Уопсастыба

Барыта 200 мөлүйүөнтэн тахса 10-14 саастаах оҕолор пионер буола сылдьыбыттара биллэр. Оттон пионер оҕолору түмэ тардан кыһамньылаах уонна сатабыллаах үлэни тэрийбит, биир санаанан салайтаран, үгүс үтүө хамсааһыны саҕалаабыт дьонунан баһаатайдар буолаллара. Хас биирдии пионербаһаатайыгар, пионердарга аалай кыһыл хаалтыстаах, горн, барабан ньиргиэрдээх пионерскай сбордар, кутаа тула түмсүүлэр күн бүгүнүгэр диэри умнуллубаттар, өйгө-санааҕа үтүө өйдөбүл буолан хатана сылдьаллар.

Пионерскай хамсааһын бэтэрээннэрэ — Убайаан оскуолатыгар өр кэмҥэ баһаатайынан, история учууталынан үлэлээбит Арассыыйа үөрэҕириитин туйгуна, Учууталлар учууталлара, учууталлар уонна уопсастыбаннас XI сийиэстэрин дэлэгээтэ Розалия Софроновна Бушкова уонна Ньурбатааҕы детдомҥа баһаатайдаабыт, СӨ социальнай эйгэтин үтүөлээх үлэһитэ, Ньурба улууһун бочуоттаах олохтооҕо Валентина Никифоровна Котоконова Пионерия 100 сылыгар анаан таһааттарбыт "Пионерия умнуллубат сырдык өйдөбүллэрэ" кинигэлэрэ тохсунньу 26 күнүгэр Ф.Г. Сафронов аат. Ньурба Киин бибилэтиэкэтин ааҕар саалатыгар сүрэхтэммитэ. Кинигэ сүрэхтэниитин Оҕо уонна ыччат бибилэтиэкэтин бибилэтиэкэрэ Семенова Лидия Петровна, комплекснай салайыы отделын бибилэтиэкэрэ Егорова Алёна Робертовна иилээн-саҕалаан ыыппыттара.

Пионер хаалтыстаах Убайаан оскуолатын Юрий Гагарин аатынан дружина  урукку пионердара уонна баһаатайдар “Искра” этэрээттэрин чилиэннэрэ стройдаан турааппытын кытта, оҕо сааспыт «Эдэр пионердар, Сэбиэскэй Сойуус хомуньуус баартыйатын дьыалатын иһин мэлдьи бэлэм буолуҥ!» диэн  ыҥырыынан ааспыт дьон Сэбиэскэй кэмҥэ пионердыы сылдьыбыт кэммитигэр төннүбүт курдук санаммыппыт.  

Пионердар сбордара саҕаланан, икки этэрээт бэрэссэдээтэллэрэ Татьяна Дмитриевна Сидорова, Александра Елисеевна Винокурова баһаатай Розалия Софроновна Бушковаҕа рапорт биэрбиттэрэ. Знамяны Убайаан аҕыс кылаастаах оскуолатын выпускниктара, пионер сааһыттан комсомолец буолуоҕар диэри бастыҥ знаменосец Алексей Иванов, ассистент Любовь Павлова уонна Убайаан орто оскуолатыгар пионербаһаатайынан үлэлээбит Эмма Захарова киллэрбиттэрин кэннэ бары пионер гимнин ыллаабыппыт биир долгутуулаах түгэн этэ.

Ньурбаҕа баар “Тупсарт” полиграфическай өҥө кыһатын салайааччыта Саргылана Николаевна Прокопьева «Пионерия умнуллубат сырдык өйдөбүллэрэ» кинигэ дизайнын оҥорон, улахан форматтаах глянцевай кумааҕыга бэччээттэтэн таһаарбыта олус тупсаҕай көрүҥнээх. Өҥнөөх 44 страницаттан турар кинигэ 50 экземплярынан күн сирин көрбүт, эбии бэчээттэнэн тахсыахтаах. Кинигэ тас өттүгэр баар ыам ыйын 9 күнүнээҕи парадтан, пионерга ылыы кэрэ-бэлиэ түгэннэриттэн хаартыскалар уонна пионер кэс тыла бу кинигэ тиэмэтин тута көрдөрөллөр.

