Судаарыстыбаннай статистика федеральнай сулууспатын дааннайдарынан, 2016 сыл саҥатыгар дойду үрдүнэн 146,5 мөл. киһи олороруттан, дьахтар ахсаана – 78,3 мөл. Бу нэһилиэнньэ улахан аҥаара. Оттон Саха сиригэр - бүтэһик дааннайдарынан, 981 тыһ. киһи олорор эбит буоллаҕына, 499,5 тыһ. – дьахтар. Бу нэһилиэнньэ 51%.

Дьахтар барахсан улуу күүһэ – дьиэ кэргэҥҥэ, оҕо иитиитигэр. Үтүө, өйдөөх дьахтар – үтүө ыччаты иитэн таһаарар. Олох сайдыытын тэтиминэн, саха дьахтара бүгүн – бэлиитик, дьокутаат, урбаанньыт, салайааччы... . Кинилэр бүгүҥҥү күҥҥэ тирээн турар боппуруостары көтөҕөллөр, холобур, «уһук илиҥҥи гектар», арыгылааһыны утары сокуоннары олоххо киллэрии, коррупцияны утары охсуһуу, өрөспүүбүлүкэ сайдыытын стратегиятын туһунан. Аныгы кэмҥэ үөрэх, билии ылынан, салайар үлэ, урбаан эйгэлэригэр эр дьону кытта тэҥҥэ үлэлиир, ол да буоллар, кини өбүгэбит олоҕу түстүүр сүрүн түбүгүн биири да энчирэппэккэ илдьэ сылдьар.

Биһиги кэрэ аҥардарбыт олоххо көхтөөх сыһыаннарынан, бары салааҕа дьоһуннаах үлэлэринэн, уопсастыба уонна бэлиитикэ эйгэтигэр ситиһиилэринэн киэн туттабыт. Тыа сиригэр олорор  кэрэ аҥардарбытыгар таһаарыылаах үлэҕит иһин ис сүрэхпиттэн махтанабыт! Эһиэхэ үлэҕитигэр, олоххутугар үрдүк ситиһиини,  чөл туругу, алаһа дьиэҕитигэр этэҥҥэ буолууну баҕарабыт!