Общество

Павел Павлович Эверстов 1925 сыллаахха төрөөбүтэ. Бөтүҥ 4 кылаастаах оскуолатын бүтэрбитэ. 1942 сыллаахха МТС-ка тырахтарыыстар куурустарын бүтэрэн, “Кыһыл кэккэ” холкуоска үлэлии кэлэр. 1943 сыллаахха сэриигэ барарга бэбиэскэ тутан, фроҥҥа аттанар. 17-с армия 184-с стрелковой дивизиятыгар стрелок быһыытынан 1945 сыллаахха Япония сэриитэ бүтүөр диэри сулууспалаабыта.Кыайыы кэнниттэн Япония собуоттарын оккупациялааһыҥҥа харабылынан сылдьыбыта. Онтон 1948 сыллаахха демобилизацияланан кэлиэр диэри Приморьеҕа передвижной танканы өрөмүөннүүр собуокка слесарынан үлэлээбитэ. Онно сылдьан «Японияны Кыайыы иһин» мэтээли, Сталинтан махтал суругу, «Советскай Армия 30 сыла» үбүлүөйнэй мэтээли ылбыта. 1948 сыллаахха дойдутугар этэҥҥэ эргиллэн кэлэн, кэргэннэнэн, оҕолонон-урууланан дьоллоох олоҕу туппута. Павел Павлович колхуоска, сопхуоска   40 сыл тырахтарыыһынан эҥкилэ суох, үтүө суобастаахтык үлэлээн, 1980 сыллаахха бочуоттаах сынньалаҥҥа тахсыбыта. Хорсун буойуҥҥа,  бастыҥ тырахтарыыска  Амма улууһун бочуоттаах олохтооҕо, Бөтүҥ нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо аат иҥэриллибитэ.

Социалистическай куоталаһыы  үс төгүл кыайыылааҕа, “Үлэҕэ килбиэнин иһин” уордьан хаһаайына,  “Георгий Жуков”, “Японияны кыайыы” уонна  үгүс элбэх үбүлүөйүнэн мэтээллэрдээх, Аҕа дойду Улуу сэриитин  II степеннээх  уордьанын  кавалера, 37 сыл устата тырахтарыыс ыарахан үлэтигэр олоҕун анаабыт, Бөтүҥ нэһилиэгин, Амма улууһун  бочуоттаах олохтооҕо Павел Павлович Эверестов төрөөбүтэ  100 сылын көрсө «Тимир көлөнү баһылаан»  диэн Бөтүҥ нэһилиэгин  тырахтарыыстарын икки ардыларыгар бэртээхэй күрэх тэриллэн үгүс дьону сэргэхситтэ. Бириистэр да ботуччулар.

Ол курдук күрэх сүрүн спонсордарынан Павел Павлович оҕолоро, сиэннэрэ, чугас аймхатара буоллулар. Ону сэргэ “Бөтүҥ”  ТХПК, Полина Иванова салайааччылаах “Чолбон”  бааһынай хаһаайыстыбата, өр сыл тырахтарыыһынан таһаарыылаахтык үлэлээбит Федор Иванович Сутаков, Дмитрий Федорович Стручков, Юрий Иванович Сутаков оҕолоро, Бөтүҥ нэһилиэгин дьаһалтата, улуустааҕы тыа хаһаайыстыбатын управлениета, Бөтүҥ нэһилиэгин ыччатын лидерэ Валентин Иванов уонна спортинструктор Александр Артемьев, маны сэргэ 40-тан тахса сылын тырахтарыыһынан ситиһиилээхтик үлэлии сылдьар. ОДЬКХ бэтэрээнэ Николай Никитин 70 сааһынан бэйэлэрин бириистэрин туруордулар.   Иккис төгүлүн ыытыллар тырахтарыыстар күрэхтэригэр  нэһилиэк тимир көлөтүн уруулун эрэллээхтик тутар Павел Борисов,   Алексей Иванов, Петр Иванов, Анатолий Нестеров,  Авксентий Тимофеев, Артур Яковлев, Денис Баранов, Валентин Неустроев,  Михаил Иванов, Федор Петров Осип Яковлев, Степан Непомнящий, Олег Егоров уонна соҕотох кэрэ аҥар Туйаара Самсонова кытыннылар.

