Өрөспүүбүлүкэ таһымнаах бырайыак бастакы сылыгар 15 үөрэх кыһата: оскуолалар уонна эбии үөрэхтээһин кииннэрэ холбоспуттар. Киин, илин эҥэр уонна бүлүү умнас улуустара эрэ буолбакка, Өймөкөөнтөн, Усуйаанаттан, Эбээн-Бытантайтан, Нерюнгриттан сэргэх үлэлээх тэрилтэлэр кыттыспыттар. Тэрийэччилэр кэпсииллэринэн, ситимҥэ сүрүннээн гражданскай уопсастыба хайысхатыгар НКО тэрийэр баҕалаах уонна грант куонкуруһугар кыттар эрээри, өйөбүлү ылбат улуустар хапсыбыттар.

«Үөрэх кыһата тыа сиригэр оҕолорго эрэ буолбакка, дьоҥҥо-сэргэҕэ үтүөнү саҕааччы, сайдыыга сирдээччи буолар. Учууталлар уонна педагогтар саҥаттан саҥа билиини, сонун ньыманы баһылыырга өрүү бэлэмнэр. Үөрэхтэн, сайдыыттан туора турбакка, быһаччы кыттыһалларын ааһан, үксүгэр бэйэлэрэ көҕүлээччи буолаллар. Маны таһынан бүгүҥҥү күн туругунан үөрэх систиэмэтэ, атыттарга холоотоххо, балайда үчүгэй хааччыллыылаах, усулуобуйалаах», – диэн бэлиэтиир бырайыак сүрүннээччитэ Екатерина Чинякина.

Бырайыак чэрчитинэн хас биирдии үөрэх тэрилтэлэригэр анал хостор тыырыллыахтара, бырагыраамалар суруллуохтара, грант харчытынан оборудованиелар бэриллиэхтэрэ. Сыл устата оҕолорго, ыччаттарга уонна нэһилиэнньэ киэҥ араҥатыгар анаан дьону көҕүлүүргэ, хамаанда тэринэргэ, бырайыак суруйарга, грант куонкуруһугар сайаапка бэлэмнииргэ араас хабааннаах үлэ ыытыллара былааннанар. Ол курдук үөрэх дьарыктара, интэнсииптэр, сэминээрдэр, консультациялар, куонкурустар уо.д.а. ыытыллыахтара. Маны таһынан бэдэрээссийэ уонна өрөспүүбүлүкэ таһымнаах грант куонкурустарыгар кыттар тэрилтэлэр бырайыактарын эспиэр быһыытынан көрөн-истэн, сүбэлээн, чочуйан биэриэхтэрэ.

Бу ааттаммыт үлэни сүрүннүүргэ «бырайыактыыр кииннэргэ» салайааччы, икки эспиэр уонна биэс настаабынньык баар буолуохтаах. Өрөспүүбүлүкэ таһымыгар атын эрэгийиэннэр испиикэрдэрэ кыттыылаах үөрэхтэр, быһаарар-сүбэлиир аналлаах былаһааккалар, бастыҥ бырайыактары быһаарар куонкурустар былаанналлар. Сыл бүтүүтэ бастыҥ көрдөрүүлээх улуустар бэлиэтэниэхтэрэ, онтон таһаарыылаах үлэлээх салайааччылар Арассыыйа киин куоратыгар үөрэххэ барар путевканан наҕараадаланыахтара.

«Хас биирдии улууска «ресурснай кииннэр» баар буолалларын ситиһэ сатыыбыт. Саҥа ирдэбиллэр, сонун куонкурустар бииртэн биир кэлэ тураллар. Маны барытын баһылыыр, дьоҥҥо толору информацияны тиэрдэр, атыттары үөрэтэр, көҕүлүүр үлэ миэстэтигэр уонна кэмигэр тэриллиэхтээх. Гражданскай уопсастыба бырайыактарын өйүүр миэрэлэр, дьаһаллар Арассыыйаҕа да, Саха сиригэр да ылыллан тураллар. Маныаха бэйэбит олорон биэримиэхпитин наада», – диэн кэпсиир СӨ ыччат дьыалатын уонна социальнай коммуникацияларга миниистири солбуйааччы эбээһинэһин толорооччу Надежда Мохначевская.

Министиэристибэ салайааччыта Надежда Вячеславовна СӨ оҕолорун уопсастыбаннай холбоһуктарын сойууһун ресурснай киинэ үлэҕэ уопуттааҕын бэлиэтээн туран, бырайыагы көдьүүстээхтик олоххо киллэрэргэ ыҥырда. Бу күннэргэ улуус дьаһалталарын ыҥыран, «бырайыактыыр кииннэргэ» улуус таһымыгар ситимнээх үлэни тэрийэргэ уонна усулуобуйаны олохтуулларыгар зуумҥа кэпсэтии оҥорор наадатын бэлиэтээтэ.

Тэрийээччилэр биир сыл иһигэр өрөспүүбүлүкэтээҕи бырайыак көмөтүнэн улуустар балайда дьоһун уопуту мунньунуохтара, сэргэх идиэйэлэринэн бырайыак суруйан, грант ылыахтара, оччотугар салгыы үлэлииллэригэр, сайдалларыгар кыах үөскүө диэн санаалаахтар. Элбэх дьон түмсэн, биир саанааҕа киирэн, айымньылаахтык туруннаҕына социальнай эйгэҕэ баар кыһалҕалар аччыахтарын, төрөөбүт түөлбэ биллэрдик киэркэйиэн, тупсуон сөп диэн тэрийээччилэр бэлиэтииллэр.