«Биһиги бу бырайыакпыт барыларыттан ураты. Тэрийэрбитигэр айылҕаны араҥаччылыыр актыбыыстарбытын барыларын түмпүппүт. Ол иһин билигин экологияҕа туһуламмыт 500 уопсастыбаннай түмсүүлээхпит. Ону таһынан кыыллары көмүскээччилэрбит бэйэлэрэ 600 түмсүүлээхтэр. Бу, дьэ, дьиҥнээх күүс!" -- диир Госдума экологияҕа уонна тулалыыр эйгэҕэ кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Владимир Бурматов.

            "Биир ньыгыл Арассыыйа" бу «Чэнчис дойду» бырайыага 2018 сыл ахсынньытыгар олоххо киирбитэ. Бастаан Челябинскайга бүтүн Арассыыйатааҕы экологический форуму ыыппыттара. Ол түмүгүнэн үлэлэрин 2 сүрүн хайысхатын бигэргэппиттэрэ:

            1. Баар экологическай кыһалҕалары туоратыы. Холобура, Волгоград уобалаһыгар Рыбинскайдааҕы уу хаһаанар сиргэ кумааҕы оҥорор собуоту тутаары гыммыттарын "Чэнчис дойду" актыбыыстара туруорсан тохтоппуттара. Кытаанах бөҕү тиэйиини (ТКО) эмиэ кинилэр хонтуруоллууллар. Маны таһынан маассабай субуотунньуктары тэрийиини көҕүлүүллэр. Холобура, иркутскайдар Байкал күөлүн анныгар сытар быраҕыллыбыт илимнэри ыраастаатылар.

            2.  Сокуон бырайыагын оҥоруу. Холобура, "Биир ньыгыл Арассыыйа" I-II кылаастаах (батарейкалар, көлөһө эрэһиинэлэрэ, уот лаампалара, о.д.а) бөхтөрү харайыы туһунан сокуону бэлэмнээбитэ. Ньиэп хампаанньалара саахал тахсыытын туоратар резервэлээх буолуохтаахтарын туһунан сокуону түргэнник ылыммыттарыгар "Биир ньыгыл Арассыыйа" өҥөлөөх. Билигин аны кыылларга эппиэтинэстээх сыһыаны мэктиэлиир сокуоннары оҥорсо сылдьаллар.

            «Саамай сүрүнэ -- кэнчээри ыччаты кыратыттан айылҕаны таптыы үөрэтиэххэ, кыылы-сүөлү, оту-маһы харыстыыр амарах санааҕа уһуйуохха наада. Экологическай иитиини үөрэх кыһаларыгар күүскэ тарҕатыахтаахпыт», — диир Владимир Бурматов.