Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -5 oC

Сүрүн сонуннар

Бүгүҥҥү сонуннар

Бэлиитикэ

Биир киһи үлэлиир, сэттэ киһи салайар

2024 с. уонна кэлэр икки сылга СӨ судаарыстыбаннай бүддьүөтүгэр 115 уларытыыны киллэрэргэ этии киирбит, онтон 72 көннөрүүнү ылынарга быһаарыммыттар. Инвестиционнай бырагыраамаҕа 26 көннөрүү киирбит, онтон 12-тин ылынарга быһаарбыттар. Өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүн…
24.04.24 15:57

Экэниэмикэ

Саха Сиригэр «Пятерочка» 30 маҕаһыына аһыллыаҕа

Дьокуускайга «Пятерочка» федеральнай ситим маҕаһыыннара аһыллан, олохтоох урбаанньыттар уйаларыгар уу киирдэ. Ааспыт нэдиэлэҕэ ити боппуруоһу Ил Түмэн Урбааҥҥа уонна туризмҥа сис кэмитиэтин мунньаҕар дьүүллэстилэр.
21.04.24 15:03

Уопсастыба

Төрүччү төлкөтүн түстүүргэ

Билигин хас биирдии ыал төрүччүтүн оҥорор, ийэтин-аҕатын ууһун үөрэтэр, өбүгэлэрин чинчийэр. Бу хайысханан өрөспүүбүлүкэҕэ туох үлэ ыытылларын туһунан бүгүн, муус устар 26 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ дьүүллэстилэр.
26.04.24 16:24

Култуура

Дьааҥылар артыыстары тыыннаах тойугунан көрүстүлэр

"Артыыстар иhэллэр үhү",- диэн үтүө сурах дьааҥыларга өссө тохсунньу ыйга иhиллибитэ. Онон өр күүппүт артыыстарын көрсөөрү олохтоохтор кэлэр - барар күннэрин эрдэттэн аттаран, астарын-таҥастарын бэлэмнээбиттэрэ ыраатта. Болдьохтоох күн үүммүтүгэр күндү…
07.03.24 11:40

Түһүлгэ

Айылҕа уһуктан эрэр

Чаҕылыс-иҕилис мичээрдээх, сэргэх сэбэрэлээх, сааскы сандаархай күн сардаҥата сарсыардаттан аламаҕай тыыны киллэрдэ, сайаҕас санааны сахта. Түннүк аайы күөххэ тардыһар, тыллары-тиллэри көҕүлүүр сибэкки күн сардаҥатыгар сууланна, имэ кыыста, кустук өҥүнэн…
19.04.24 16:03

Тыа сирэ

Дойдуга бэриниилээх буолуу сыла

Эһиил Пионерия төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит

Бүгүн, алтынньы 1 күнүгэр, Москуба куоракка «Кыайыы» түмэлигэр Норуоттар икки ардыларынааҕы «СПО-ФДО» оҕолор уопсастыбаннай түмсүүлэрин сойууһун ассамблеята ыытылла турар. Арассыыйа эригийиэннэриттэн уонна СНГ дойдуларыттан кэлбит делегаттар сайдар саҕахтары…
01.10.21 23:59

Устуоруйа

Устуоруйа

Стамбулга мунан хаалбыппар Таҥара көмөлөспүтэ

2000 сылларга дуоллар 24-25 солк. этэ, онон Сочига барардааҕар Турцияҕа сынньаммыт быдан чэпчэки буолара. Сылаас, ыраас муораҕа күөлэһийэ сөтүөлээн, үгүс-үтүмэн аквапаркаҕа хатааһылаан, бассейнҥа сөрүүкээн, рестораҥҥа төһөнү кыайаргынан ас арааһын амсайан,…
31.08.23 20:56

Ил Түмэн биллиилээх дьокутаатын, уопсастыбаннай диэйэтэли, хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар тустарыгар улахан үлэни ыытар Елена Христофоровна Голомареваны биир идэлээхтэрэ, дьон-сэргэ олус убаастыыллар, сыаналыыллар. Кинини аан маҥнай билсиэхпиттэн дьоҥҥо лоп-бааччы, дьыалабыай сыһыанын таһынан, киһи быһыытынан холку, түс-бас майгытын биһирээн астына санаабытым.