Күрэх кыттыылаахтарын, көрөөччүлэри Бөтүҥ нэһилиэгин баһылыга Алексей  Никитин, улуус тыатын хаһаайыстыбатын управлениетын салайааччытын солбуйааччы Ньургун Никифоров, “Бөтүҥ”  ТХПК бэрэссэдээтэлэ Дмитрий Левин, Павел Павлович улахан кыыһа Акулина Иванова эҕэрдэлээтилэр,  “Дуораан» уолаттар бөлөҕө ылбаҕай ырыатын бэлэхтээтэ, сахалыы сиэринэн алгыс тыла ананна.

Хас да түһүмэхтээх мындыр туттууну эрэйэр  күрэх түмүгүнэн эдэрдэргэ кыайыылааҕынан Артур Яковлев, онтон бэтэрээннэргэ Осип Яковлев тахсаннар сүрүн бирииһи, хас биирдиилэрэ 100 000 солкуобайы  уу харчынан туттулар. Бирииһи эҕэрдэ тылын этэн туран Павел Павлович Эверстов сиэнэ Яна Данилова туттарда. Иккис миэстэни  эдэрдэргэ Денис Баранов ылан “Штиль” эрбиинэн,  үһүс буолбут Анатолий Нестерев  «Бөтүҥ» ТХПК туруорбут 2025 сыллаах ньирэйинэн,  бэтэрээннэргэ  иккис миэстэни  ылбыт Михаил Иванов  Юрий Иванович Сутаков оҕолоро туруорбут  бирииһинэн —  11000 солкуобайынан, үһүс миэстэлээх Степан Непомнящай  “Чолбон” бааһынай хаһаайыстыба туруорбут 2025 сыллаах төрүөх ньирэйинэн наҕараадаланнылар. Онтон бэтэрээн уола Павел Эверстов аатынан анал бирииһин Алексей Иванов ылан улахан  тэлэбиисэр хаһаайынынан буолла. Бары кыттааччылар спонсордар туруорбут анал бириистэрин туттулар.

Кэлбит көрөөччүлэр минньигэс итии аһылык аһаан, сибиэһэй салгыҥҥа ыытыллыбыт тимир көлө хоһуннарын күрэҕин дуоһуйа көрөн тарҕастылар.

“Биһиги эһэбит Аҕа дойду улуу сэриитин кыттыылааҕа, сэрии кэнниттэн кэлэн туруу үлэһит буолбут, дьоҥҥо-сэргэҕэ ытыктанар, сэмэй, тапталлаах киһибит быйыл төрөөбүтэ 100 сыл буолуохтаах этэ. Онон биһиги,   кини оҕолоро,  сиэннэрэ, хос сиэннэрэ кини аатын үйэтитэн, ытыгылаан тырахтарыыстар күрэхтэрин тэрийдбит. Онно күүс-көмө буолбут бар дьоммутугар, Бөтүҥ нэһилиэгин дьаһалтатыгар, култуура киинин үлэһиттэригэр, бириис олохтообут спонсордарга уонна кыттааччыларбытыгар, ону кытта итии аһылыгынан хааччыйбыт кыргыттарга  дириҥ махталбытын тириэрдэбит. Күрэхтэһиибит этэҥҥэ ааһан, бастыҥнар быһаарыллан Үлэ Саас бырааһынньыгар бэртээхэй күрэхтэһии ааста”,  — диэн  этэр Павел Эверстов сиэнэ, Яна Данилова.

“Амма олоҕо”  хаһыат