Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -13 oC

Бу күннэргэ бассаап ситиминэн Амма өрүс баһыгар ойууру уһун кэмҥэ  кэрдэр үлэ саҕаланан эрэрин туһунан иһитиннэрииттэн Амма улууһун олохтоохторо эрэ буолбакка, Саха сирин дьоно-сэргэтэ бары айманнылар. Саха сирин биир саамай кэрэ айылҕалаах, Кыыс Амма диэн ырыаҕа ылланар, ураты экосистиэмэлээх өрүһү тутан турар баараҕай тулааһын мастары кэрдэн эрэллэрэ, биллэн турар, олус хомолтолооҕун туһунан нэһилиэнньэ санаатын аһаҕастык эттэ.

Бу күннэргэ бассаап ситиминэн Амма өрүс баһыгар ойууру уһун кэмҥэ  кэрдэр үлэ саҕаланан эрэрин туһунан иһитиннэрииттэн Амма улууһун олохтоохторо эрэ буолбакка, Саха сирин дьоно-сэргэтэ бары айманнылар. Саха сирин биир саамай кэрэ айылҕалаах, Кыыс Амма диэн ырыаҕа ылланар, ураты экосистиэмэлээх өрүһү тутан турар баараҕай тулааһын мастары кэрдэн эрэллэрэ, биллэн турар, олус хомолтолооҕун туһунан нэһилиэнньэ санаатын аһаҕастык эттэ.

Санатар буоллахха, Амма өрүс баһыгар ойууру кэрдэргэ аналлаах бырайыак өссө 1980-с  сыллар эргин оҥоһуллубут. Итини сэргэ ньүөлсүтэр үлэ чэрчитинэн, Амма дьэҥкир уутун курааннаабыт Чурапчы, Таатта улуустарыгар тиэрдэр  бырайыак  эмиэ бэлэмнэниллибит. Оччолорго Василий Федоров салалтатынан Олег Сидоров, Василий Васильев – Харысхал, биллиилээх ырыаһыт Ольга Иванова-Сидоркевич, Дмитрий Емельянов о.д.а. ити бырайыактары утаран күүскэ ылсан үлэлээбиттэрэ. Ити утарсыыттан сылтаан даҕаны Чурапчыга уу турбатын Өлүөнэ эбэттэн тиэрдибиттэр эбит диэн санааҕа кэлиллэр.  Хамыыһыйа итиннэ аналлаах матырыйааллары хомуйбутун, Ольга Иванова-Сидоркевич  1989 сыллаахха Москва куоракка командировкаҕа барарынан, научнай-экологическай экспертизаҕа ыыппыттара.  Ольга Петровна ити кэмнэргэ  Киин телевидениени кытта үлэлии сылдьар буолан,  биллиилээх ыытааччы Татьяна Веденеева “120 минут” телебырагырааматыгар Амма өрүс тула үөскээн эрэр кыһалҕаны  кэпсээн, этэргэ дылы, ыҥырыа уйатын тоҕо тарпыта.  Кини салгыы  ССРС НА наукаҕа Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ А.Л.Яншин илиитигэр хамыыһыйа докумуоннарын туттарбыта.   Ольга Петровна итинэн эрэ уоскуйбакка,  1990 сыллаахха  Москваҕа хат тиийэн,   тустаах докумуоннары ССРС Үрдүкү Сэбиэтигэр кэмитиэт бэрэссэдээтэлин солбуйааччы А.В.Яблоковка биэрбитэ. Хас эмит сыл дьаныардаах туруорсуу кэнниттэн  Дмитрий Саввинов салайааччылаах научнай-чинчийэр экологическай экспедиция тэриллэн үлэлээбитэ.  Ити туруорсуулар кэннилэриттэн син барыта орун-оннугар буолбут.  Онтон билигин, били, остуоруйаҕа кэпсэнэр үс төбөлөөх дорокуон төбөтүн быстах аайы сотору буолаат, иккис төбө үүнэн тахсарын курдук, ити кыһалҕа эмиэ күөдьүйэн тахсан кэллэ. 

