Саха Өрөспүүбүлүкэтин Тутууну уонна дьиэни-уоту хонтуруоллуур судаарыстыбаннай управлениетын салайааччытын бастакы солбуйааччы Влад Михайлович Пермяков хоруйдуур:
--Дьон үксэ анал хампаанньа эрэ дьиэни салайыахтаах дии саныыр. Дьиҥэр, РФ Дьиэҕэ-уокка кодексын 161 ыстатыйатын 2-с чааһыгар олоҕуран, 30-тан тахса элбэх кыбартыыралаах дьиэ олохтоохторо уопсай дьиэлэрин бэйэлэрэ салайар кыахтаахтар. Маныаха кинилэр мунньах оҥоруохтаахтар уонна УК-тан тахсалларын бигэргэтиэхтээхтэр. Ол кэнниттэн куоластааһынынан биир эппиэттээх киһини талыахтаахтар. Бу киһи боломуочайатыгар бэдэрээтчиктэри, уунан-уотунан хааччыйар, бөҕү хомуйар, о.д.а. “ресурсоснабжающай” тэрилтэлэри кытта быһачча үлэлэһии киирэр буолар.
Маннык салайыы дьону угуйар өрүтэ – кыбартыыраны бас билээччилэр уотунан, гааһынан, сылааһынан, уунан хааччыйар тэрилтэлэри кытта быһачча бэйэлэрэ дуогабар түһэрсэллэрэ буолар. Оччотугар кинилэр: “УК-быт төлөбүрбүтүн тиэрдибитэ дуу? Аны хойутатан, пеня аахтарбат ини? Ыалларбыт төлөөбөтөх ыйдарын биһиги, төлүүр дьон, уйуна сылдьабыт буолбаат? Ол түмүгэр дьиэбит уопсай иэһэ балтараа мөлүйүөн буолбут. Кинилэртэн сылтаан барыбытын кэлэн араараллара буолуо, уута-уота суох хаалар куттал”, -- диэн долгуйбат буолаҕыт.
Иккис биһирэмнээх өрүтэ – УК салайарын иһин ботуччу харчыны төлүүгүт, манна оннук ночоотурбаккыт. Аны туран, хапытаалынай өрөмүөҥҥэ ыытар харчыгытын куорат “уопсай хочуолугар” кутумуоххутун, бэйэҕит счет арыйан, онно туспа ыыта олоруоххутун сөп. Оччотугар хаһан баҕарар өрөмүөн оҥорторор кыахтанаҕыт. Ол эрээри төһө мунньуллара, дьэ, ол боппуруос.
Дьиэни уонна онно киирэр малын, тэрилин көрүү-харайыы барыта олохтоохторго бэйэлэригэр сүктэриллэр буолар. Сатаан көрөр кыахтара суох буоллаҕына, туораттан бэдэрээтчиктэри кэпсэтиэхтэрин сөп. Аны туран, олох көрдөрбүтүнэн, ол бэдэрээтчиктиир тэрилтэнэн үксүн аккаастаммыт УК-лара буолар. Тустаах дьиэни билэрэ бэрт буолан. Уонна ол тиэхиньиичэскэй көрүү-харайыы иһин син биир соччо харчыны ылар. Куһаҕана диэн, дуогабарга ыйыллыбыт өҥө эрэ иһин эппиэтинэһи сүгэр, дьиэ хайдах турарыгар, туга алдьанан эрэригэр эҥин кыһаллыбат буолар. УК-лар дуогабарга киирбэтэх да үлэлэри-өҥөлөрү оҥоро олороллорун билиниэх тустаахпыт. Холобура, көрүдүөр эркинэ кыратык алдьаммыт буоллаҕына, бэйэлэрэ сыбаан-кырааскалаан оҥорон кэбиһэллэр. Эбэтэр хаһыс эрэ кыбартыыра 5-с ыйын төлөөбөт буоллаҕына, хаһан төлүөр диэри уопсай киирэр харчыттан төлүү олороллор.
Уопсайынан, харчыга наймыласпыт тэрилтэлэргит лицензионнай хонтуруолтан куотуналлар. Эппиэтинэс барыта бэйэҕитигэр эрэ сүктэриллэр: сокуону тутуһан, дуогабары сыыһата суох оҥоруу, балыйтарбат гына, эрэллээх хампаанньаны кытта сөбүлэҥ түһэрсии, ону толороллорун хонтуруоллааһын, отчуоту толоруу...
Ол иһин тута быһаччы салайыыга көһүөх иннинэ бастаан үчүгэйдик ырытан, ыйааһыннаан көрүҥ, ол кэннэ биирдэ быһаарыныыны ылыныҥ.
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
