Кэм бэйэтинэн кэрэ, хайдах баарынан күндү дииллэр. Билигин да оннук, урукку да өттүгэр син ол кэриэтэ буолуо. Сорохтор «алҕаһыыгыт» диэн аахсар санаалара киириэ. Биллэн турар, сэбиэскэй кэмнээҕэр аныгы үйэҕэ дойду тутула, идиэйэтэ, мөккүөрэ чыҥха атын. Ол эрэн ити өйдөбүлү ааспыт кэм ыччата бүгүҥҥү күнү «оттомурбут», «дьоһуннаммыт», баҕар «сааһырбыт» өйүнэн-санаатынан өйдүү, ылына сатыырыттан буолуон сөп.
Быйыл муус устар ыйга Саха сирин хомсомуола төрүттэммитэ 100 сылын туолла. Төһө даҕаны өрөспүүбүлүкэ таһымыгар ньиргитэн бэлиэтээбэтэрбит, ол онтон дьоһун даата таһыма намтаабат, суолтата суураллыбат. Урукку кэмҥэ махталлаах, үтүө өрүтүн тутуһар, бастыҥ ньымаларын салгыы сайыннарар ыччат дьон баарын тухары көлүөнэ ситимэ, оттомноох солбук, харыстабыллаах сыһыан салҕанан иһиэ буоллаҕа.
Биһиги 90-нус сылларга улааппыт ыччаттар тугу эрэ улаханы, суолталааҕы куоттарбыт курдук сананабыт. Төрөппүттэрбит, эйгэлэһэр аҕа көлүөнэ дьоммут кэпсээннэриттэн, сыһыаннарыттан, сырыыларыттан эрэ истэн, көрөн ылынар, сыаналыыр кыахтаахпыт. Кыһалҕаны билбит, өрүү үчүгэйгэ тардыһар баҕалаах дьон хомсомуол аҕа көлүөнэҕэ биэрбит үтүө сыаннастарын, олоххо сирдээбит билиитин-көрүүтүн, айан-тутан, сайыннаран кэлбит үтүө олоҕун күндүтүк саныыбыт, өрүү эппиэтинэстээхтик ылынабыт. Инникитин салгыахпыт, иннибит диэки дьулуһуохпут турдаҕа…
Андрей Находкин, Ил Түмэн тыа сиригэр уонна аграрнай бэлиитикэҕэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ, норуот дьокутаата:
– Бастатан туран, бары хомсомуол кыттыылаахтарын бу бэлиэ күнүнэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин! Мөлүйүөнүнэн ыччаты түмпүт, күргүөмнээх үлэҕэ көҕүлээбит, үрдүк ситиһиилэргэ кынаттаабыт ыччат тэрилтэтин ханнык да атын түмсүү солбуйбатын олох бэйэтэ көрдөрдө. Онон хомсомуол аатын сүгэ сылдьыбыт оччотооҕу көлүөнэ ыччаттар бары кэриэтэ үтүө тылынан ахтар буолуохтаахтар. Эдэр саас бастыҥ сылларын санаатахпытына, харахпыт уоттанарга, сүрэхпит долгуйарга дылы. Биһиги, 1988 сыллаах выпускниктар, бүтэһик комсомолецтар буолабыт. Ол да иһин историяҕа бигэтик киирэбит. «Последний из Могикан» диэбит курдук, биһиги кэннибититтэн хаарыан тэрилтэбит сыыйа ыһыллыбыта. Аҕа табаарыстарбыт курдук, баартыйа «Оскуола – производство – үрдүк үөрэх» ыйыытынан салайтарбатахпыт. Тутуспутунан совхозка үлэлии барбатахпыт, комсомол ыҥырыытынан баараҕай тутууларга, устудьуоннар тутар этэрээттэригэр сылдьыбатахпыт. Оскуола боруогуттан кынат үүннэрэн, олох киэҥ аартыгар үктэнэрбитигэр – хомсомуол биһиэхэ «олох путевкатын» туттарбатаҕа. Ыһыллыы, уларыта тутуу диэнэр «тоҕуһуонус» сыллар хаҕыс долгуннарыгар оҕустаран, ким тугу сатыырынан, хайдах толкуйдуурунан олоҕун тутан саҕалаабыта. Сорохпут, хомойуох иһин, нөҥүө «биэрэккэ» тиксибитэ... Түгэн тосхойбутунан, эҕэрдэ тылларын тиэрдэбин Мэҥэ Хаҥалас улууһугар хомсомуол үлэтин өрө таһаарбыт, иилээн-саҕалаан инники күөҥҥэ сылдьыбыт, оччотооҕу ыччат лиидэрдэригэр, билиҥҥитэ ыччат хамсааһынын бэтэрээннэригэр: Александр Пахомовка, Егор Матчитовка, Федот Богимовка, Василий Винокуровка, Николай Скрябиҥҥа, Евдокия Решетниковаҕа, Михаил Егоровка, Федор Баишевка, Лидия Павловаҕа, ону тэҥэ хомсомуол тэрилтэтин сүрүннээбит үлэһиттэргэ, ыччат сойууһун үрдүк аатын чиэстээхтик сүкпүт биир дойдулаахтарбар!
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