Амга харт.2

Тустаах министиэристибэттэн ыйыталаһыы

Муус устар 6 күнүгэр Ольга Иванова-Сидоркевич аатынан «Амма кырдалын ыччата» уопсастыбаннай ыччат тэрилтэтин бэрэссэдээтэлэ Саргылаана Неустроева илии баттааһыннаах Амма уонна Алдан улуустарыгар ойуур маһын ханнык тэрилтэлэр төһө иэннээх сиргэ уонна туох сыалтан ойуур маһан кэрдэн эрэллэрин туһунан ис хоһоонноох суругу СӨ  экологияҕа, айылҕаны туһаныыга уонна ойуур хаһаайыстыбатыгар миинистирэ Сахамин  Афанасьев аатыгар суруйбуттара. Муус устар 10 күнүгэр ити анал сурукка СӨ  экологияҕа, айылҕаны туһаныыга уонна ойуур хаһаайыстыбатыгар миинистирин солбуйааччы Алексей Агеев илии баттааһыннаах эппиэтэ бэлэмнээбиттэр.  Ол ис хоһоонун кылгастык билиһиннэрэр буоллахха, маннык. Алдан сиригэр-уотугар 358,2 тыһ. куб. м маһы бэлэмнииргэ учаастагы арыандалыырга үс дуогабар оҥоһуллубутуттан билигин «Артель старателей Амур» АУо үлэлии сылдьар. Бу тэрилтэ сыл аайы 8 тыһ. куб.м маһы кэрдиэхтээҕиттэн 3 тыһ. куб. м  толорор эбит. 2019 сыллаахха электроннай ньыманан ыытыллыбыт  атыы түмүгэр «Ангара» ХЭУо   уонна «Вудленд24» ХЭУ  2020 сылга  Алдан уонна Амма улууһун сирдэригэр-уоттарыгар ойуур биирдии учаастагын  дуогабардаһан арыандаҕа ылбыттара. Ол курдук, “Ангара” ХЭУо (Үөһээ Амма учаастагын лесничествота ) 46 сылга 54,5 тыһ. гектар уонна “Вудлэнд24” ХЭУо (Учур учаастагын лесничествота) 36 сылга 177, 4 тыһ. гектар иэннээх ойууру уларсан, сыл аайы 107 уонна 243, 2 тыһ. куб. м  маһы кэрдэр  былааннаах дуогабар түһэрсибиттэр. Бу тэрилтэлэр  бырайыактара судаарыстыбаннай бэрэбиэркэни (экспертиза) бара сылдьар. Билиҥҥи туругунан  арыандаҕа ылбыт учаастактарыгар үлэлии иликтэр. Санатар буоллахха, ити икки тэрилтэттэн «Ангара» ХЭУо Амма кэрэ сиригэр-уотугар  үктэниэхтээх. Оттон Амма улууһун сиригэр-уотугар билигин  учаастагы арыанда быһыытынан дуогабардаһан үлэлиир тэрилтэлэр суохтар. Арай, олохтоохтор оттук,  оттон биирдиилээн урбаанньыттар дьыалабыай маһы кэрдэллэр.  Амма улууһугар сылга 1716 тыһ. куб. м мас  кэрдиллиэн сөбүн  ыйбыттар. Былырыын судаарыстыбаннай, муниципальнай, биирдиилээн дьон наадаларынан 1383 дуогабар оҥоһуллан, 45,7 тыһ. куб. м мас кэрдиллибит. Итинник хабааннаахтык быһааран туран, ирдэбил быһыытынан сиппит эрэ мас кэрдиллиэхтээҕин,  ол эбэтэр ситэ илик эдэр мас тыытыллыа суохтааҕын ыйбыттар. Ол аата киһи  баттаҕа күччэччи кырыллыбытын курдук ып-ыраас тараҕай дэлээнэ хаалыа суохтаах. 

Алдан уонна Амма улуустарыгар ойуур маһын кэрдии анал көҥүллүүр докумуоннарынан мэктиэлэнэн ыытыллар диэн быһаарбыттар. Бүгүҥҥү күҥҥэ сүрүн  көҥүллүүр  докумуоннарынан ойуур учаастагын арыандаҕа ылар   уонна мас кэрдэн атыылыырга  аналлаах дуогабардар буолаллар. Ити харда түмүгүнэн икки улууска сокуону, ирдэбили утаран маһы кэрдээччилэр суохтар диэн буолар («Черных лесорубов» нет). Сокуонунан мэктиэлэммэтэх маһы кэрдии судаарыстыбаннай ойуур иниспиэктэрдэринэн  хонтуруолланар. Бүгүҥҥү күҥҥэ  өрөспүүбүлүкэ иһигэр   Кытай тэрилтэлэрэ дьыалабыай маһы бэлэмниир инниттэн ойуур учаастактарын арыандаҕа ылан дуогабар түһэрсибиттэрин туһунан бэлиэтэммэтэҕин ыйбыттар. Итини тэҥэ, маһы бэлэмнииргэ Кытай тэрилтэлэриттэн сайаапка киирэ илигэ этиллэр. Бырамыысыланнас министиэристибэтэ иһитиннэрбитинэн, Кытайга мас матырыйаал  таһаарыллыбат эбит.

