Сөптөөх үлэ ыытыллар

 Жанна Макарова, Сунтаар  сэлиэнньэтин дьокутаата, Сунтаардааҕы Норуот айымньытын театральнай киинин дириэктэрин солбуйааччы:

— Сунтаар нэһилиэгэр коронавируһу утары үлэ күүскэ бара турар.  Сунтаар сэлиэнньэтин баһылыга  Эдуард Филиппов муус устар 5 күнүгэр диэри өрөбүлү биллэрбитэ. Олохтоохтор бэйэлэрин баҕаларынан мааска тигэн,  ону түҥэтэ сылдьаллар.  
Дьокуускайтан кэлбит устудьуоннар испии­һэктэрэ оҥоһуллубута. Сунтаар иһигэр элбэх кыбартыыралаах 43 дьиэ подъезтарын хлорунан дезинфекциялыыр үлэ ыытыллар. Манна сүрүн эппиэтинэстээҕинэн коммунальнай хаһаайыстыба тэрилтэлэрэ буолаллар.

Сунтаар сэлиэнньэтин үрдү­нэн олохтоох дьаһалтаҕа ыч­чат исписэлииһинэн үлэлиир Клим Васильев салайааччылаах волонтердар ыстааптара тэриллэн үлэтин саҕалаата. 17 эдэр дьон баҕа өттүнэн волонтерунан үлэлииргэ тута сөбүлэс­питтэрэ.  65-тэн үөһэ саастаах дьонтон маҕаһыынтан бородууктаны ылларыыга сайаапка син киирэн эрэр. Тустаах тэрилтэлэртэн эмиэ киирэр. Ол курдук,  Сунтаардааҕы кырдьаҕастар дьиэлэриттэн күн аайы  5 килиэби сакаастыыллар.

Ыксаллаах кэмҥэ үлэлииргэ бары бэлэммит

Валентин Охотин, Таатта улууһун дьокутааттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ:

— Кулун тутар 17 күнүттэн Таатта улууһун үрдүнэн бэлэм буолуу эрэсиимэ биллэриллибитэ.  Суукканы эргиччи коронавируһу утары охсуһар, сэрэтэр сыаллаах суһал ыстаап үлэлиир.  Улуус үрдүнэн үгүс тэрилтэ онлайн  үлэҕэ көһөн олорор.

Кулун тутар 28 күнүттэн муус устар 5 күнүгэр диэри бородууктаны атыылыыр маҕаһыыннартан ураты атыы-эргиэн дьиэлэрэ, остолобуойдар, кафелар үлэлэрин тохтотон тураллар. Ыраахтан үлэлииргэ  көһөн олороллор. Атыы-эргиэн дьыалатынан дьарыктанар урбаанньыттар суотабай киллэһик көмөтүнэн интэриниэт-маҕаһыын өҥөтүн ордук хото туһанан эрэллэр.  Наадалаах биллэриилэр, иһитиннэриилэр социальнай ситимнэринэн тарҕатыллаллар.

Улуустааҕы салайар хампаанньалар (УК) элбэх кыбартыыралаах дьиэлэри хлорунан кыраапык быһыытынан дезинфекциялыыллар, дьиэлэргэ баар вентиляционнай ханааллар бары сабыллан тураллар.

Бүгүҥҥү туругунан, улуус 2 ый туһанар бородууктанан толору хааччыллыылаах. Улуустааҕы балыыһа салалтата коронавирустаах ыарыһахтары сытыарар 75 куойкалаах үс отделениены бэлэмнээтэ. Итини тэҥэ, быстах кэмҥэ хааччахтаан сытыарар 65 миэстэлээх  пуун эмиэ  үлэлииргэ бэлэм турар.  Үөрэх салаата хайыы-үйэ сөптөөх үлэни ыытан, оҕолору ыраахтан үөрэтэргэ (дистанционное обучение) эмиэ бэлэмнэрин биллэрдилэр. Учууталлар сөптөөх кууруһу аастылар.

Улуустааҕы суһал ыстаап Дьокуускайтан, Арассыыйа атын эригийиэннэриттэн уонна омук дойдуларыттан кэлбит дьону испииһэктээн толору учуокка ыла олорор.  Ордук омук дойдуларыттан киирбиттэри медицинскэй көрүү  хайаан да ыытыллар.  Оттон улуус нэһилиэктэриттэн киирбит дьон улуус дьаһалтатыгар кэлэн бэлиэтэнэллэр. Дьону таһыынан дьарыктанар урбаанньыттар, таксистар муус устар 5 күнүгэр диэри үлэлииллэрин тохтоттулар. Тааттатааҕы ИДьМ үлэһиттэрэ күн аайы тахсан дьон төһө харантыыҥҥа олорорун бэрэбиэркэлээн анал эриэйдэни  оҥороллор.

