Президент бибилэтиэкэтин порталыгар саҥа электроннай коллекция көрдөрүллэр, онно Ленин суруйуулара, кини соратниктарын үлэлэрэ, чинчийиилэр, архыып докумуоннара уонна ойуулуур-дьүһүннүүр матырыйааллар киирдилэр. Владимир Ленин нуучча педагога уонна сырдатааччыта Илья Николаевич Ульянов дьиэ кэргэнигэр төрөөбүтэ, аҕата үгүс ахсааннаах үтүөлэрин иһин дворянин титула анаммыта. Ийэтэ дьиэҕэ учууталлыыр Мария Александровна Бланк этэ. Президент бибилэтикэтин порталыгар Владимир Ильич Ленин сочинениеларын 1926 сыллааҕы 30 томнаах таһаарыы куоппуйатын кытта билсиэххэ сөп.

Кини төрөппүттэрин дьиэтигэр олохтоммут эйгэ туһунан маннык суруйбута: «Дьиэ кэргэҥҥэ алта уонустар идеяларын биллэр-көстөр сабыдыалынан олохсуйбут разночинецтар-культурническай тыыннара баһыйара. Аҕа көлүөнэ политикаҕа тардына соҕус сыһыана Симбирскай губерния бааһынайдарын, ону кытта учууталлар эдэр көлүөнэлэрин ортотугар улахан суолу-ииһи хаалларбыт норуоту сырдатыыга эрчимнээх уонна үтүө санаалаах үлэни кытта дьүөрэлэһэрэ». Эдэркээн Володяҕа бастыҥ киһинэн убайа Александр, «Народная воля» революционнай тэрилтэни тэрийээччи уонна ону салайааччылартан биирдэстэрэ этэ. Чуолаан, кини быраатыгар идеялары тиэрдээччинэн, “суолу ыйар сулуһунан” буолбута: «Александр Ильич уһулуччу дьоҕурдааҕынан уратылааҕа, олор киниэхэ наука киэҥ аартыгын арыйаллара, ол эрээри кини устудьуоннар уопсастыбаннай олохторугар итии интэриэһэ күүһүрбүтэ, оттон университекка бүтэһик сылын үөрэнэригэр 1881 сыллааҕы кулун тутар 1 күнүн хатылыырга уонна Александр III өлөрөргө сорунар террористическай куруһуок сүрүн чилиэннэриттэн биирдэстэрэ буолбута...».

Ленин тылларын уонна дьыалаларын сыаналыылларыгар, үгүс историктар олор үгүс өттүгэр дьулаан сүтүктэн сиэттэрбиттэр диэн санааҕа кэлэллэр. Сирдьит соратнига Лев Каменев 1924 сыллааҕы бэйэтин этиитигэр манныгы бэлиэтээбитэ: «Убайын өлөрүү Владимир Ильич өйүгэр-санаатыгар улаханнык дьайбытыгар итиэннэ кини өйө-санаата туһааннаах хайысханан үлэлиэхтээҕэр ханнык да саарбаҕалааһын суох. Кини бэйэтин иннигэр маннык боппуруоһу туруоруохтааҕа уонна туруорбута: ыраахтааҕы былааһын кытта охсуһууга кыайыылаах тахсарга тирэх буолар күүстэр ханна баалларый?» Бэйэтин кэминээҕи дьон ахтыыларыгар Владимир Ульянов сытыы, мындыр өйдөөх, сэдэх лидер хаачыстыбалардаах, бэртээхэй араатар киһи быһыытынан көрдөрүллэр. Ленин үлэлэрин хомуурунньугун I томугар биллэр нуучча публициһа Василий Водовозов ахтыылара бааллар. Кини оччолорго 20-лээх эрэ Владимир Ильиһи кытта көрсүбүтүн туһунан маннык үллэстэр: «Политическай экономия уонна история боппуруостарыгар кини (Ленин) билиитэ-көрүүтэ, ордук ити сааһыгар, дьоһуннааҕынан уонна араас өрүттээҕинэн сөхтөрөрө. Кини ньиэмэстии, французтуу уонна английскайдыы холкутук ааҕара, номнуо оччолорго “Капиталы“ уонна марксистыы (ньиэмэстии) литератураны киэҥник, үчүгэйдик билэрэ итиэннэ политикаҕа өйө-санаата толору сиппит-хоппут киһи быһыытынан көстөрө. Кини бэйэтин итэҕэбиллээх марксиһынан ааҕынара...

