Номоххо этиллэринэн, 910 сыллаахха мусульманскай итэҕэллээхтэр Константинополь куораты сэриилээн ылбыттарыгар, олохтоохтор храмҥа киирэн хорҕойбуттар. Онуоха үөһэ халлаантан Боҕоруодусса аанньалларын илдьэ түспүт уонна храмы былаатынан бүрүйэ сабан, өстөөх кыайан киирбэт оҥорбут. Ити алтынньы 14 күнэ үүнэр түүнүгэр эбит. Быыһаммыт дьон харса суох сэриилэһэн, куораттарын өстөөхтөн босхолообуттар. Итинтэн ыла бу күн Сибэтиэй Боҕоруодусса Бокуруобун күнэ дэнэр буолбут. Эргэ тахсыахтарын баҕарар эдэр кыргыттар бу күн сиэркэпкэ тиийэн, Боҕоруодусса мөссүөнүгэр үҥэн баран чүмэчи туруордахтарына, хайаан да аналларын көрсөллөр үһү.
Биһиэхэ, сахаларга, бу эмиэ бэлиэ күн. Чуолаан бу күнтэн 220 хонуктаах кыһыҥҥы кэм саҕаланар. Онон, Бокуруобу дьиэлэрин-уоттарын сылаастык оҥостон, сүөһүнү хотоҥҥо киллэрэн, быһата, кыстыкка киирии түбүгүн үмүрүтэн көрсөллөр. Муҥхалааһын, идэһэни дьаһайыы саҕаланар.
Дьыл алтыһыыта буолан, Бокуруоп билгэтэ элбэх. Бу күнүнэн кыһыны сылыктыыллар. Ол курдук, маҥнайгы хаар алтынньы 14 күнүгэр диэри түстэҕинэ, кыһын арыый хойутуур, оттон Бокуруоп күн хаардаатаҕына, Миитэрэйэпкэ (сэтинньи 8 күнүгэр) эмиэ түһэр, Бокуруопка күн-дьыл хайдаҕый да, кыһына оннук буолуо дэнэр. Урут баччаларга хаар түһэр буоллаҕына, быйыл сирбит харанан турар. Бу күн хаардаатаҕына, сэтинньи ый 21 күнүгэр диэри кыһын кэлиитин 40 хонук күүтэллэр. Хотуттан тыалырдаҕына – тымныы кыһын, арҕааттан тыалырдаҕына – сылаас кыһын буолар. Онтон Бокуруоп күн сылаас күн-дьыл турдаҕына, тымныы түһэрэ хойутуур, тымныйдаҕына – тымныы эрдэлиир.
Күнү-дьылы кэтээн көрөөччүлэр бүгүн Саха сирин соҕурууҥу өттүгэр ардах былаастаах хаар түһүө, хотугу уонна илиҥҥи улуустарга хаардыа, күнүс хотугулуу-арҕааттан сөкүүндэҕэ 15-20 м тыал түһүө, салгын температурата арҕаа уонна соҕуруу 0,-5°, илин уонна хоту -15-20°, күнүс 0,-5° буолуо. Арктика кытылыгар хаардыа, сөкүүндэҕэ 8-13 м тыалырыа, салгын температурата түүн -4-9°, күнүс -2-7° буолуо дииллэр.
-
3
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
