Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -12 oC

Өрөспүүбүлүкэ 100 сылынан Абый улууһун мецената, урбаанньыт Владимир Малашкин бу күннэргэ 100 төбө сылгыны, Орто Халыма улууһун Өлөөкө Күөлүн сылгы собуотуттан атыылаһан, Уолбут нэһилиэгэр аҕалан иһэр.

Өрөспүүбүлүкэ 100 сылынан Абый улууһун мецената, урбаанньыт Владимир Малашкин бу күннэргэ 100 төбө сылгыны, Орто Халыма улууһун Өлөөкө Күөлүн сылгы собуотуттан атыылаһан, Уолбут нэһилиэгэр аҕалан иһэр.

Владимир Владимирович Малашкин абыйдарга бу маҥнайгы үтүө дьыалата буолбатах. Былырыын баччаларга Сутуруоха нэһилиэгэр учаастактааҕы балыыһаны өрөмүөннээн, чөлүгэр түһэрэн, дьон махталын ылыан ылбыта. Онтон быйыл аны 100 төбө сылгыны атыыласта.

Үбүлүөй чиэһигэр

Кини кэпсииринэн, бастаан 75 төбөҕө суоттаммыт эбит даҕаны, быйыл Саха АССР тэриллибитэ 100 сылын өрөгөйүгэр 100 төбөнү ыларга быһаарыммыт. Тыа хаһаайыстыбатын управлениетын начаалынньыга Михаил Ефимовтыын сүбэ-ама ылбыт.

малашкин 1

Онон билигин Өлөөкө Күөл өҥ буоругар үүммүт отун сиэн улааппыт сыспай сиэллээхтэри уопуттаах сылгыһыттар Николай Александрович Еремеев, Василий Петрович Третьяков, Константин Константинович Винокуров, Иннокентий Михайлович Винокуров, Иннокентий Владимирович Винокуров, Иннокентий Иннокентьевич Винокуров, Алексей Алексеевич Радченко үүрэн иһэллэр. Биригэдьиирдэрэ -- Василий Петрович Третьяков.

 Сарсын Индигиир өрүскэ киирдэхтэринэ, икки массыынанан полуприцепка тиэйэн, Уолбукка тиэрдиэхтэрэ.

Бу ылбычча олоххо киирбит идиэйэ буолбатах. Сылгылар Уолбукка кэлэллэригэр бэлэмнэнии үлэтэ барбыта номнуо ырааппыт эбит. Ол курдук, В.В. Малашкин былырыын “Беларусь” тыраахтары атыыласпыт, 18 туонна оту хаһааммыт, базатын оҥостубут.

Малашкин 5 сайт

Дьөһөгөй оҕолорун Уҥа Айах учаастагар тутуохтара. Маныаха сылгы иитиитигэр улахан уопуттаах Илья Николаевич Суздалов уонна Гаврил Гаврилович Чупров хамнаска үлэлиэхтэрэ, көрүөхтэрэ-харайыахтара. Иккиэн Уолбуттан төрүттээхтэр.

--Уолбут -- мин улааппыт дэриэбинэм. Өрөспүүбүлүкэ олохтоохторо өйдүүллэрэ буолуо, 2016 сыллаахха элбэх хаардаах дьыл буола сылдьыбытын. Аҕыйах күн иһигэр 3-түү миэтэрэ халыҥнаах хаар түһэн, сылгылар турбутунан охтубуттара. Ол кэмҥэ Уолбут нэһилиэгэр сылгы барыта өлбүтэ. Улуус үрдүнэн 20 эрэ бырыһыан ордубута. Ол кэмтэн базалар, оттуур сирдэр иччитэхсийбиттэрэ. Көрөргө хараастыылаах... Онно СӨ Бырабыыталыстыбата көмө оҥоро сатаабыта. Чурапчыттан сылгылары атыылаһарга, тиэйэн аҕаларга дьоҥҥо көмөлөспүтэ эрээри, киин улуустан кэлбит сылгы Аартыка усулуобуйатыгар олохсуйара уустук эбит. Билигин нэһилиэк үрдүнэн 20-чэ эрэ сылгы ордон хаалан турар. Уҥуохтара кыра, туруктара да наһаа үчүгэй буолбатах. Онон дойдубар тыа хаһаайыстыбатын сөргүтэр сыаллаах, хоту дойдуга барсыа диэн, Орто Халыматтан баран ыллым.

