Култуура

Ол курдук, мунньахха СѲ Бырабыыталыстыбатын Бэрээссэдээтэлин солбуйааччы, хамыыhыйа бэрэссэдээтэлэ Сергей Местников, СѲ култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга миниистирэ Юрий Куприянов, М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи Федеральнай Университет Олоҥхоҕо институтун дириэктэрэ, хамыыhыйа эппиэттиир сэкирэтээрэ Руслан Анисимов, итиэннэ Гуманитарнай чинчийии уонна хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар проблемаларын үѳрэтэр институт дириэктэрэ Сардана Боякова, М.К. Аммосов аатынан ХИФУ филологическай факультетын бэрэпиэссэрэ Сардана Габышева, СѲ Олоҥхо тыйаатырын иhинэн үлэлиир Олоҥхо киинин салайааччыта Агафья Захарова, ХИФУ РФ хотугулуу-илиҥҥи норуоттарын тылларын уонна култуураларын институтун бэрэпиэссэрэ Василий Илларионов, Саха Сирин норуоттарын муусукаларын уонна фольклордарын түмэлин дириэктэрэ Мария Корнилова, П.А. Ойуунускай аатынан Дьокуускайдааҕы судаарыстыбаннай литэрэтиирэ мусуойун дириэктэрэ Николай Лугинов, СѲ үѳрэххэ уонна наукаҕа миниистирэ Ирина Любимова, СѲ Национальнай бибилэтиэкэтин дириэктэрэ Саргылана Максимова, ХИФУ риэктэрэ Анатолий Николаев, СѲ Национальнай архыыбын дириэктэрэ Петр Румянцев, Социальнай-култуурунай технологияларга норуот айымньытын өрѳспүүбүлүкэтээҕи дьиэтин генеральнай дириэктэрэ Сергей Семенов, СѲ Национальнай художественнай түмэлин дириэктэрэ Влада Тимофеева, Олоҥхо тыйаатырын салайааччыта Мария Турантаева уонна национальнай эпоhы харыстааhыҥҥа «Олоҥхо ассоциацията» ѳрѳспүүбүлүкэтээҕи уопсастыбаннай тэрилтэ бэрэсидьиэнэ Февронья Шишигина кытыннылар.

СѲ Бырабыыталыстыбатын Бэрээссэдээтэлин солбуйааччы Сергей Местников киирии тылын кэнниттэн «Олоҥхо энциклопедиятын» бэчээккэ таhаарарга бэлэмнээhин туhунан М.К. Аммосов аатынан ХИФУ Олоҥхоҕо институтун дириэктэрэ Руслан Анисимов билиhиннэрдэ.

Кини эппитинэн, «Олоҥхо энциклопедията» — саха эпоhыгар анаммыт 5 томнаах нуучча тылынан суруллар информационнай ыйынньык — 2023-2027 сс. олоххо киллэриллэр бырайыак. Онуоха I том «Олоҥхоhуттар» (2023); II том «Сюжеттар» (2024); III том «Персонажтар» (2025); IV том «Эпос уонна уопсастыба» (2026); V том «Универсалиялар и уникалиялар» (2027) диэн тѳбѳлѳммүттэр. Энциклопедияны бэлэмнииргэ научнай-популярнай, публицистическай литэрэтиирэ, архыып, түмэл докумуоннара, фольклорнай экспедициялар матырыйааллара, олоҥхоhуттар тустарынан научнай-чинчийэр Институт дааннайдарын базата уо.д.а. туhаныллаллар. Бастакы том быйыл сэтинньи ыйга силигэ ситэн, бэчээккэ барыахтаах.

Киэҥ дьүүллэhии кэнниттэн Александр Жирков саха норуотун сүдү айымньытын үйэтитэр аналлаах «Олоҥхо энциклопедията» справочнигы «Аан дойду норуоттарын эпическэй пааматынньыктара» бырайыакка киллэрэргэ дьиҥ-чахчы эппиэттэhэрин курдук, ыксаабакка-тиэтэйбэккэ, үрдүк хаачыстыбалаахтык, итиэннэ аныгы технологиялары туhанан, ааҕааччыны умсугутар көстүүлээх уонна баай ис хоhоонноох гына оҥорон таhаарар наадалааҕын эттэ.

«Бу саха эпоhын туhунан научнай үлэ кэлэр кѳлүѳнэлэргэ хаалар үлэ» диэн бэлиэтээн туран, бастакы вице-спикер  «Олоҥхо энциклопедиятын» Ѳрѳспүүбүлүкэ Бырабыыталыстыбатын Бэрэссэдээтэлин солбуйааччытын таhымыгар таhаарарга, симиэтэттэн саҕалаан сыыппараҕа кѳhѳрѳргѳ тиийэ, бары боппуруостары олохтоохтук быhаарарга этии киллэрдэ.