 

Амма өрүс ураты экосистиэмэтэ

РНА Сибиирдээҕи салаатын Ирбэт тоҥ буордаах дойду биологическэй кыһалҕаларыгар  (криолитозона) институтун ыстаарсай үлэһитэ, тыа хаһаайыстыбатын наукатын хандьыдаата Иннокентий Федоровтан Амма өрүс ураты экосистиэмэтин туһунан кылгастык кэпсииригэр көрдөспүппүтүгэр, “Амма өрүс уһуна 1462 км, сүнньүн иэнэ (бассейна) 69 300 кв. км.  Өрүс былаһын тухары  195 бөдөҥ (10 км тахса усталаах) үрэхтэр уулара түһэр. Амма өрүс  Саха сирин биир саамай кэрэ көстүүлээх  өрүһэ буоларын бары диэн бэркэ билэбит. Кини төрдө “Амгинский хребет” диэн ааттанар үрдүк таас хайалардаах сиртэн,  Өлүөхүмэ оройуонуттан,  саҕаланар.

Амма  сүнньүгэр  40-ча үүтүнэн аһааччылар үөскээн-ууһаан олороллор, олор истэригэр күндү түүлээх саарба баар. Улахан кыыллартан кэрэ быһыылаах-таһаалаах кулааһай кыыл сөбүлээн олохсуйар. Соторутааҥҥа диэри хайаларыгар сэдэхтик көстөр чубуку да баара.  64 көтөр аймах бииһин ууһа  таарыйан ааһарыттан, 57-тэ  Амма өрүс түбэтигэр олохсуйан уйаланар. Амма сиригэр 300-тэн тахса үүнээйи көрүҥэ  үүнэр, итилэртэн 27 көрүҥ сэдэхтэрин ааһан, манна эрэ үүнэр ураты айылгылаахтар (эндемичнай). Холобур, Амма кыабыката (горец амгинский) манна  эрэ үүнэр. Сэдэхтэртэн,  чуолаан, доруобуйаҕа  туһалаах, эмтээх бөрө сиир ото (вздутоплодник сибирский), көмүс силис (золотой корень) уонна хасхара (рододендрон золотистый) түөлбэнэн үүнэллэр.  Амма өрүс сиригэр-уотугар адьас сэдэхтик көстөр 9 үүнээйи көрүҥүн (сообществоларын) булан турабыт. Итилэртэн саамай кэрэхсэбиллээҕинэн буолаллар: ыылаах харыйа (пихта),  сыалаах мас (кедр), тирэх (тополь), болбукта (кедровый стланик), хасхара (рододендрон золотистый).  Таас хатыҥа болбукталыын холбуу лабыкталаах сиргэ үүммүтэ эмиэ баар. Кинилэр уратылара диэн  -- хотугу уонна соҕуруу тайҕа үүнээйилэрэ сэргэстэһэ үүммүттэрэ (симбиоз) буолар. Амма  өрүс ураты айылҕалаах сир-уот. Ити этиллибиттэри барытын айылҕа пааматынньыктарын быһыытынан харыстыахпытын наада.

Амма фото 5

Үөһээ Аммаҕа мас кэрдиллиэхтээх  учаастагын эргин Амма эбэни уунан хааччыйар сүрүн тымырдарынан буолар Модут, Көөҥкү, Туоруур, Хаппырыастаах, Кырбыкаан, Киэҥ үрэхтэр бааллар.   Биологическай наука доктора, профессор Дмитрий  Саввинов этэринэн,  Амма сэлиэнньэтин аннынан  Буйааҕы үрэх төрдүнээҕэр 1,45 төгүл элбх уу ааһар.   Ол аата  бу үрэхтэр  Амманы уунан хааччыйаллар. Онон  Үөһээ Аммаҕа ойууру күүскэ кэртилэр даҕаны, Амма өрүс уута уоларыгар тиийэр. Итинтэн сылтаан  өрүс экосистиэмэтэ барыта айгырыыра, мөлтүүрэ чуолкай. Холобур, буорун быыллыҥы фракцията барыта өрүскэ кутуллуоҕа. Балыга эһиннэҕэ ол. Онон Амма өрүс сүнньүнэн  хастыы эмит гектардаах учаастак сиргэ мас кэрдиллиэ суохтаах. Дьиҥэр, аныгы технологияны туһанан сиппит маһы кэрдиэххэ сөп эрээри,  Амур, Иркутскай, Читинскэй уобаластарга ып-ыраас дэлээнэни хаалларалларыттан сылыктаатахха, ити ирдэбил биһиэхэ тутуһуллара саарбах», - диэн кэпсээтэ.      