Быһа суолу арыйдыбыт

--Бу аҕаларбытыгар, үчүгэйэ диэн, Өлөөкө Күөлтэн Индигиргэ диэри быһа суолу оҥордубут! Мин Абыйтан вездеход ыыппытым, Халыматтан эмиэ  вездеход туруммута. Олор утары көрсүһэн, суол тыргылынна. Суоппардара -- Григорий Егорович Батюшкин уонна Станислав Юрьевич Рахматуллин. Тырахтарыыспыт -- Владимир Петрович Третьяков уонна Алексей Егорович Сухомясов.

Бу суол бириэмэ сүүйэргэ олус табыгастаах, бэнсииҥҥэ да барыстаах. Халымалар бэйэлэрин учаастактарыгар диэри 3,5 тыһыынча килэмиэтири айанныыллара. Оттон бу биһиги оҥорбут суолбутунан сырыттахха, икки эрэ тыһыынча килэмиэтир буолар. Онон нэһилиэнньэҕэ туһалаах буолуоҕа. Аны, география да өттүнэн саҥа сири арыйыы курдук буолла. Эмиэ Саха АССР 100 сылыгар сыһыары тутабыт, – диэн кэпсиир Владимир Малашкин.

Өссө хаҥатар соруктаах

Владимир Владимирович бу “үрүҥ сүүрүгү” (сахалар былыр сылгы үөрүн итинник дииллэрэ, ынахтары – “хара сүүрүк) атыыласпыта төрөөбүт түөлбэтигэр тыа хаһаайыстыбатын сөргүтүүгэ туһуланар. Ол курдук, кэнники кэмҥэ, чуолаан 2016 сылтан бэттэх, эдэр ыччат сылгыттан тэйэн хаалбытын, ынахтан ырааҕын, эгэ, табаҕа чугаһаабатын Малашкин бэлиэтиир. Төрүт дьарыгы умнуу улахан содуллааҕын өйдүүр буолан, оҕолоро, сиэннэрэ сиргэ сыстаҕас буолуохтарын баҕарар.

малашкин 3 сайт

2024 сылга эбии өссө 100 төбөнү атыылаһар былааннаах. Ол туһунан сылгы собуотун дириэктэрэ Константин Винокуровы уонна кини солбуйааччыта Иван Винокуровы кытары кэпсэппит. Олору эһиил Лыыкча учаастакка тутуохтаах. “Томороон тымныылаах хоту улууска сылгыны иитэр ордук табыгастаах” диэн толкуйтан бу салааны сайыннарарга санаммыт.

Дьон кыһалҕатын өйдөөн

Былырыын Сутуруохаҕа балыыһа өрөмүөннээбитин истэн туоһуласпыппар, ол икки сыллаах үлэ буоларын, былырыын муус устарга түмүктэнэн, үлэҕэ киирбитин кэпсиир.

--Нэһилиэк балыыһатын усулуобуйата наһаа мөлтөҕүн, дьон сылдьарыгар табыгаһа суоҕун көрөн, бэйэм кыахпынан көмөлөһөргө санаммытым. Дэриэбинэ балыыһата суох табыллыбат буоллаҕа дии. Ис-тас өттүн саҥардан, ититии систиэмэтин уларытан, аныгы миэбэли туруоран, билигин сылаас, сырдык дьиэ буолан турар, - диэн санаатын үллэстэр.

Владимир Малашкин бэйэтэ тыа хаһаайыстыбатыгар анал үөрэҕэ суох. Арай үөрэммит Уолбут оскуолата агрохайысхалаах буолан, онно анал куурустары ааспыт. Санаа күүһэ, улахан баҕа диэн бу буоллаҕа -- туохтан да чаҕыйбакка, иннин хоту баран иһэр!

малашкин 4 сайт

Бэйэ эрэ иннин саныыр кэм ааспыта

Владимир Владимирович элбэх оҕолоох аҕа: икки кыыстаах, икки уоллаах. Саамай улахана 11 саастаах, кырата 3-тээх.

--Бэйэм дьылҕам ыараханыттан, сир-халлаан икки ардыгар соҕотох хаалан буолуо, дьоҥҥо көмөлөһө сатыыбын. Оҕолорбор туох эмэ хааларыгар кыахпын уурабын. Мин курдук суос-соҕотох, туга да суох, олох киэҥ аартыгар үктэммэттэрин курдук. Саатар, сылгылаах, дьарыктаах буолуо этилэр.