Бу кинигэ күн сирин көрөрүгэр Ньурба оройуонун дьаһалтатын баһылыга Алексей Михайлович Иннокентьев көмө-тирэх буолбут. Кинигэҕэ 70-80 сылларга Убайаан оскуолатын маҥнайгы космонавт Ю.А. Гагарин аатынан пионерскай дружинатыгар үлэлээн ааспыт пионербаһаатайдар, ол кэмнээҕи пионердар 41 ахтыылара, пионерия историятын сырдатар үгүс сэдэх хаартыскалар хомуллан киирбиттэр. Кинигэ киирии тылын «Ньурба эрэлэ» оҕо уопсастыбаннай тэрилтэтин үрдүк категориялаах педагог-тэрийээччитэ,  РФ уопсай үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ, “Дети Саха-Азия” аан дойдутааҕы оҕо фондатын лауреата, СѲ учууталларын учууталлара Давыдова Валентина Яковлевна суруйбут.  

Бибилэтиэкэ ааҕар саалатыгар Убайаан орто оскуолатын музейын пионерия туһунан кинигэлэрэ, атрибуттара, Юрий Алексеевич Гагарин аатынан дружина фотоальбомнара, араас матырыйааллара көрдөрүүгэ  туруоруллубуттара. Мустубут дьон итии чэйдээх остуоллар тула олорон пионерскай сылларын санаан-ахтан, үөрүү аргыстаах ахтылҕан кэмҥэ куустаран ылбыттара, устуоруйаны кэрэһэлиир сүрдээх үчүгэй кинигэ тахсыбытын бэлиэтээбиттэрэ, дохсун ытыс тыаһынан хомуйан таһаарбыт Розалия Софроновна Бушкованы, Валентина Никифоровна Котоконованы эҕэрдэлээбиттэрэ, махтаммыттара. Ааптардар пионер баһаатайынан үлэлээбит кэмнэрин, пионердарын, кинигэ матырыйаалын хомуйааһыҥҥа хайдах үлэлээбиттэрин ахтан-санаан ааспыттара, кинигэ тахсарыгар көмө-өйөбүл буолбут дьонноругар махтаммыттара, кинигэлэрин бэлэх ууммуттара.

Кинигэ сүрэхтэниитигэр кэлбит ыалдьыттар баҕа санааларын эппиттэрэ, эҕэрдэлээбиттэрэ, сэмэй бэлэхтэрин туттарбыттара: Ньурба оройуонун администрациятын аатыттан специалист Андреева О.В., «Ньурба эрэлэ» оҕо уопсастыбаннай тэрилтэтин үрдүк категориялаах педагог-тэрийээччитэ Давыдова В.Я., айар үлэ уонна инновационнай технология Киинин салайааччыта Ермолаева А.С., Компартия Ньурба оройуоннааҕы кэмитиэтин 1 сэкирэтээрэ Кардашевская Т.Г., Хаҥалас орто оскуолатыгар оҕо тэрилтэтин салайааччытынан, психологынан үлэлээбит, билигин үтүөлээх сынньалаҥҥа олорор Винокурова А.Е.-Күн Чөмчүүк, Ньурба куорат администрациятыттан баһылык солбуйааччыта Куличкина М.К.,  Ньурба оройуонун култуураҕа департаменын салайааччытын солбуйааччыта Михайлова А.И., Ньурба куорат первичнай партийнай тэрилтэтин 2 сэкирэтээрэ Сергин В.С., Ньурба оройуоннааҕы кэмитиэтин контрольнай-ревизионнай комиссиятын чилиэнэ Самсонова Р.С.

