Төһө да дьиэҕэ олордорбут олох-дьаһах баран иһэр. Үөрэх эмиэ онтон хаалсыбат. Бэл, сэрии саҕана, сут дьылларга оскуола баар этэ. Хаһан даҕаны, ханна даҕаны үөрэхтээһиҥҥэ ураты болҕомто ууруллар. Билиҥҥи сайдыылаах үйэҕэ сирэй көрсүбэккэ, биир сиргэ тоҕуоруспакка үөрэнэр кыах толору баар.
Аан дойдуга хайдаҕый?
ЮНЕСКО иһитиннэрбитинэн, уон биэс дойду оскуоланы сабарга күһэллибитэ. Өссө уон түөрт дойду сорох регионнара оннук миэрэни ылыммыттара. Онон 370 мөлүйүөн кэриҥэ оҕо үөрэммэккэ олорор.
Интернет ситимин нөҥүө иһиттэххэ, Европа дойдуларыгар интернет сыыдамнык көтө дайар, видеоконференц-сибээс олохтуур кыаллар эбит буоллаҕына, дьиссипилиинэ өттүгэр ыччаты түмэ тардар саамай уустук дииллэр.
«Учи.ру» дуу, РЭШ дуу?
Арассыыйаҕа «Фоксфорд», «Физикон», «Учи.ру». «Яндекс.Учебник», «ЯКласс», InternetUrok.ru, Skyeng уо.д.а. чааһынай платформаларынан дистанционнай үөрэхтээһини тэрийиэххэ сөп.
Бу хампаанньалар дириэктэрдэрэ этэллэринэн, бу күннэргэ платформаҕа регистрацияланыы, киирии-тахсыы 2-3 төгүл элбээбит. Сорох күннэргэ мөлүйүөнтэн тахса киһи туттар эбит. Биллэн турар, маннык ноҕуруускаҕа сорох тэрилтэлэр бэлэмэ суох буолан биэрбиттэр. Бытаарыы, сайт үлэтигэр харгыстар тахсыталаабыттар диэн «Ведомости» суруйбут.
Аны туран, сорох үөрэх платформатыгар сыыһа-халты тахсан, үгүс төрөппүт аймаммыт сураҕа иһиллэр. Холобур, үөрэнээччи сөпкө хоруйдаабытын үрдүнэн компьютер сыыһа диэн таһаарар эбит. Манна, бастатан туран, дойду үрдүнэн биир таһымнаах бигэргэтиллибит онлайн үөрэх систимэтэ үөскэтиллэ илигэ харгыс буолар. Иккиһинэн, чааһынай платформалары сүрүннүүр, хонтуруоллуур үлэ күүскэ барбатыттан маннык сыыһа тахсар.
Оттон биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр үөрэҕи тэрийии хайдах барар?
“Баар кыаҕы барытын туһанан”
Кэлэр нэдиэлэттэн оскуола оҕолоро дистанционнай үөрэхтээһиҥҥэ көһөллөр. Бу өттүгэр оскуола, учууталлар уонна төрөппүттэр итиэннэ оҕолор төһө бэлэмнээхтэрин ыйыталастыбыт.
Евдокия Спиридонова, Дьокуускай куорат 31 №-дээх оскуолатын начаалынай кылааһын учуутала:
— Билигин учууталларга зум конференциялар, планеркалар буолаллар. Муус устар 6 чыыһылатыттан үөрэнэн саҕалыыбыт. Сетевой куорат, Учи.ру, Яндекс. Учебник сайтарынан үөрэҕи ыытарга былааннанабыт. Интернетэ суох оҕолор бассаап нөҥүө сорудаҕы ылаллар. Билигин эрдэттэн бэлэмнэнниннэр, бу платформаларга үлэлии үөрэнниннэр диэн сорудахтары күннэтэ Учи.ру ыытабыт. Оҕолор марафоҥҥа кытталлар. Холобур, мин кылааспыттан 33 оҕоттон 25 киирэн үлэлиир, эрчиллэр.
Айталина Федорова, Сунтаар лицейин учуутала:
— Биһиги оскуолабыт үөрэтэр платформатын көрдүү сылдьар. Учи.ру, Яндекс.Учебник, бассаап, скайп...
Оҕолорго дьиэлэригэр интернеттээхтэрин, төһө көмпүүтэр баарын испииһэктээбиппит. Ол түмүгүнэн 80 эрэ бырыһыаҥҥа баар. Сорох ыалга вайфай, компьютер да, ноутбук да суох. Сорох үөрэх платформата эбии төлөбүрү ирдиир. Маны ыал эрэ уйунар кыаҕа суох.
Маны таһынан, хас биирдии кылааска предметтэрин аайы бассаапка бөлөхтөрү арыйталаабыппыт. Онно сорудахтарын ыытабыт. Саха тылыгар электроннай учебник суох, ол иһин бассаап нөҥүө үлэлээри сылдьабыт. Үөрэнэ сылдьар учебниктарбыт сорудахтарын толотторобут. Оҥорбуттарын хаартыскаҕа түһэрэн ыыталлар.
Варвара Васильевна, Үөһээ Бүлүү Үөдүгэй нэһилиэгин Куду учаастагын оскуолатын дириэктэрэ:
— Биһиги оскуолабыт — начаалынай оскуола. Аҕыйах оҕолоох да буоллар, үөрэхпит тиһигин быспат соруктаахпыт. Билиҥҥи туругунан, уот суох, интернет суох, мобильнай сибээс эмиэ суох. Дьиэҕэ үлэбитин флешканан ылан баран, киэһэтин толоро сатыыбыт.