Ити этиллибит Үөһээ Аммаҕа «Ангара» ХЭУо 46 сыл устата 54538 гектардаах сиргэ сыл аайы 107,1 тыһ. куб. м маһы кэрдиэхтээх.  Ити үлүгэрдээх сир-уот баараҕай маһа кэрдиллэр түгэнигэр, Амма эбэҕэ төһөлөөх хоромньуну аҕалара өйдөнөр, Амма өрүс ураты экэсистиэмэтин айгыратара чуолкай. Ол иһин  ити кыһалҕаны өйдөөн туран, Амма улууһун дьоно-сэргэтэ иитиллэн, аһаан олорор эбэлэрин ойуурун бас-баттах кэртэриэн баҕарбат. Бэйэлэригэр сөп буолар маһы кэрдэн туһана олороллоро оруобуна сөп.

Амга харт

Дьокутаат этиитэ

Ийэ айылҕабыт мааны бэлэҕин харыстыах тустаахпыт

Руслан Федотов, норуот дьокутаата, Амма улууһун бочуоттаах гражданина, биллэр меценат:

Амма өрүс ыраас, дьэҥкир уутунан түөрт улуус дьонун хааччыйар баар-суох Ийэ айылҕабыт маанылаах бэлэҕэ буолар. Онон Амма баһыгар баараҕай мастарбытын кэрдиэхтээхтэрэ барыбытын аймаата. Төһө да Ойуур хаһаайыстыбатын үлэһиттэрэ ырааҕынан эргитэн, айылҕаҕа улахан хоромньу тахсыбатын туһунан быһаарбыттарын үрдүнэн, ол сүүһүнэн сылларга үүммүт баараҕай мастарбыт бараннахтарына, Амма эбэбит эмсэҕэлиирэ чуолкай. Онон үйэлэрин тухары Амма өрүскэ балыктаан,  тыытыллыбакка турар тайҕатыгар бултаан-алтаан иитиллэн олорор нэһилиэнньэ айманара сиэрдээх, оруннаах.

Биһиги тыйыс дойдубут киэҥ киэлитигэр сир баайын хостоон, айылҕабытыгар оспот, сүппэт хоромньуну таһаарбыттарын экологтар мэлдьэһэр кыахтара суох буолуо. Туох да диэбит иһин тимир суолу тутарга маспыт эмиэ соломмута, ол дьайыыта нэһилиэнньэҕэ биллэр. Сайдыы барыахтаах, ол эрээри норуот инники кэскилэ, доруобуйата инники уочаракка туруохтаах. Бүлүү өрүһү хайдах курдук сүһүртүлэр. Ол иһин, Бүлүү бөлөх улуустарыгар нэһилиэнньэни ыраас  уунан хааччыйыы боппуруоһа сытыытык турар. Амма өрүс баһыгар маһы кэрдии күүскэ барар түгэнигэр, Бүлүү сүнньүгэр олорооччулар кыһалҕалара өр-өтөр буолбакка, биһиэхэ эмиэ кэлиэҕэ. Онон бары санаабытын холбоон, олорор маспыт мутугун кэртэримиэҕиҥ. Ырыаҕа ылланарын курдук, «Нарыннык, наҕыллык үйэлэргэ уста тур эн, сүрэхпит чопчута - Кыыс Амма”.

Амга харт3

 

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (1401)

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын!!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин дойдум, мин Амма ерус, Мындагаайы оготобун ити сурукка 100% себулэьэбин. Буолар буолбакка экологтар диэннэр штрафтаабыта буолан, улэлэрин кердере сатыахтара, дьинээх глобальнай айылганы эьэр проектарга, харахтарын симэн, билбэтэх-кербетех буолан сылдьыахтара. Олоххо киллэрбэт туьугар, айдаарыахха, утарылаьыахха наада!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын. Айылҕабытын харыстыаҕыҥ.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка 100 % кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Амманы көмүскээһин -
кэнэҕэскини көмүскээһин !