Ушканов Ф.Ф. салайааччылаах Ньурба оройуонун үөрэҕирии салаатын аатыттан Прокопьева В.В. «За вклад в развитие образование района» диэн аан бастакытын туттарыллар бэлиэни кинигэни таһаарбыт Розалия Софроновнаҕа, Валентина Никифоровнаҕа туттарбыта. Салгыы пионер сылларын, кинигэ туһунан санааларын Иккис Хаҥалас, Чаппанда оскуолаларыгар ыстаарсай пионербаһаатыйынан, «Марха» сопхуоска босхоломмут комсомольскай тэрилтэ сэкирэтээринэн, 1992 сылтан дьаһалта специалиһынан үлэлээн кэлбит, билигин Чаппандатааҕы Н.Т. Степанов аатынан литературнай түмэл салайааччытынан үлэлиир Сидорова Т.Д., Ньурбатааҕы кырдьаҕастар дьиэлэрин салайааччыта Семенова И.Ф.,  пионер хамсааһынын бэтэрээнэ, уус-уран самодеятельность сайдыытыгар бэйэтин кылаатын уурбут СӨ үөрэҕириитин туйгуна Никифоров В.А., пионер хамсааһынын бэтэрээнэ, СӨ үөрэҕириитин туйгуна, методист-баһаатай, Антоновка орто оскуолатын учуутала Егорова С.В., СӨ култууратын туйгуна Чиряева П.М., СӨ үөрэҕириитин туйгуна, Убайаан алын сүһүөх оскуолатын учуутала Михайлова-Федорова К.С., СӨ үөрэҕириитин туйгуна, педагогическай үлэ бэтэрээнэ Семенова Э.А., Антоновка орто оскуолатын педагог-тэрийээччитэ Захарова П.М.,  Ю.А. Гагарин аатынан понерскай дружина Володя Дубинин аатынан пионерскай этэрээт бэрэссэдээтэлинэн үлэлээбит Сабардахова С.М.,  кинигэ тахсарыгар күүс-көмө буолбут СӨ доруобуйатын харыстабылын туйгуна Петрова Л.П., Хотугулуу Илиҥ Сибиирдээҕи аэронавигация Ньурбатааҕы филиалыгар радиооператорынан үлэлиир Егомина С.П., Ю.А. Гагарин аатынан пионерскай дружина 1987-1988 cc. бэрэссэдээтэлэ Семенова М.Е. эттилэр. 

Эҕэрдэлэргэ ыраах Калиниград куораттан эдьиийдии-балыстыы Лейла уонна Оксана Шарабориналар кыттыстылар, пионер сылларын туһунан истиҥ ахтыыларын, эҕэрдэлэрин видеонан ыыппыттарын тэрээһин кыттыылаахтара бары сэргээн көрбүттэрэ. К.Д. Уткин аатынан түмэл научнай салаатын сотруднига Борисов Б.Б. Ньурба улууһуттан "Артекка" сылдьыбыт бастакы пионер Алевтина Константиновна Татаринова туһунан кэпсээбитэ. Убайаан аҕыс кылаастаах оскуолатын 1982 с. выпускниктара, биир кылаас үөрэнээччилэрэ, Розалия Софроновна пионердара Иванов А.А., Федоров А.Е., Павлова Л.С., Федорова Г.Д. уонна Бүлүүтээҕи Н.Г. Чернышевскай аатынан педагогическай училищены бүтэрээт Убайаан орто оскуолатыгар пионер баһаатайынан, “Бригантина” оҕо тэрилтэтин салайааччытынан үлэлээбит  Захарова Э.С. бары бииргэ тахсан кинигэ ааптардарыгар махтаммыттара, пионер сылларын күндүтүк саныылларын ахтыбыттара уонна Убайаан выпускниктарын, пионердарын ааттарыттан бэлэхтэрин туттарбыттара.  Истиҥ-иһирэх көрсүһүү уопсай хаартыскаҕа түһүүнэн түмүктэммитэ. Урукку пионерскай сыллары санаппыт кинигэ сүрэхтэниититтэн мустубут дьон астынан, дуоһуйа сэлэһэн тарҕаспыттара. Ааптардар Р.С. Бушкова, В.Н. Котоконова сыралаах үлэлэрин түмүгэр тахсыбыт "Пионерия умнуллубат сырдык өйдөбүллэрэ"  кинигэ инники көлүөнэҕэ хаалар улахан бэлэх буолара саарбаҕа суох. Бу кинигэттэн билиҥҥи көлүөнэ Сэбиэскэй Сойуус саҕана Ньурбаҕа пионердар тэрилтэлэрэ хайдах үлэлээбитин туһунан элбэх интэриэһинэйи булан ааҕыахтара.

Биһиги, Убайаан оскуолатын выпускниктара, Ю.А. Гагарин аатынан пионерскай дружина үлэтэ үйэтитиллэн кинигэҕэ киирбитин үөрэ-көтө, долгуйа, сэҥээрэ көрүстүбүт. Кинигэ ааптардарыгар, пионерскай хамсааһын бэтэрээннэригэр, күндү дьоммутугар Розалия Софроновна Бушковаҕа, Валентина Никифоровна Котоконоваҕа, кинигэ тахсарыгар күүс-көмө буолбут Алексей Михайлович Иннокентьевка, Саргылана Николаевна Прокопьеваҕа,  Ф.Г. Сафронов аатынан киин бибилэтиэкэ кэлэктиибигэр, бары көмөлөспүт дьоҥҥо барыларыгар барҕа махталбытын тиэрдэбит.