Онно дойду 58,2 мөлүйүөн олохтооҕо, ол эбэтэр быыбардааччы 54,8 бырыһыана кыттыбыта. Кинилэр төрүт сокуон барылыгар “сөбүлэһэбин” эбэтэр “утарабын” диэн куоластыылларыгар кыах бэриллибитэ.

Конституция тиэкиһин тыһыынчаттан тахса киһи 3,5 сыл суруйбута. Куоластааһын буолуо биир ый кэриҥэ иннинэ Арассыыйа Бэрэсидьиэнэ Борис Ельцин барылга илии баттаабыта. Ол 1993 сыл сэтинньи 8 күнүгэр 15 чаас 15 мүнүүтэҕэ судаарыстыба баһылыга эмиэ хас да көннөрүүнү киллэрбитэ. Икки күн кэнниттэн бүтэһиктээх тиэкис дойду бөдөҥ хаһыаттарыгар бэчээттэммитэ.

Конституция баһыйар куолаһынан ылыныллыбыта уонна икки нэдиэлэнэн бэчээккэ тахсан, күүһүгэр киирбитэ. Ити кэмтэн Арассыыйаҕа судаарыстыба саҥа тутула – федеративнай киэптээх, бэрэсидьиэннээх-парламеннаах  өрөспүүбүлүкэ олохтоммута. Судаарыстыбаны салайыы ситэриилээх, сокуону таһаарар уонна суут  диэн былаас үс салаатыгар тирэҕирбитэ.

Сыл буолан баран, ахсынньы 12 күнэ судаарыстыба бырааһынньыгынан – Конституция күнүнэн биллэриллибитэ уонна 12 сыл устатыгар “кыһыл күнүнэн” билиниллэн, өрүүр этибит. Онтон 2005 сыллаахтан үлэ күнүгэр төттөрү түспүтэ гынан баран, бу күн судаарыстыба бэлиэ даататыгар киллэриллибитэ. Конституция күнүгэр дойду бары куораттарыгар патриотическай дьаһаллар, “төгүрүк остуоллар”, үөрүүлээх миитиннэр, кэнсиэртэр ыытыллаллар, 14 саастарын туолбут дойду эдэркээн олохтоохторугар пааспар туттараллар. Былаас уорганнарын бэрэстэбиитэллэрэ ааннарын тэлэччи арыйан, дьон кыһалҕатын истэллэр, ыйытыыларыгар хоруйдууллар, сүбэ-ама биэрэллэр.

Арассыыйа Конституцията муҥутуур юридическай күүстээх: дойдуга ылыллар бары сокуоннар бу сүрүн докумуоҥҥа утарыа суохтаахтар. Кэлиҥҥи сылларга Конституцияҕа элбэх уларытыы киллэрилиннэ. Биһиги дойдубутугар 90 сыл устатыгар биэс араас Конституция ылылынна. Онон киһи соччо-бачча соһуйбат даҕаны. Хата, дойдубут төрүт сокуонун тиэкиһигэр  “парламент”, “импичмент”, “сенатор” диэн курдук омуктан киирии тыллар туттуллубаттара нуучча кута өссө тыыннааҕын туоһулуур.