This comment was minimized by the moderator on the site

Кэрэ Амма эбэбит хара тыатыгар сүгэнэн суудайбыттары киэр үүртэлиэҕиҥ! Уута суох - норуот суох! Үөһээ өһүөлээхтэрбит, турунуҥ, дьоҥҥутун-сэргэҕитин көмүскэһиҥ!

This comment was minimized by the moderator on the site

Амма айыл5ата тыыннаах халыахтаах, В Федоров улэлэригэр оло5уран, Амма дьоно турунуо5ун!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Төрөөбүт дойдубут баар суох биһигэ маанылаах өрүспүт үйэлэргэ уста турдун, айылҕата кэһиллибэтин,кэрдиллибэтин!

This comment was minimized by the moderator on the site

Аммам барахсан үйэлэргэ кэрэтинэн кэпсэнэ, норуотум сүрэҕин чопчута буолан үс үйэни уҥуордаа, уйгулаах уугунан угуттуу тур!

This comment was minimized by the moderator on the site

Амма эбэбитин харыстыаҕыҥ!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыhабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын, Амма5а олорор киьибин, бу сонуннары истэммин хара5ым уута кэллэ, хаарыаан айыл5абытын харыстыыр кемускэьэр улэ куустээхтик ыытыллыан наада.

This comment was minimized by the moderator on the site

Амманы көмүскүүр сурукка кытыһабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын, айылҕабыт эмсэҕэлэнэрэ табыллыбат

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын , айл5абыт эмсэ5элэнэрэ табллыбат этэннэ турдун уунэ

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин сурукка кыттыьабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Сурукка кыттыьабын. Саатар биир еруспутун харыстыаххайын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин сурукка кыыттыьабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын. Кэрэ мааны Амма өрүһүн харыстыыр үлэни күүскэ ыытыаҕыҥ!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын.

This comment was minimized by the moderator on the site

Амма кытыытын тыытымаҥ!
Сурукка кыттыһабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Ойуубун

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыhaбын

This comment was minimized by the moderator on the site

Төрөөбүт дойдубут түҥнэри түөрэхтэммэтин туһугар сурукка кыттыһабын. Айылҕа кэрэ бэлэҕэ кыыс Амма үйэлэргэ үүнэ-сайда турдун

This comment was minimized by the moderator on the site

Ньууччалар эмэьэлэрин салаан ыраахха тиийбэппит, ону ойдуур, тиэрдэр, туруулаьар хайаан да наада, ийэ сирбитин кэнэ5эскигэ хаалларар суду соруктаахпытын умнуо суохтаахпыт

This comment was minimized by the moderator on the site

Булуу Эбэни албыннаан суьурдубуттэрэ, Олуонэни этэ да барыллыбат, барытын саната инэтэ суох атыылаьан ыллахтарына комус да абырыа суо5а

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кытыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыhабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кытиыцабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыыс Амма айылҕата эмсэҕэлээбэтин туһугар, бары турунуоҕуҥ!

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыыс Аммабыт айылҕата эмсэҕэлээбэтин туһугар, бары турунуоҕуҥ !

This comment was minimized by the moderator on the site

Аммаҕа куттал суоһаабатын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу суругу ейуубун кыттыьабын
Кэрэ Амма эбэбит уйэлэргэ устан суьумнуу турдун!
Тереебут Аммабыт айылзата уйэлэргэ уунэ чэчирии сайда турдун!
Харыстыазын! Кемускэьиэзин!

This comment was minimized by the moderator on the site

Бука бары биир киьи курдук тапталлаах Аммабыт айыл5ата кэхтибэтин туьугар турунуо5ун!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин сурукка кыттыһабын.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка. Кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын. Амма өрүспүтүн харыстыаҕын!!! Амма уута сырдык ыраас, Амма уута сып сылаас...

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабыт

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын,АММА өрүспүтүн харыстыаҕын,көмүскүөҕүн

This comment was minimized by the moderator on the site

Ойуубун,оруспутун ,айыл5абытын ,харыстыа5ын!!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын, айылҕабыт эмсэҕэлэнэрэ табыллыбат...

