Бааха Уус саха чулуу уустарын кэккэтигэр киирэр уһулуччу дьоҕурдаах уус. Дьиэ-уот, булт-алт “тимирин” барытын охсор, таптайар. Киһи сөҕөрө диэн, кини оҥоһуктара ураты дьиҥ сахалыы тыыннаахтар. Бэл диэтэр, улахан оҥоһуктара этитиилээх, алгыс тыллаах-өстөөх сурук-бичик харысхаллаахтар. Онтун кини былыргы өбүгэ суругунан – рунанан – суруйан хаалларар.

– Убайым Борис Федорович Неустроев-Мандар Уус “билэр тимиргинэн үлэлии сатаа” диэн сүбэлээбитэ. Кырдьыга да, оннук. Атынтан атын тимиргэ көһө сырыттаххына, элбэҕи ситиспэккин. Тоҕо диэтэххэ, тимириҥ да араастаах. Биир мааркалаах тимири араас ньыманан охсон, иэҕилиннэрэн-өҕүлүннэрэн эрэ үлэлээтэххинэ ымпыгын-чымпыгын үчүгэйдик баһылыыгын. Онон, убайым сүбэтин булгуччу  тутуһан үлэлиибин, – диир Василий.

Чурапчы ууһа олус элбэх инкрустацияны (оҥоһугу эбии матырыйаалларынан киэргэтиини), суругу-бичиги туттар. Инньэ гынан оҥоһуктара үксэ булкаастар, ол эбэтэр тимирдэрэ мас, таас, муос курдук матырыйааллары кытта дьүөрэлэһэллэр, ол суотугар букатын уларыйан-тэлэрийэн, тупсан тахсаллар.

– Саха быһаҕа – эр киһи былыр былыргыттан илдьэ сылдьыбыт харысхала. Саамай туттар, ытыктыыр, киэн туттар мала. Ойуурга, сиргэ быһах – тугунан да солбуллубат доҕор. Биһиги усулуобуйабытыгар, түҥ тыаҕа кинитэ суох тыыннаах сылдьарыҥ да саарбах. Саха быһаҕа Саха сирин тыйыс усулуобуйатыгар олус сөп түбэһэр. Онуоха маннык охсуулаах үөстээх сытыы биилээх мал аҕыйах хотугу норуокка эрэ баар. Манна кыраадыс отуттан аллара тымныйар. Соннук -40-50 кыраадыһы тимир эрэ барыта тулуйбат. Соҕуруу охсуллубут быһах (“легированнай” дэнэр) биитин туппат, тымныыга үлэлиирэ мөлтөх, оннооҕор тостуон сөп. Буолгуоттан таптайыллыбыт быһах өссө бөҕө-таҕа, уһун үйэлээх буолар, – диэн Василий Степанович кэпсээтэ.

Чурапчы улууһун баһылыга Андрей Ноговицын биллэр уус ситиһиитинэн бүтүн улуус киэн туттарын бэлиэтээтэ. Кини Василий Попов Мандар Уус үөрэнээччитэ буоларын уонна аатырбыт уус киниэхэ эрдэ “Дархан Уус” диэн үрдүк ааты иҥэрбитин эттэ. Онон Бааха Уус улахан быыстапкаҕа саха омук уһанар култууратын чахчы чиэстээхтик көмүскээтэ, көрдөрдө.