65-тэн үөһэ саастаах дьоҥҥо көмөлөһөр аналлаах волонтердар ыстааптара тэриллэн үлэлээтэ. Кулун тутар 17 күнүттэн улуус үрдүнэн 86 волонтер тахсан үлэлии сылдьар. Кулун тутар 30 күнүттэн улуус үрдүнэн оҕо саадтара үлэлээбэттэр.  Ытык Күөлгэ доруобуйа харыстабылын уонна полиция үлэһиттэрин оҕолорун көрөр-истэр  140 миэстэлээх  “Чуораанчык” оҕо саада үлэлии турар. Оҕолор дьуһуурунай бөлөхтөрө хаһан уонна хастыы буолан кэлэллэрэ барыта быһаарыллыбыта.

Итини тэҥэ, Таатта улууһугар коронавирустаах ыарыһах биллэр түгэнигэр, онно сүүрэр-көтөр тимир көлөлөр  бэлэм тураллар. Улахан нэһилиэктэр аартыктарыгар киириигэ ГАИ үлэһиттэрэ   дьуһуурустубалыыллар.

Суһал ыстаап үлэлиир

Афанасий Захаров, Чурапчы улууһун дьокутааттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ:

— Чурапчы улууһугар коронавирус тарҕамматын туһугар улуус баһылыга  анал дьаһал таһааран, суһал ыстаап толору үлэлии олорор. Анал обсерватордар икки сиргэ үлэлииргэ бэлэмнэр.   Быһыы-майгы уустугурдаҕына, эбии үлэлииргэ эбийиэктэр бааллар.  Бородуукта маҕаһыыннарга толору баар, сыаната хонтуруолланар. Бу нэдиэлэҕэ дьон сакааһын ылан ону аадырыстарынан тиэрдии ыытыллар. 

Волонтердар сыһыа­рыл­лыбыт кырдьа­ҕастарыгар маҕаһыынтан бородуукталарын ылан  хааччыйаллар. Эмп-томп ылыыга сайаапка киирдэҕинэ,  ону эмиэ толороллор. Нэһилиэнньэҕэ Инстаграм уонна ватсап нөҥүө  харантыын кэмигэр дьиэлэригэр олороллорун туһунан сырдатыы үлэтэ барар. Чурапчы улууһун дьаһалтатын официальнай Инстаграмыгар өйдөтөр, иһи­тиннэрэр быһа  эфирдэр кэмигэр ыытыллаллар.

Социальнай сулууспалар, суһал ыстаап нэһилиэнньэ хайаан да туһаныахтаах ирдэбиллэрин, быраабылаларын тириэрдэллэр. Биэнсийэ, босуобуйа боппуруостарыгар быһааран кэпсииллэр. Анал эриэйдэлэр суһал ыстаап  хамыыһыйата оҥорбут кыраапыгынан   оҥоһуллаллар.

Ыстаап салайааччыта, улуус баһылыгын бастакы солбуйааччы Алексей Ноговицын, улуус кылаабынай бырааһа Артем Ксенофонтов, кылаабынай санитарнай быраас Туйаара Кузьмина быһа эфиргэ тахсан дьоҥҥо баар быһыыны-майгыны иһитиннэрэллэр, ирдэбиллэри тириэрдэллэр.  Дьон уулуссаҕа мээнэ тахсыыта суоҕун кэриэтэ. Ас-үөл маҕаһыыннарыгар мааскалаах сылдьыы кытаанахтык ирдэнэр.

Быраастар дьону көрөллөрүгэр  таһар массыыналары улуус дьаһалтата хааччыйда. Билигин кэлэр нэдиэлэттэн оҕолорбутун ыраахтан үөрэтии (дистанционное обучение) соруга туран, онно бэлэмнэнии  барар. Такси сулууспаларын үлэлэрэ бу нэдиэлэҕэ тохтообута. Тимир көлөлөрү дезинфекциялыыр, сууйар анал пууннар тэриллэн тураллар.
Суһал ыстаап бары тэрилтэлэри, нэһилиэк дьаһалталарын, уопсастыбаннай түмсүүлэри түмэн толору үлэлии олорор.