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыыс Аммабыт туһугар бары турунуоҕун!.
Мин бу сурукка кыттыһабын.

This comment was minimized by the moderator on the site

Сүрэҕим чопчута, Кыыс Амма үйэлэргэ уста турарын туһугар, көмүскэс санаабын бу сурукка холбуубун!!! ❤

This comment was minimized by the moderator on the site

Амма оруспун харыстыыбын, бу сурукка кыттыьабын.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын,АММА өрүспүтүн харыстыаҕын,көмүскүөҕүн!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыhабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Уйэлэргэ уста тур тапталлаах Кыыс Аммабыт! Мин бу сурукка кыттыьабын.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыьабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Суругу ейуубун! Хара муора биэрэгиттэн ордоробун, таптыыр Амма эбэм, уйэлэргэ уста тур! Дойдубутун, айыл5абытын харыстыа5ын!

This comment was minimized by the moderator on the site

ырыа ылланар кыыс амма айылхатын кемускуе5ун

This comment was minimized by the moderator on the site

Амма ерус баьыгар тыа маьын кэрдиини утарабыт!

This comment was minimized by the moderator on the site

Присоединяюсь к этому обращению. Пусть красавица Амга остается такой же чистой вечно, не дать уничтожить оплот нашей якутской природы

This comment was minimized by the moderator on the site

Айылҕа бэлэҕэ кыыс Амма үйэлэргэ уста турдун
Кэнчээри ыччаттарбытыгар айгыраабатах айылҕа хааллын!
Сурукка кыттыһабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Присоединяюсь обеими руками за. Потомки нас не простят

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыhабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Амма орус баьыгар маьы кэрдэллэрин утарабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

УТАРАБЫТ ИТИ ДЬАЬАЛЫ!!! ИТИ СУРУККА ИЛИИБИН УУНАБЫН

This comment was minimized by the moderator on the site

Сурукка кыттыьабын,кэрдиини утарабын!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын!!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Пусть красавица Амга течет вечно! Мы за сохранение природы!

This comment was minimized by the moderator on the site

Амма эбэни харыстыырга аналлаах сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу суругу толору өйүүбүн, айылҕабытын көмүскүөҕүҥ!

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

МИН БУ СУРУККА КЫТТЫТАБЫН. САХА СИРИН ОЛОХТООХТОРО ЫТЫК МААНЫ ЭБЭТИН ХАРЫСТЫАГЫН. БУЛУУ ЭБЭ ДЬЫЛГАТЫН БАТЫЬЫННАРЫМЫАГЫН.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин сопсоhобут!!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Депутаттар, правительство бары тэццэ улэлэстэхтэринэ эрэ кыаллар вопрос. Красноярскай тыатын бүтэрдилэр, аны саха сирин тарагайдыыллар. Ирбэт тоц ирэн барыа, сирдэр барылара Маар буолаллар оччоҕо, суол - иис барыта бүтэр, кыыл-кетер баранар. Бары утарылаьабыт

This comment was minimized by the moderator on the site

Баар суох кэрэ айылгалаах ыраас уулаах Аммабыт тыатын харыстыагын!✊ Не трогайте нашу красавицу Амгу и ее леса. Это одно из красивейших мест в Республике, жемчужина одна из чистейших рек, с особой экосистемой. Срубая лес вы срубаете вековую историю и ухудшаете экологию!

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыьабын. Хаарыаннаах кэрэттэн-кэрэ - Кыыс Аммабытын харыстыа5ын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Я против нарушения экосистемы. Против рубки леса на р Амга.

This comment was minimized by the moderator on the site

Я поддерживаю письмо.

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыьабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин сурукка кыттыьабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыттыьабын, Аммабытын тыытыман

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Я против вырубки, экология нарушится, река обмелеет, красота нашей Амги, которой восхищаются даже за границей , угаснет! Нет вырубке!!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Нет вырубке !

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин ыцырыы -протест сурукка КЫТТЫЬАБЫН!!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Амма еруьу кемускуеххэйин, айыл5абыт ессе биир кэрэ-мааны бэлэ5ин еруьуйуеххэйин!!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Баар суох эбэбитин көмүскүөх!Туора туран хаалыман!Сурукка кыттыһан иһиэх!Норуот күүһэ - көмүөл күүһэ!