Ил Түмэн биллиилээх дьокутаатын, уопсастыбаннай диэйэтэли, хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар тустарыгар улахан үлэни ыытар Елена Христофоровна Голомареваны биир идэлээхтэрэ, дьон-сэргэ олус убаастыыллар, сыаналыыллар. Кинини аан маҥнай билсиэхпиттэн дьоҥҥо лоп-бааччы, дьыалабыай сыһыанын таһынан, киһи быһыытынан холку, түс-бас майгытын биһирээн астына санаабытым.

Көлүөнэбит даҕаны биир, араа-бараа саастаахпыт. Елена Христофоровна дьиҥ хара үлэтинэн, дьүккүөрдээх хаачыстыбатынан салайар үлэҕэ, бэлиитикэ эйгэтигэр аллараттан тахсыбыт, дьоҥҥо-сэргэҕэ элэккэй, аламаҕай, кыһаллыгас, Хоту дойду хоһуун кыыһа. Педагог идэлээҕинэн үөрэх салаатыгар өр кэмҥэ учууталтан саҕалаан оскуола дириэктэринэн тиийэ үлэлээбитинэн, сүрдээх үрдүк култууралааҕынан, дьоҥҥо болҕомтолоох сыһыана быыбардааччыларыгар сөбүлэтэр.

KVA 5588

Үгүс кыһалҕалаах кырыы, хотугу биэс улуус Елена Христофоровна Голомарева курдук дьокутааттаахтара – олохтоох нэһилиэнньэ, быыбардааччылар, дьон-сэргэ улахан табыллыылара. Дэлэҕэ даҕаны кинини эрэнэн-итэҕэйэн үс болдьоххо Ил Түмэҥҥэ субуруччу талыахтара дуо? Аҕа саастаах доҕотторо А.В.Кривошапкин, А.Д. Марфусалова, З.А.Корнилова уо.д.а. уопуттаах парламентарийдары кытта кини куруутун сүбэлэһэн-амалаһан, санаа атастаһан үлэлиирэ биһирэбиллээх. Ордук саха саарына, Саха сирин дьахталларыттан улахан бэлиитикэ эйгэтигэр уһулуччу тахсыылаахтык үлэлээбит норуодунай дьокутаат, үөрэх, култуура эйгэтин диэйэтэлэ Зоя Афанасьевна Корнилованы кытта аҕа табаарыһын, биир идэлээх настаабынньыгын быһыытынан утумнаахтык үлэлиир.

Зоя Афанасьевнаны соруйан туоратар даҕаны сыһыан баар кэмигэр парламент үлэтигэр, өрөспүүбүлүкэ тыын суолталаах боппуруостарын дьүүллэһиигэ, быһаарсыыга тардан, киниэхэ баай уопутунан, өркөн өйүнэн, сынтарыйбат дьулуурунан норуотугар көмөлөһөр, улахан туһаны оҥорор кыаҕы биэрбит өҥөтүн олус үрдүктүк сыаналыыбын. Бэйэтэ «Биир ньыгыл Арассыыйа» эппиэттээх үлэһитэ, дойду Бэрэсидьиэнин, баартыйа уопсастыбаннай приемнайын салайааччыта буолан туран, оччолорго «Сиэрдээх Арассыыйа» актыбыыһа аатыран, туора көрүллэ сылдьыбыт Зоя Афанасьевна Корнилованы 2015 сыллаахха РФ Төрүт сокуонугар өрөспүүбүлүкэ Төрүт сокуонун сөп түбэһиннэрии боппуруоһун көрүүгэ, дьүүллэһиигэ уонна дойду национальнай стратегиятын курдук олус улахан суолталаах тутаах боппуруостары парламеҥҥа, уопсастыбаннай истиилэргэ дьүүллэһиигэ ылыннарыылаах этиилэри, кэнники ити докумуоҥҥа киирбит олохтоох, дьоһуннаах көннөрүүлэри бэлэмниир үлэҕэ кытыннарыыга кэллиэгэлэрэ Оксана Александровна Винокурованы, Елена Юрьевна Алексееваны, Егор Петрович Жиркову кытта уонна, биллэн турар, салайааччылара А.Н. Жирков өйөбүлүнэн бииргэ айымньылаахтык үлэлэһэн, кини балысхан кыаҕын туһанар кыаҕы биэрбиттэрэ.

