-Модун Арассыыйа гражданина, дойдубар бэриниилээх патриот, федеральнай суолталаах тэрилтэ салайааччыта буолан тураммын, РФ Төрүт сокуонугар киирэр көннөрүүлэр иһин куоластааһыны өйүүбүн.
Төрүт сокуон 114-с ыстатыйатыгар киирбит көннөрүүгэ «Правительство РФ: … осуществляет меры, направленные на создание благоприятных условий жизнедеятельности населения, снижение негативного воздействия хозяйственной и иной деятельности на окружающую среду, сохранение уникального природного и биологического многообразия страны… создает условия для развития системы экологического образования граждан, воспитания экологической культуры» диэн суруллубутун биһириибин.
Ити көннөрүүгэ тирэҕирэн, итиэннэ РФ Айылҕа баайыгар уонна экологияҕа министиэристибэтин нормативнай аахталарыгар, тэрилтэбит иһинээҕи докумуоннарга олоҕуран, “Өлүөнэ турууктара” национальнай паарка култуурунай-историческай нэһилиэстибэтин, айылҕа пааматынньыктарын, ураты кэрэ айылҕатын көрөр-харайар, харыстыыр үлэни сүрүннүөхпүт, хонтуруоллуохпут.
Аны туран, пааркабыт иэнин, ханна баарын, былаһааккатын, сирин ньуурун, буорун састаабын, күнүн-дьылын туругун, уларыйыытын, салгынын баттааһынан, сиигин, сөҥүүтүн, тыалын-кууһун, уутун-хаарын, үүнээйитин, көтөрүн-сүүрэрин, килиимэтин – барытын учуоттаан туран, наукаҕа тирэҕирэн, “Айылҕа летопиһа” докумуону оҥоруохпут.
Үөрэнээччилэргэ уонна устудьуоннарга экологическай үөрэхтээһини Арассыыйа наукаларын академиятын Саха сиринээҕи салаатын, үөрэх кыһаларын кытта кыттыһан, биир ситимнээхтик тэрийэргэ үлэлэһиэхпит.
Экологическай сырдатыы тиэмэлэрэ быһа холоон бу курдук буолуохтара: бөҕө-сыыһа, кирэ-хаҕа суох сэлиэнньэ, ыраас улуус, чэнчис өрөспүүбүлүкэ, чөл дойду; айылҕаны кытта сибээстээх үгэстэр; үүнээйини харайыы уонна дэлэтии, кыылы-сүөлү харыстааһын уонна үөскэтии; айылҕа экологическай мониторина уонна тулалыыр эйгэ харыстабыла; айылҕа баранар уонна бараммат баайа; аан дойду уонна Арассыыйа пааркаларын устуоруйалара; ууну ыраастыыр тутуулар; салгыны киртиппэт буолуу норуоттар икки ардыларынааҕы ирдэбилэ; тобоҕу, туттуллубуту туһаҕа таһаарыы; киһи экологията.
Бу соруктары биһиги СӨ Бырабыыталыстыбатын, олохтоох бэйэни салайыныы уорганнарын кытта нуорма-быраап докумуоннарыгар олоҕуран үлэлэстэхпитинэ ситиһиэхпит.
Айылҕаны харыстааһын уонна норуот култуурата ыкса ситимнээхтэр. Биһиги өбүгэлэрбит төрүт үгэстэрин тутуһан кэлбит буолан, Ийэ айылҕабыт айыллыбытынан айгыраабакка бу күҥҥэ диэри кэллэҕэ. Дэлэҕэ биллэр георгаф, академик Иннокентий Петрович Герасимов маннык диэн бэлиэтээн этиэ үһү дуо: «Совершенно бесценны и заслуживают всестороннего изучения те хозяйственные навыки и культурные традиции якутского и других малых народностей Севера, которые с глубоким пониманием столь замечательных особенностей природы своей территории заселили ее и всесторонне освоили. Используя уже в течение веков эти формы хозяйственной деятельности, они в то время не наносили «незаживающих ран» природе территории, на которой они живут».
Дьэ, ол иһин “Өлүөнэ турууктара” паарка ыччакка экологическай үөрэхтээһини тарҕатыыга бырагыраама суруйан, ол кэскиллээх бырайыагынан үлэлииргэ сорунар. Онуоха Конституция 114-с ыстатыйатыгар киирэр көннөрүүлэр тирэх буолуохтара.
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