Биллэн турар, мин кини туох оруолу оонньуурга анаммытын билгэлээбэтэҕим, ол эрээри номнуо оччолорго Ульянов бөдөҥ оруоллаах буолуоҕар итэҕэйбитим уонна ити туһунан аһаҕастык этэрим». Президент бибилэтиэкэтин порталыгар оччотооҕу кэмнэр кинохроникаларын сэдэх кадрдарын көрүөххэ сөп. Холобур, революция сылларыгар уонна соруктарыгар анаммыт В. И. Ленин этиитин. Владимир Лениҥҥэ дьон сыһыана мэлдьи араас этэ: кинини өйөөччүлэр да, утарааччылар да бааллара.

Президент бибилэтиэкэтин саҥа коллекциятыгар Ленины өлөрөргө сорунуу айдааннаах дьыалатын силиэстийэлээһин туһунан официальнай матырыйааллар бааллар. Ол курдук, 1918 сыл атырдьах ыйын 30 күнүгэр Фанни Каплан сирдьити ытан өлөрө сатаабыта. Чуолаан, ити Россия Федерациятын Судаарыстыбаннай архыыбыгар харалла сытар холуобунай дьыала дьиҥнээх докумуоннара буолаллар. Онно сибидиэтэллэр көрдөрүүлэрэ, силиэстийэлиир эксперименнэри суруйуу уонна хаартыскалар, Владимир Ильич доруобуйатын туругун туһунан бүлүтүөннэр, Норуот Комиссардарын Сэбиэтин дьыалаларын салайааччы Владимир Бонч-Бруевич директивалара киирбиттэр.

Владимир Ильич өссө биир буруйу оҥоруу сиэртибэтинэн буолбутун туһунан билэр киһи бэрт аҕыйах. Ити туһунан Президент бибилэтиэкэтин дьиэтигэр үлэлээбит «„Спасающий меч революции“: Чекист в жизни, кино и литературе» быыстапкаҕа виртуальнай туртан билиэххэ сөп. Онно киниэхэ саба түһүү туһунан дьыала матырыйааллара көрдөрүллүбүттэрэ. Ити дьыаланы 1919 сыл сайыныгар контрреволюцияны уонна сабатааһы утары охсуһууга Бүтүн Россиятааҕы суһал хамыыһыйа силиэстийэлээбит.

«В.И. Ленин Сокольники уустун массыынанан айаннаан истэҕинэ, Сокольники Сэбиэтин дьиэтиттэн чугас бандьыыттар массыынаны тохтотон, В.И.Ленины халаабыттар, докумуоннарын, револьверын, массыынаны былдьаан баран, куоппуттар», диэн Москватааҕы холуобунай ирдэбил управлениетын начальнига таб. Трепалов дакылаатыттан билэбит. «Суолга докумуоннары көрөн уонна ити аҕай халаабыт киһилэрэ Норуот Комиссардарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ буоларын билээт да, В.И.Ленини ситэн ылан өлөрөөрү, Кошельков массыынатын төттөрү эргиппит. Дьолго, В. И. Ленин бу кэмҥэ Сокольники Сэбиэтин дьиэтигэр киирбит уонна киниэхэ куттал суоһаабатах». Ол кэмҥэ 1910 сылтан буруйа-сэмэтэ суох айбардаабыт Кошельков баандатын куотуута сатаммыт. Ити эрээри сотору кинилэри чекистэр булан, тутар кэмнэригэр суох оҥорбуттар. Владимир Ильич Ленин үлэлэрэ Президент бибилэтиэкэтин атын электроннай коллекцияларыгар сырдатыллаллар. Ол курдук, «Конституция – основной закон» коллекцияҕа РСФСР 1918 сыллааҕы сүрүн докумуонун цифровой көрүҥэ баар. Ону оҥорууга Владимир Ильич бэйэтэ кыттыбыта.