Photo by Elena Golomareva on October

Өлөөн ньургун кыыһын кытта хара бастакы алтыһыахпыттан кини ийэлии эйэҕэһин, хотугу киһи быһыытынан дьоҥҥо болҕомтолоох муударай, биир тэҥ сыһыаннааҕын биһирии көрбүтүм. Ол курдук, атын санаалаахтар, оппозиция диэн күүркэтэн туоратылла, былаас уорганнарын сорох чунуобунньуктарын өттүттэн гражданскай уопсастыба институттарын актыыбынай бэрэстэбиитэллэрин атарахсыта көрө сатыыр кэмнэригэр, 2009–2010 сыллар диэки, дойду аҕа баһылыгын приемнайын салайарыгар биһиги, «Саха уопсастыбаннай киин» уонна төрүт итэҕэл, култуура боппуруостарынан дьарыктанар «Тулаһа» түмсүү кыттыылаахтара, оччотооҕу парламент спикерэ Виталий Николаевич Басыгысовы кытта көрсүһүүбүтүн кини кыһаллан-мүһэллэн туран тэрийбитэ. Ол кэпсэтиигэ биһиги саха чулуу салайааччыларын аатын үйэтитии боппуруостарын көтөхпүппүт. Бырамыысыланнаһы сайыннарыыга сүрүн олук охсубут, бөҕө акылаат уурбут М.К.Аммосов бюһун кини аатын сүгэр ХИФУ филиалын иннигэр Мииринэй куоракка туруорууну, бырабыыталыстыба уонча сыллааҕыта И.Н.Барахов аатын киин куоракка уулуссаҕа иҥэрэн, мэҥэ өйдөбүнньүк оҥорорго уонна сотору төрөөбүтэ 115 сыла бэлиэтэниэхтээх норуотун хоргуйан өлүүттэн өрүһүйбүт И.Е.Винокуровка Дьокуускайга эмиэ өйдөбүнньүк туруоруллара наадатын туһунан дьон-сэргэ туруорсууларын тириэрдибиппит. Үгэскэ кубулуйан эрэр Өрөспүүбүлүкэ күнүн бэлиэтээһини сорох ИДьМ үлэһиттэрин, чунуобунньуктар өттүлэриттэн туорайдаспакка, устудьуон, ыччат кыттарын хааччахтаабакка, дьиҥ бырааһынньык быһыытынан өрөгөйдөөхтүк ыытыллыахтааҕын уонна улуустарга эмиэ киэҥник бэлиэтээн тэрийиини көҕүлээһин оҥоһуллуохтааҕын туһунан этиибитин Виталий Николаевич Басыгысов өйөөбүтэ. Онтон ыла Өрөспүүбүлүкэ күнэ ыытыллыыта кэм киһилии барар буолбута.

 1 0

Ону тэҥэ Национальнай кэнсиэпсийэ 20 сылынан сибээстээн, киин куоракка саха тылынан үөрэтэр оскуола, кылаас букатын тиийбэтин, «Айыы кыһата» оскуола уопута киэҥник тарҕаныахтааҕын, бу кыһа туспа дьиэнэн-уотунан хааччыллыахтааҕын туһунан кэпсэтии тахсыбыта (манна даҕатан аҕыннахха, кэлин «Айыы кыһата» саҥа, туспа дьиэлэнэригэр дьокутаат Елена Христофо- ровна Голомарева утумнаахтык үлэлэспитэ, дьоһун оруолу оонньообута). Олохтоох былаас уорганын үрдүк сололоох бэрэстэбиитэлин кытары сирэй көрсүһэн, итинник аһаҕас кэпсэтиини Елена Христофоровна, «АЛРОСА» хампаанньаҕа Саха сирин интэриэһин туруулаһан, пикеккэ сотору-сотору тахсар уопсастыбаннас бэрэстэбиитэллэриттэн сэрэнэ-сэрбэнэ сатаабакка, тус эппиэтинэһи ылынан, ис сүрэҕиттэн кыһаллан көмөлөспүтүн махталынан өйдүүбүт. Итинник хардыы оччолорго гражданскай хорсун быһыыга тэҥнээҕэ.

