бары да уруккуга төннө сатыырбыт, эргитэн аҕала манньыйар буоларбыт өйдөнөр. Онно бүгүҥҥү күн түбүгэ, кэлэр кэм уустуга ойууламмат. Барыта хайдах эрэ чэпчэки – үтүөтэ эрэ өйдөнөн хаалбыт буолан, кэрэ – ааспыт өттүгэр эдэрбит бэрдиттэн.

Ханнык баҕарар көлүөнэ дьон ааспыты ахтар, хаалбыты харыһыйар түгэннэрдээх. Бары да уруккуга төннө сатыырбыт, эргитэн аҕала манньыйар буоларбыт өйдөнөр. Онно бүгүҥҥү күн түбүгэ, кэлэр кэм уустуга ойууламмат. Барыта хайдах эрэ чэпчэки – үтүөтэ эрэ өйдөнөн хаалбыт буолан, кэрэ – ааспыт өттүгэр эдэрбит бэрдиттэн.

Кэм бэйэтинэн кэрэ, хайдах баарынан күндү дииллэр. Билигин да оннук, урукку да өттүгэр син ол кэриэтэ буолуо. Сорохтор «алҕаһыыгыт» диэн аахсар санаалара киириэ. Биллэн турар, сэбиэскэй кэмнээҕэр аныгы үйэҕэ дойду тутула, идиэйэтэ, мөккүөрэ чыҥха атын. Ол эрэн ити өйдөбүлү ааспыт кэм ыччата бүгүҥҥү күнү «оттомурбут», «дьоһуннаммыт», баҕар «сааһырбыт» өйүнэн-санаатынан өйдүү, ылына сатыырыттан буолуон сөп.

Быйыл  муус устар ыйга Саха сирин хомсомуола төрүттэммитэ 100 сылын туолла. Төһө даҕаны өрөспүүбүлүкэ таһымыгар ньиргитэн бэлиэтээбэтэрбит, ол онтон дьоһун даата таһыма намтаабат, суолтата суураллыбат. Урукку кэмҥэ махталлаах, үтүө өрүтүн тутуһар, бастыҥ ньымаларын салгыы сайыннарар ыччат дьон баарын тухары көлүөнэ ситимэ, оттомноох солбук, харыстабыллаах сыһыан салҕанан иһиэ буоллаҕа.

Биһиги 90-нус сылларга улааппыт ыччаттар тугу эрэ улаханы, суолталааҕы куоттарбыт курдук сананабыт. Төрөппүттэрбит, эйгэлэһэр аҕа көлүөнэ дьоммут кэпсээннэриттэн, сыһыаннарыттан, сырыыларыттан эрэ истэн, көрөн ылынар, сыаналыыр кыахтаахпыт. Кыһалҕаны билбит, өрүү үчүгэйгэ тардыһар баҕалаах дьон хомсомуол аҕа көлүөнэҕэ биэрбит үтүө сыаннастарын, олоххо сирдээбит билиитин-көрүүтүн, айан-тутан, сайыннаран кэлбит үтүө олоҕун күндүтүк саныыбыт, өрүү эппиэтинэстээхтик ылынабыт. Инникитин салгыахпыт, иннибит диэки дьулуһуохпут турдаҕа…

85d69e0e-b99d-461a-8af1-3c784ff680f0.jpg

Любовь Клюкина, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ыччат дьыалатыгар уонна социальнай коммуникацияларга миниистирин солбуйааччы:

– Хомсомуол оскуолатын ааспыт араас көлүөнэ ыччаттары барыларын бэлиэ күн үүммүтүнэн истиҥник эҕэрдэлиибит. Урукку кэм ыччата, туруу үлэһит дьоно өрөспүүбүлүкэбит сайдыытыгар кылааттара үгүс. Ону билиниэх уонна махтаныах тустаахпыт. Хомсомуолга сиппит-хоппут, уһаарыллыбыт каадырдар билигин дойдубутун салайса олороллоро, көдьүүстээх үлэлээх уонна үтүө түмүктэрдээх салайааччы буолаллара эмиэ элбэҕи кэрэһэлиир. Кинилэр ордук сүүйүүлээх өрүттэрэ – хаамаанда быһыытынан олоҕурууларыгар сытар. Биир санааҕа түмсэр, бэйэ бэйэҕэ көмөлөсүһэр истиҥ сыһыан! Кинилэр кэпсээннэрин, ахтыыларын элбэхтик истэбит. Маныаха урукку көлүөнэттэн аныгы ыччат элбэҕи иҥэриниэн сөп дии саныыбын. Холобур, билигин ыытыллар араас улахан тэрээhиннэр, бырайыактар нөҥүө ыччаты сомоҕолуу сатыыбыт. Ыытар маассабай бэстибээллэрбит, форумнарбыт, сүлүөттэрбит биир көлүөнэ дьону доҕордуу ситимҥэ сирдиир сыаллаах-соруктаах буоллулар. 2000 сылларга федеральнай докумуонтан саҕалаан сокуола бырагырааматыгар тиийэ күүскэ киирбит «Мин концепция», «Мин лиидэрбин» өйдөбүллэртэн сыыйа тэйэн, аны сэргэх санаа, бастыҥ идиэйэ тула үлэлиир хамаандалары олохсутар наада буолла. Кэм бэйэтэ көрдөрдө дии: былааска да, биисинэскэ да соҕотох лиидэр аатыран ырааппаккын, түптээҕи ситиспэккин. Онон урукку да кэмҥэ, аныгы да үйэҕэ оҕо уопсастыбаннай түмсүүтэ, устудьуоннар этэрээттэрэ, волонтердар хамсааhыннара ыччаты түмэр, үлэҕэ, үтүө сыһыаҥҥа сирдиир бастыҥ үлэ көрүҥнэрэ дэттилэр.

 

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением
Общество

Үлэ киһитэ Дмитрий Саввин

“Үлэ киһитэ” бириэмийэны ыраах Аартыка улууһуттан сылдьар үлэһит, хара тыа ыллыктарын…
02.05.24 09:54