Инновация министиэристибэтин нөҥүө уот ситимин боробуотун уларыта, тупсара сылдьаллар. Бу оптоволокно Бүлүү бөлөх улуустарга интернет сибээһи сыыдамсытар сыаллаах. Ол иһин уоту сотору-сотору ылаллар. Кылгас кэмҥэ дизель холбоон ылаллар. Аны туран, учаастак буоламмыт суотабай сибээс суох. Вышканы элбэх нэһилиэнньэлээх пууҥҥа эрэ туруораллар. Арай оскуолаҕа спутниктан интернет холбоппуппут. Ол иһин вайфай хабаары сорох оҕолор оскуола таһыгар тиийэн дьиэҕэ үлэлэрин «ылаллара» баар суол. Ол да интернеппит бытаан буолан, онлайн үөрэхтээһин диэҥҥэ санаммаппыт даҕаны. Бассаап нөҥүө хачайдыы сатыыбыт. Ноутбук түҥэтэн, онно флешканан сорудахтары уган, дьиэбитигэр уот кэллэҕинэ, түүннэри үөрэнэбит, киһи да сонньуйар. Ыччаттарбыт үөрэниэхтэрин эмиэ наада. Балаһыанньаттан син биир хайдах эмэ тахсыахтаахпыт диэн туох баар кыахпытын толору туһанар соруктаахпыт. Биһиэхэ дизель холбоон абырыыллар. Оттон өрүс уҥуоргу тэйиччи сытар нэһилиэктэргэ дизель холбоммот, сарсыардаттан киэһэ хойукка дылы уота суох олороллор. Кинилэр ыччаттара хайдах сорудах ылан үөрэнэллэрэ буолла диибин.
Светлана Неустроева, Амма улууһун Бөтүҥ нэһилиэгин оскуолатын саха тылын учуутала:
— Үгүс учуутал бассаабынан үөрэтээри бэлэмнэнэр. Аудио, видео уруоктары ыытар былааннаахтар. Сорохтор алгоритм оҥорон үөрэтээри былаанныыллар. Мин эмиэ алгоритм оҥорон ыытыам. Алгоритмынан үлэлии үөрүйэхтэр. Саҥа ФГҮөС ирдэбилинэн оҕо бэйэтэ сыал-сорук туруорунан үөрэнэрин ситиһэргэ болҕомто ууруллубута. Билигин ону бэрэбиэркэлээн көрөр кэм кэлбит эбит. Сорудахтарын тус бэйэбэр ыытыахтара. Тест оҥотторуом. Сороҕун аудио запиһынан эмиэ үөрэниэхпит.
Төрөппүттэр күүтэллэр
Мария Кириллина, Дьокуускай:
— Үөрэммэккэ олордохпутуна, оҕолор үөрэхтэрэ умнууга барыыһык. Саҥа тиэмэни хайдах үөрэтэллэрэ буолла? Оҕо күөх экраны көрөн баран олордоҕуна да көҥүл курдук. Барыбытыгар көмпүүтэр, интернет баар буолара ирдэнэр. Бу туспа боппуруос. Кэлэр нэдиэлэттэн үөрэхпит саҕаланар. Иккис кылааска үөрэнээччим «Сетевой куорат» платформаттан сорудах ылан толорор, бэһис кылааһым РЭШ платформанан үөрэниэхтээх. Иннин-кэннин билбэппит, саҥа регистрацияны аастыбыт. Боруобалаан үөрэнэн көрүөхпүт эрэ диирбэр тиийэбин.
Марияна Дьячковская, Үөһээ Дьааҥы, Арыылаах:
— Биһиги нэһилиэккэ дистанционнай үөрэнэбит диэн бирикээс тахсыбыта. Учууталбыт сорудахтарын лиискэ суруйан аҕалар. Толордохпутуна, кэлэн тэтэрээттэрин хомуйар, эбии сорудах аҕалар. Бассаап нөҥүө араас куонкурустары ыытар.
Интернет ыал аайы суох, холботорго балысхан сыананы эрэйэр, итиэннэ ыйдааҕы төлөбүрэ, холобур, Ростелекомҥа 8-9 тыһыынчаҕа тэҥнэһэр, сороҕор 12 тыһыынчаҕа тиийээччи. Ону, биллэн турар, үгүс дьон уйуммат. Биһиги соторутааҕыта “SenSat” диэн cпутниковай интернеккэ холбоннубут. Манна сыаната удамыр – ыйга 3 тыһыынча. Сорохтор “Lancet”, «StarBlazer» спутниковай интернеккэ көһөллөр. Онтубут да аҥардас тэриэлкэтин кытта туруортарыыта, холбонуута 20-30 тыһыынча.
* * *
Ити курдук, өрөспүүбүлүкэ бары муннугар үөрэх нэдиэлэтигэр бэлэмнэнии барар. Муус устар 6 күнүттэн баарбытын-суохпутун түмэн, ыксаллаах быһыыга-майгыга хотторбокко, оҕолорбутугар, ыччаттарбытыгар үөрэхтээһини тэрийэр барыбыт эбээһинэспит буолар.
Ирина Ханды
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