This comment was minimized by the moderator on the site

мин бу сурукка кыттыьабын!!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыттыьабын. ПРОЧЬ РУКИ ОТ КРАСАВИЦЫ РЕКИ АМГИ! Харахтара туолбат, обоот-инсэ буолбут дьонноруй! Баар суох мааны эбэбитин КОМУСКУО5УН, КЭНЭ5ИСКИ ЫЧЧАТТАРБЫТЫГАР ХААЛЛАРАР ГЫНА. БАРЫ УТАРЫ ТУРУО5УН, АММАБЫТ ТУЬУГАР!

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка эмиэ кыттыһан туран ,,Кыыс Аммабыт''- маһын кэрдэллэрин олох утарабын. Кэнэҕэски ыччаттарбытын саныаххайын Суруйан иһин доҕоттоор... Норуот күүһэ -көмүөл күүһэ....

This comment was minimized by the moderator on the site

мин бу сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Айыл5абытын бааьырдалларын утарабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин сурукка эмиэ кыттыһан туран, ,Кыыс Аммабыт''-маһын кэрдэллэрин олох утарабын. Кэнэҕэски ыччаттарбытын саныаххайын Норуот күүһэ-көмүөл күүһэ.Кытаатан суруйан иһин....

This comment was minimized by the moderator on the site

Сурукка кыттыһабын, кэхтии төрүөтү кэрдиини утарабын.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын, кыыс Аммабытын көмүскүөҕүҥ, харыстыаҕыҥ

This comment was minimized by the moderator on the site

Амма эбэбит туһугар туруулаһыаҕын.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын.Амма эбэбитин харыстыаҕын,көмүскүөҕүн.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыhабын. Уйэлэргэ уста тур кыыс Амма...

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын. Аммага мас кэрдиитин олох бобуохха. Улахан кырдьагас маьын эрэ кэрдэллэр диэн сымыйага кииримиэххэ.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Бука бары турунуоҕуҥбиирдэ тохтоппуппут билигин да утарыаҕыҥ,баар суох аатырбыт ыраас уулаах өрүспүтүн быыһыаҕыҥ

This comment was minimized by the moderator on the site

Сурукка кыттыһабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыьабын.
Аммабыт айыл5атын харыстыа5ын!
Бары бииргэ тумсуе5ун!

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу суругу эйуубун Амма кэхтэрин утарабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Амман харыстыагын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин сурукка кыттыьабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Аммабытын харыстыахайын, бу сурукка кыттыьабын.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Сурукка кыттыһабын. Маһы кэрдиини утарабын. Аммабытын харыстыаҕыҥ!

This comment was minimized by the moderator on the site

Амманы харыстыаххайын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыттыһабын. Бары бииргэ түмсэн Ийэ айылҕабытын харыстыаҕыҥ!

This comment was minimized by the moderator on the site

Сурукка кыттыьабын. Мас кэрдэри утарабын. Амма кэрэ айылгатын кэнэгэски ыччаппытыгар хаалларыагын.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыыс Амманы кэлэр көлүөнэлэрбитигэр алдьаппакка, айгыраппакка харыстааммыт хаалларыаххайын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын Сахабыт кэрэ айылгатын харыстыагын Амма кэрэ айылгатын

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыьан мас кэрдиитин утарабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын.мас кэрдэри олох утарабын!
Харыстаан Сир Ийэни .
Дьоннор өйдонүн!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын, мас кэрдэри утарабын! Кэрэ Аммабыт айылҕатын харыстыаҕыҥ!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын, айылҕабытын харыстыаҕыҥ

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка сөбүлэһэбин!Амманы харыстыахха!!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Сурукка кыттыьабын, мааны айылганы харыстыахха наада

This comment was minimized by the moderator on the site

Сөбүлэһэбин!Кэдимэҥ!