Онтон Саха сирин судаарыстыбаннаһын, Төрүт сокуонун туруулаһыы мөккүөрүгэр СӨ Бэрэсидьиэнин аата көннөрү «баһылык» диэҥҥэ уларытыллар буолбутугар, уопсастыбаннас РФ национальнай субъегын судаарыстыбаннаһын статуһун намтаттарбат туһугар «Ил Дархан» диэн бэлиэтиир тиэрмин тылы сокуонунан Конституцияҕа киллэртэрэн, бигэргэтэр туһугар бэрт эриирдээх уустук, күүстээх үлэҕэ Зоя Корнилованы, Ульяна Винокурованы, Иван Шамаевы, уопсастыбан- нас бэрэстэбиитэллэрин оробуочай бөлөххө көхтөөхтүк кытыннарыыга Елена Христофо- ровна үөһэ ахтыллыбыт саха, нуучча ньургун кыргыттарын уонна Егор Петрович Жиркову кытта спикер Александр Николаевич Жирков өйөбүлүнэн дьаныардаахтык үлэлээбитэ. Ити кини дьиҥнээх норуот дьокутаатын, патриот быһыытынан хорсун позициятын чаҕылхай көстүүтэ этэ. Өссө биир кини көҕүлэспит, тус бэйэтинэн ылсан, уопсастыбаннаска тирэҕирэн олоххо киллэрбит үтүө дьыалатын санатыаҕы баҕарыллар... Ол саха уһулуччу тахсыылаахтык Арассыыйа, Саха сирин пар- ламеннарыгар үлэлээбит Зоя Афанасьевна Корниловаҕа норуот туруорсуутунан бэлиэ 75 сааһыгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин бочуоттаах гражданинын аатын иҥэриини көҕүлэһэн, күүскэ үлэлэһэн олоххо киллэриигэ кини тус улахан өҥөлөөх. Ол түгэн дьиҥ-чахчы норуотун, дойдутун туһугар сыратын, доруобуй- атын биэрэн үлэлээбит судаарыстыбаннай, бэлитиичэскэй диэйэтэлгэ салалта, норуот аатыттан сиэрдээх сыанабыл чыпчаал көстүүтүнэн буолбута. Елена Христофоровна Голомарева атын чөл-чиҥ уйулгулаах, киэҥ көҕүстээх бигэ личностар, туруу үлэһиттэр курдук, туох да ыһыыта-хаһыыта, уруһуйданыыта суох, сэмэй бэйэлээхтик тустаах эбээһинэһин үтүө суобастаахтык толорорун, наада кэллэҕинэ хорсуннук киирсэрин, дьиҥ дьыалатыгар көрөн-билэн, бииргэ үлэлэһэн илэ-чахчы итэҕэйбит аҕыйах түгэннэрбин манна аҕынным.

IMG 9805

Соторутааҕыта Ил Түмэн дьокутааттара Мария Николаевна Христофорова, Феодосия Васильевна Габышева, о.д.а. көҕүлээһиннэ- ринэн СӨ Бырабыыталыстыбатын Бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Сергей Васильевич Местников уо.д.а. кыттыылаах «төгүрүк остуолга» парламент вице-спикерэ Антонина Афанасьевна Григорьева: «Биһиги Үөрэх туһу- нан федеральнай сокуон саҥа эрэдээксийэнэн ылыллыытыгар Егор Петрович Жиркову уонна Елена Христофоровна Голомареваны кытары национальнай субъектар быраапта- рын көмүскээһиҥҥэ күүскэ үлэлэспиппит», – диэн бэлиэтээн эппитин үөрэ-биһирии истэн, киэн тутта санаабытым. Ити курдук үс болдьох тухары Елена Христофоровна бэрт элбэх боппуруостары туруулаһыыга үтүө суобастаахтык, утумнаахтык үлэлии сылдьар. Хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар, аартыка улуустарын нэһилиэнньэлэрин бырааптарын, интэриэстэрин туруулаһыыга, эгэлгэ элбэх кыһалҕаларын быһаарсыыга эбэҥки чулуу кыыһа ыытар сыралаах үлэтин-хамнаһын атыттар, биир идэлээхтэрэ киэҥник сиһилии сырдаталларыгар эрэллээхпин.

Уонна үөлээннээх ытыктыыр бэлиитикпин, уопсастыбаннай диэйэтэли бэлиэ сааһын үлүскэннээх үлэ үөһүгэр көрсөрүнэн истиҥник эҕэрдэлээн туран, өссө да таһаарыылаахтык, кимиилээхтик Саха сирин бар дьонун, Хотугу дойдуҥ, өрөспүүбүлүкэҥ туһугар үлэлээ, тус олоххор, дьиэ кэргэҥҥэр дьоллоох буол диэн үтүө баҕабын этэн алгыыбын!

Валерий ЛУКОВЦЕВ-Дьурустаан,  уопсастыбанньык

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением