Быйылгы анал күнү үгүс эр дьон хайдах эрэ хос санаалаах көрүстүлэр. Тоҕо диэтэххэ, коронавирус дьаҥа турбутунан сибээстээн, быйылгы сааскы булт көҥүллэнэр-көҥүллэммэт дьылҕата хайдах-туох быһаарыллара биллибэт. Бэҕэһээ Ил Дархан Айсен Николаев быһа эфиргэ сөптөөх быһаарыныыны муус устар бүтүүтэ ылыахпыт диэн эппитин  үгүс дьон эрэҥкэдийэ иһиттэ. Били, «Сүгэ түһүөр диэри дүлүҥ сынньанар» диэн маны этэн эрдэхтэрэ. Дьиҥэр, бу ааспыт нэдиэлэтээҕи быһаарыынан бу кэлэр нэдиэлэҕэ өрөспүүбүлүкэ булчуттарын сэбиэтин  мунньаҕар туга-ханныга чуолкай биллэн,  ордук эр дьону үөрдүөхтээх эбэтэр хомотуохтаах этилэрэ. 

Булчут күнүнэн уонна сааскы булт дьылҕата быһаарыллыан иннинэ  бу боппуруоска кэккэ дьон санаатын иһиттибит. 

Сахамин Афанасьев, СӨ айылҕаны туһаныыга, экологияҕа уонна ойуур хаһаайыстыбатыгар миниистирэ:

- Кулун тутар 31 күнүгэр РФ айылҕа ресурсаларыгар уонна экологияҕа миниистирэ Дмитрий Кобылкин коронавирус дьаҥа турбутунан сибээстээн сааскы булду көҥүллээмэҥ диэн эрэгийиэннэргэ иһитиннэрбитэ.  Саха сиригэр ити боппуруос муус устар бүтүүтэ быһаарыллыаҕа. Коронавирус эпидиэмийэтэ тарҕанар туругуттан  тутулуктаах. Манна тустаах министиэристибэ эрэ буолбакка,  СӨ бырабыыталыстыбатыттан саҕалаан өрөспүүбүлүкэ борокуратуурата Росприроднадзор, Роспотребнадзор, өрөспүүбүлүкэ наукатын тэрилтэлэрэ, Саха сирин булчуттарын, балыксыттарын уопсастыбаннай сойуустара бары кыттан,   ити боппуруоска кинилэр этиилэрин истэн,  бары өттүттэн үчүгэйдик үөрэтэн,  көрөн-истэн эрэ баран, сөптөөх быһаарыныыны ылыахпыт. 

Түгэнинэн туһанан, Саха сирин эр дьонун барыгытын Саха сирин Булчутун күнүнэн министиэристибэ кэлэктиибин  аатыттан ис сүрэхпиттэн эҕэрдэлиибин. Баар кыһалҕаны хайаан да  сөпкө өйдүөххүт диэн эрэнэбин. Байанайгыт өрүү мичик гыннын, бары сиэри-туому, булт  ирдэбиллэрин, быраабылаларын тутуһаргытыгар, айылҕаны кытта алтыһан сэниэ-күүс ыларгытыгар баҕарабын!

Василий Титов, Үөһээ Бүлүүтээҕи айылҕа харыстабылын иниспиэксийэтин салайааччыта:

- Дьон-сэргэ билигин түөрт муннукка хаайтаран олорор.  Саха киһитэ былыр-былыргыттан дьиэтигэр уһун кыһыны быһа (8 ый)  хаайтаран баран, бу быһыы-майгы  аматыйдаҕына айылҕаҕа тахсыахтарын төһөлөөх баҕараллара буолуой? Ордук эр дьон.  Аҥардас айылҕаҕа тахсан сынньанан, кыратык бултаан-алтаан киирэллэрэ ордук этэ.

Итини тэҥэ,  хас күһүн аайы кустуурга анаан ылбыт көҥүллэрэ  бу сааскы сезоҥҥа эмиэ барсар. Онон өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн элбэх киһи анал көҥүллээх сылдьар уонна  Үөһээ Бүлүүгэ  анды  көҥүллэнэр буолан, онтулара эмиэ баар.

Хас биирдии улууска баар айылҕа харыстабылын  инпиэксийэлэригэр  тустаах министиэристибэттэн    улуустааҕы булт сэбиэттэрэ туох этиилээххитий диэн ис хоһоонноох анал суруктары ыыппыттарын бары тутан олоробут.   Өрөспүүбүлүкэтээҕи  Булт сэбиэтигэр этиилэрбитин ыыттыбыт. Ону учуоттуохтара диэн эрэнэбит.

Аркадий Алексеев,  Булуҥ улууһун дьокутааттарын сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ:

- Көҥүллэнэрэ буоллар бэрт этэ. Саха киһитэ былыр-былыргыттан бултаан-алтаан баччаҕа диэри кэлбитин өйдүөх тустаахпыт. Биллэн турар, баар балаһыанньа бары өттүнэн көрүллэн учуоттаныллыахтаах. Хас биирдии киһи бултуу барыан иннинэ доруобуйатын туругун хайаан да миэдиктэргэ көрдөрүөн  наада.  Ханна бултуу барыахтаахтарын уонна айанныыр маршруттарын ыйыахтаахтар.

Алквиад Тарасов, Горнай улууһун дьокутааттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ:

- Саха киһитин быһыытынан сааскы булду олус күүтэбин. Онон көҥүллүүллэригэр баҕарабын. Ол эрээри,  коронавирус эпидиэмийэтэ   төһө тарҕанарын учуоттуур эмиэ  наада.   Булт сэбин-сэбиргэлин атыылаһар кыахтаах буоллахпытына, доруобуйаны атыылаһар кыаллыбата буолуо.

Айхал Габышев, «Саха сирин тутааччыларын сойууһун»  бэйэни салайынар тэрилтэтин уонна өрөспүүбүлүкэ аҕаларын түмсүүтүн салайааччыта:

- Сахабыт сирин эр дьонун булчуттар күннэринэн эҕэрдэлиибин! Хас биирдиигитигэр байанайдаах олоҕу баҕарабын. Барыгытыгар Байанай тосхойдун. Күөх Боллох эмиэ антах хайыспатын. Олоххутугар элбэх кэрэ түгэн баар буоллун. Дьиэ кэргэммитигэр, норуоппутугар, төрөөбүт дойдубутугар куруук дурда-хахха буолуохтаахпыт!

Саха эр киһитэ айылҕатын быһыытынан, уһун кыһыны этэҥҥэ туораан, саас кэлиитин, айылҕа уһуктуутун этинэн-хаанынан билиэн баҕарар. Быйыл саас эмиэ куспут көҥүллэнэр диэн кэтэһэ сылдьабыт. Ил Дархаммыт сөптөөх дьаһалы ылыныа диэн эрэнэбит.  Булка-алка сылдьар сиэри- туому хайаан тутуһуохпутун наада.

Борис Павлов, суруналыыс:

- Сааскы булду  саха киһитэ барыта кэтэһэр. Оннук ураты умсугутуулаах буоллаҕа. Көтөрүнэн коронавирус тарҕанарын-тарҕамматын үчүгэйдик быһааран билиэхтэрин наада.   Куһунан тарҕаммат буоллаҕына, сааскы булду көҥүллүөхтэрин сөп буоллаҕа.

Валентин Охотин,  Таатта улууһун дьокутааттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ:

- Сааскы  булт көҥүллэнэрин биир бэйэм олус диэн күүтэбин. Болдьоҕо баара-суоҕа 10 эрэ күннээх ээ.  Саха киһитэ  8 ыйдаах томороон  тымныылаах кыһын кэнниттэн саас айылҕаны кытта алтыһара-бултуура хайаан да наада, адьас салгыҥҥа тэҥнээх буоллаҕа.   Онон кус көҥүллэниэн наада дии саныыбын.

Ирина Винокурова, Өймөкөөн улууһун Үчүгэй нэһилиэгин олохтооҕо:

- Көҥүллэнэрэ буоллар ордук этэ. Оҕо эрдэхпиттэн сааланабын, кустаабытым ыраатта. Онон сааскы булду эр дьонтон итэҕэһэ суох күүтэбин. Айылҕаны кытта саха киһитэ хайаан да алтыһыахтаах. Биллэн турар, баар кыһалҕаны бары өттүттэн көрөн-истэн баран, сөптөөх быһаарыыны ылыныахтара диэн эрэнэбин.

Манна даҕатан эттэххэ

Коронавирус дьаҥа саамай турбут сирдэриттэн Саха сиригэр көтөр кынаттаах 223 көрүҥэ кэлэн сайылыыра биллэр. Онон биир өттүнэн сэрэхтээхтик сыһыаннаһан сөптөөх быһаарыы ылыныллара ордук. Холобур, хаас бииһин ууһа  кыһын Японияҕа, Соҕуруу Кэриэйэҕэ, Кытайга, Амыарыкаҕа, Канаадаҕа, Ииндийэҕэ, Великобританияҕа кыстыыллар. Онтон көҕөн үксүн Японияҕа, Кэриэйэҕэ, чыркымай, мороду, халба, тыйаах, умсаах Ииндийэҕэ, Японияҕа, Кытайга уонна Кэриэйэҕэ, моонньоҕон үксүн Ииндийэҕэ, анды (горбоносный турпан) Камчаткаҕа, Курил, Командор арыыларыгар, Кэриэйэҕэ, Японияҕа, ээмиллэ Амыарыкаҕа, Японияҕа  баран кыһыны этэҥҥэ кыстаан баран, саас  биһиги диэки кэлэллэр.  Онон саас көтөр көрүҥэ барыта аан  дойду бары муннуктарыттан биһиги диэки кэлэн ууһаан-тэнийэн бараллар. Ортотунан, 7 тыһ. кэриҥэ кус, хаас кэлэн барара  регистрацияланар эбит.