Аны туран, тыа хаһаайыстыбата бэйэтинэн норуот педагогиката буоллаҕа дии. Билиҥҥи оҕолор сылгы, ынах диэн өйдөбүллэрэ суох. Онон кинилэр олоххо бэлэмнээх буолалларыгар туһалаах буолуо дии саныыбын. Холобур, мин оҕо сырыттахпына Уолбут сопхуоһугар 380 төбө биэ, пиэрмэҕэ 100-чэ ынах баара. Күүстээх үлэ барара. Билигин ынах суох, 20-чэ сылгы хаалла. Дьиҥэр, нэһилиэк ходуһалара киэҥнэр ээ. Тыһыынчанан сылгыны иитиэххэ сөп. Ол барыта билигин быраҕыллан, сэтиэнэҕинэн саба үүнэн, лаҥха буолан эрэр. Онон Уолбукка тыа хаһаайыстыбатын сайыннарарга маҥнайгы хардыыны оҥордум. Бэйэбит ылыстахпытына эрэ бу салаа сайдыа. Туора киһи кэлэн оҥорон биэриэ суоҕа. Киһи бэйэтин кэнниттэн аатын-суолун үтүө эрэ дьыаланан үйэтитиэхтээх, кэнчээри ыччата киэн туттарын курдук.

Көмө суолталаах буолара табыллар. Биирдиилээн ыалга харчынан көмөлөһүү көдьүүһэ кыра. Оттон, холобур, балыыһаҕа дьон күн ахсын сылдьар. Ол иһин бастаан балыыһаттан саҕалаабытым. Билигин сылгыларынан дьарыктаныам. Бэйэ эрэ иннин саныыр, кэтэх баай туһунан толкуйдуур кэм ааспыта, норуот, дойду туһугар сомоҕолоһор уолдьаста.  Аһыыр аспытын бэйэбит хааччынар, төрүт дьарыкпытын кэнчээри ыччакка хаалларар, оҕолор кэскиллэрин туһугар үлэлиир кэммит кэллэ, - диэн этэр.

Баҕа санаа күүһүнэн

Оруннаахтык этэр, олохтоохтук толкуйдуур. Өбүгэлэрбититтэн кэлбит дойдубут булдун-алдын харыстаан илдьэ сылдьар туһунан кэпсэтиигэ эрэ баарга дылы. 90-с сыллартан Абыйга тыа хаһаайыстыбата симэлийэн барбыта, ол саҥа үйэҕэ да салҕаныах туруктаах.

Ити төрүөтэ эмиэ биллэр. Аартыкаҕа ынах сүөһүнү тутар уустук, сылгы да ахсаана лаппа аччаата. Түргэнник ситэр салаа сайдыаҕын, аһылыгын атыылаһар ороскуоттаах. Итинник барытын ыскайдаан бүтэрэр, суох оҥорор сыһыаны утарсар дьон аҕыйаҕа суох. Кинилэртэн биирдэстэрэ  Владимир Малашкин айылҕа отун-маһын, кыылын-сүөлүн, көтөрүн-сүүрэрин араҥаччылыырга, кытаанах килиимэттээх хотугу сиргэ тыа хаһаайыстыбатын сайыннарарга соруннаҕа.

Бу тэрийэн эрэр хаһаайыстыбатыгар министиэристибэттэн, улуус, нэһилиэк дьаһалтатыттан биир да солкуобайы ылбатах, туһамматах, бэйэтин ис сүрэҕин баҕатынан тылланан туран ылсыбыта хайҕаллаах.

--Уустук буолуон билэбин, ол эрээри үлэбит кэскиллээх. Үтүө түмүктэр кэлэн иһиэхтэрэ. Нэһилиэнньэ даҕаны ахсаана аҕыйаата, көһүү да баар. Онон хаалбыт дьон үлэнэн хааччыллыа этилэр. Бары өттүнэн көмөлөөх, туһалаах быһаарыныы дии саныыбын, - диэн санаатын үллэстэр.

Урбаанньыт Владимир Малашкин айылҕа харыстабылыгар уонна тыа хаһаайыстыбатыгар сыһыаннаах бүгүҥҥү ураты үлэтэ-хамнаһа улаханнык сэҥээриллиэ, нэһилиэнньэтэ өйүө, сыыйа кини баараҕай былааннара олоххо киирэн иһиэхтэрэ диэн эрэнэбин.

  • 29
  • 4
  • 0
  • 0
  • 1
  • 0

Комментарии (3)

This comment was minimized by the moderator on the site

Хоту дойду хоһууттара,маладьыас дьоннор,кытаатан иннин диэки баран ис

This comment was minimized by the moderator on the site

Хоту дойдум дьоно сайда турун итиннэ мин а5ам эмиэ баар.

This comment was minimized by the moderator on the site

Уерэбит эрэ .кытаат санаабытын туоллун. Тус олох дьолу ,соргуну.

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением