Суһал балаһыанньа тахсыбатын туһугар өрөспүүбүлүкэ былаастара хаалаан уутун туоратарга араас дьаһаллары ылыналлар. Ол иһигэр, муус хаайтарыыта тахсыан сөп учаастактарыгар мууһу эстэрии, иһитиннэрэр систиэмэлэри сайыннарыы, суһал кэмҥэ быстах бириэмэҕэ дьону олордуу пууннарын тэрийии буолар.

Муус устар 15 күнүгэр СӨ Ил Дархана Айсен Николаев суһал балаһыанньаны сэрэтэр, туоратар хамыыһыйа мунньаҕын тэрийэн ыытта. Видеосибээһинэн өрөспүүбүлүкэ баһылыга эппиэтинэстээх структуралар сааскы халаан уутун аһардарга хайдах бэлэмнэнэллэрин туһунан иһитиннэриилэри үөрэттэ уонна тустаах сорудахтары биэрдэ.

Бары күүс коронавирус ыарыыта тарҕаныытын утары үлэлэргэ ууруллубутун таһынан, сааскы халаан уутун аһардар бэлэмнэнии тэрээһиннэригэр болҕомто күүһүрүөхтээх диэн Айсен Николаев бэлиэтээтэ.

Өрүс мууһа барыытын болдьохторун туһунан Дьокуускайдааҕы гидрометеорология уонна тулалыыр эйгэни кэтээн көрөр управление начальнигын солбуйааччы Татьяна Маршалик билиһиннэрдэ. Кини этэринэн, муус хамсааһына 2-7 күн нуорматтан эрдэлиирэ күүтүллэр. Ыам ыйын бастакы күннэригэр Өлүөнэ, Алдан, Амма өрүстэр бастарыгар, ыам ыйын иккис декадатыгар -- Өлүөнэ өрүс сүнньүгэр, Алдан, Бүлүү өрүстэргэ, ыам ыйын бүтэһик күннэригэр -- Анаабыр, Өлөөн, Дьааҥы, Индигиир уонна Халыма өрүстэргэ муус хамсааһына сабаҕаланар. Оттон Дьокуускай куоракка муус барыыта ыам ыйын 13 күнүгэр күүтүллэр.

Татьяна Маршалик иһитиннэрбитинэн, Нам оройуонун территориятыгар  Өлүөнэ өрүскэ, Дьокуускай таһынааҕы учаастактарга, Уус Алдан оройуонугар Алдан өрүскэ, Амма өрүс аллараа, орто тардыыларыгар, Үөһээ Халыма уонна Орто Халыма оройуоннарыгар Халыма өрүскэ муус харыыта тахсыан сөп. Муус харыытын түмүгэр уу таһыма 1-2 м үрдээн ордук өрүс кытыытыгар турар нэһилиэнньэлээх пууннарга тыҥааһыннаах балаһыанньаны үөскэтиэн сөп.

Суһал балаһыанньаны таһаарбат сыалтан тустаах управление үлэһиттэрэ сөптөөх дьаһаллары ылыналлар.  Бу туһунан мунньахха нэһилиэнньэ олоҕор-дьаһаҕар куттал суох буолуутун хааччыйыыга Судаарыстыбаннай кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Дмитрий Лепчиков кэпсээтэ.

Лепчиков бэлиэтииринэн, билигин кэккэ сэрэхтээх учаастактарга мууһу кэбирэтии үлэлэрэ бара тураллар. Бу сыалтан 20 т сөптөөх эстэр эттиктэр саппааһа тэриллибит. Өрүс уутун таһымын 177 гидрологическай пуостан кэтээн көрүү ыытыллыаҕа. Маны таһынан, Дьокуускайга «Роскосмос» судаарыстыбаннай корпорация спутниктан иһитиннэриилэри хомуйар мобильнай пууна аҕалыллыбыт. Мантан салгыы өрүскэ быһыыны-майгыны  суһаллык үөрэтэргэ мобильнай пуун көмө буолуоҕа.

СӨ Тыа хаһаайыстыбатын министэристибэтэ бүгүҥҥү туругунан ынах сүөһүнү үүрэн таһаарыыга бэлэмнэнии тэрээһиннэрин ыытар, ону таһынан быстах кэмҥэ сүөһү туруорар 98 пуун миэстэтэ үөрэтиллэр. Оттон Саха сирин үрдүнэн нэһилиэнньэни быстах кэмҥэ олордор 231 пууҥҥа 23 тыһ. миэстэлээх. Бу пууннары үлэлэтэр түгэҥҥэ эпидемиологическай балаһыанньаны учуоттаан санитарнай нуормалар тутуһуллуохтаахтар диэн Айсен Николаев бэлиэтээтэ. Маны таһынан, Ил Дархан нэһилиэнньэҕэ иһитиннэрэр систиэмэни бэлэмнээһин туһунан туоһуласта.  Инновацияҕа, сыыппара сайдыытыгар уонна инфокоммуникация технологиятын миниистирэ Анатолий Семенов этэринэн, биэдэмистибэ боппуруоһу хонтуруолга тутар. Бэрэбиэркэ түмүгүнэн, систиэмэ 78% бэлэмин көрдөрбүт, оттон сааскы уу халаана таһымныыр сирдэригэр — 90%. Муус устар 20 күнүгэр диэри иһитиннэрэр систиэмэ бэлэм буоларын туһунан чопчулаата. Өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 310 гидротехническай тутуу баарын туһунан этэн туран, Ил Дархан хаһаайына суох тутууларга болҕомто ууралларыгар сорудахтаата.

Маны таһынан, Айсен Николаев олохтоох салайыныы уорганнарыгар сорудахтары тиэртэ. Бу күннэргэ кинилэр ыстааптар мунньахтарын ыытан, сөптөөх нуормалыыр аакталары ылынарга тэтимнэрин түргэтэтэргэ ыйда.