This comment was minimized by the moderator on the site

Суруллубукка кыттыһабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыhaбын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин суруллубукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыhабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыhабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын, сөбүлэһэбин. Аммабытын харыстыаҕыҥ!!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабыт

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабыт

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын, ойууру кэрдэри утарабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Айылҕабытын көмүскүөҕүҥ
Кэрдиини утарабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин сөбүлэһэбин

This comment was minimized by the moderator on the site

мин бу сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Сурукка кыттыьабын! Амма эбэбитин харыстыа5ын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Амма эбэ сунньугэр мам кэрдиини утарабын!!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Амма өрүс маһын кэрдиитин утарабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын, айылҕабыт эмсэҕэлэнэрэ табыллыбат

This comment was minimized by the moderator on the site

Аммам кэрэ айыл5ата,ыраас уута кэхтибэтин туьугар,мас кэрдиитин утарабын..!!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Айылгабытын,сурун баайбытын оголорбут,сиэттэрбит тустарыгар харыстыагын,мин утарабын маьы кэрдэллэрин

This comment was minimized by the moderator on the site

Амма өрүспүтүн харыстыаҕыҥ!Мас кэрдиитин утарабын.Амма өрүспүтүн ураты харыстанар сир ахсааныгар киллэртэрэргэ бары турунуоҕуҥ!

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыыс Амма уйэлэргэ устан суьумнаатын.Бары кини кемускэлигэр турунуогун,кэлэр кэскили тустэьиэгин

This comment was minimized by the moderator on the site

Айылҕабытын харыстыаҕыҥ, кэлэр көлүөнэҕэ хаалларыаҕыҥ.
Мас кэрдиитин утарабын.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын!Тыыннаах айыл5абытын харыстыах!

This comment was minimized by the moderator on the site

Сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Айылхабытын Аммабытын комускуогун, харыстыагын.

This comment was minimized by the moderator on the site

Баар суох Саха сирэ киэн туттар Улуу Амманы тулалаан турар кэрэ айылҕатын,тыатын кэрдэри утарабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Ил Түмэн, Правительство диэн баар Өрөспүүбүлүкэтэ дуу, суох дуу, наада диэтэхтэринэ кыргыһа да барыам, Саха сиригэр бүтэһик ыраас өрүспүт дии, Саха ааттаах барыта утарыан наада

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын. Мас кэрдиитин утарабын.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын, Аммабыт кэрэ айылҕатын харыстыаҕын

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыыс Амма ыраас уута, барыбыт олохпут тирэҕэ
Бу сурукка холбоһобун!

This comment was minimized by the moderator on the site

Кэрэ айылҕалаах Кыыс Аммабытын харыстыаҕыҥ

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин эмиэ кыттыһабын бу сурукка

This comment was minimized by the moderator on the site

Ийэ Айыл5а кэхтибэтиң туьугар турунуоххайың - Аммабытын көмүскүөххэйиң!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын. Бытааннык оһорунар, үүнэр хотугу сирбит маһын кэрдэн айылҕабытын айгыраппатыннар! Амманы харыстыаҕыҥ!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын.ж

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыттыьабыт,,,

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыhабын! Айыл5абытын харыстыах!

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Хаарыан айыл5абытын кэрдэллэрин утарабын,сурукка кыттыьабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Манна суруллубукка барытыгар сепсеьен туран кыттыьабын. Если не мы, то кто?

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабыт. Сахабыт Сирин кемускээбэтэхпитинэ омук быьыытынан эстэргэ эрэ барабыт

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Манна суруллубукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын!!! Амма эбэбитин харыстыаххайын!!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыттытабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыhабын! Айыл5абытын харыстыах

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыhатын!!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Сурукка кыттыһабын! Амма айылҕатын харыстыаҕын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Кыттыьабын. Аммабытын харыстыагын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын Амма еруьу харыстыаххайын

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыһабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын!!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын.

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Тыаны кэрдэллэрин утарабын, бу сурукка кыттыьабын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын, Аммабын таптыыбын

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыһабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурука кытыьабын, айыл5абытын харыстыырга куус кеме буолуо5ун!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурука кыттыьабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Бу сурукка кыттыЬабын , тыаны кэрдибэтиннэр! Айылзаны харыстыазын!

This comment was minimized by the moderator on the site

Амма тыатын тыытыман

This comment was minimized by the moderator on the site

Мин бу сурукка кыттыьабын!

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.
Загрузить еще

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением
Лента новостей

Суоппар буолар уустугурда

Муус устар 1 күнүттэн байаҥкамаат бэбиэскэтиттэн куотунар дьону тырааныспары ыытар…
28.03.24 17:19
Лента новостей

Интерактивнай быыстапка

«Арассыыйа – Мин устуоруйам» мультимедийнай устуоруйа пааркатыгар кулун тутар 20 күнүттэн…
28.03.24 16:23